سینماسینما، منوچهر دینپرست
تصاویری جذاب و زیبا و دلفریب شاید بهترین توصیف برای «۲۴ فریم» کیارستمی باشد. کیارستمی در این مجموعه ۲۴ فیلم کوتاه از لحظات ناب طبیعت را که به نوعی ساخته و پرداخته منظومه فکری و ذوقیاش است، رونمایی میکند. برای کسانی که علاقهمند به سینمای کیارستمی هستند، این مجموعه در عین جذابیت میتواند راهگشا باشد. قبل از اینکه توصیفی از این فیلمهای کوتاه داشته باشم، دلیل خود را بر این ادعا روشن میکنم. فارغ از اینکه کیارستمی به عنوان یک هنرمند معرفی شده و طی سالهای قبل از مرگ مورد تفقد بسیار قرار گرفته و حتی بعد از مرگ کتابهای متعددی درباره او منتشر شد، باید اعتراف کرد او هنرمندی اغواکننده است. نمیخواهم از واژه فریب استفاده کنم، اما بهجد بر این باورم او با جهان تصاویر چنان مواجه میشود که گویی خود نیز در آن تصاویر حضور دارد. بر این اساس او توانسته خود را نیز در «۲۴ فریم» قرار دهد و منظومهای از تصاویر و موسیقی و صدا برای ما جا گذارد که نهتنها اغوای آنها میشویم، بلکه میتوانیم بخشی از لایههای معرفتی کیارستمی را نیز کشف کنیم.
کیارستمی در «۲۴ فریم» گویی در مقام کشف و شهود قرار گرفته و با تمسک به عالم خیال و ذوق اهمیت و حس واقعی عکس را برای ما آشکار میکند. او در «۲۴ فریم» با درونی کردن تصاویر برای مخاطب بحران فهم را به ما نشان میدهد، که چگونه میتوانیم از این همه تصاویر ساده و بدیهی به جهانی از زیبایی برسیم. عملیات زیبایی در این تصاویر چنان دلرباست که نهتنها دچار نومیدی یا گسست نمیشویم، بلکه دچار تنفر از تصاویر کژ و کور و معوج و ازریختافتادهای میشویم که تا کنون آنها را میدیدیم.
شاید اگر ژان لوک نانسی، فیلسوف فرانسوی، «۲۴ فریم» کیارستمی را دیده بود، قدری در ارائه نظریه بداهیت به کیارستمی دقت بیشتری داشت. او در اینباره میگوید: «بداهت (evidentio) خصلت چیزی است که از دور پیداست. بداهت هم معیاری از دوریاش به دست میدهد؛ هم از نیرومندیاش. آنچه از دور پیداست، برای آن پیداست که از چیزهای دیگر بریده میشود. جدا میشود، مثل دو لکه یا لکه دوگانه.» نانسی معتقد است کیارستمی در آثارش تصاویر را آنقدر بهوضوح میکشد و از دور جادههای پیچدرپیچ را با نمایی باز به مخاطب نشان میدهد که تصاویر برای او به عنوان یک تکه بریدهشده است. حتی در دیالوگهای فیلمها، به طور مثال «زیر درختان زیتون»، میبینیم که طاهره و عاشقش چگونه بهسادگی و بهسهولت غامضترین مفاهیم و معانی را بیان میکنند. به عبارتی دیگر، نانسی بر این باور است که تصویر نیز همیشه چیزی است که از متنی برمیخیزد، یا از کنه آن متن جدا میشود. تصویر نیز همیشه نوعی برش است، نوعی کادربندی است.
بر این اساس کیارستمی در «۲۴ فریم» توانسته فارغ از نوع نگاههای ظاهری و مختلفی که به آن میشود، کشش خاصی به سمت سادگی و دوری از پیچیدگی اجرا کند. چراکه ورای این دیدگاه ظاهری و در خارج از آن کلیشه، به بینش جامعتری هم میرسیم. کیارستمی دقیقا همین بینش را هدف قرار داده و میخواهد ما را با جهانی از تاویل مواجه کند. با عاشقانههای دو اسب یا خرامیدن گاوی در کنار دریا و شنیدن صدای اره برقی که درختی را قطع میکند، یا حتی موسیقی دلکش که از پنجرهای باز شنیده میشود، ما را با تاویلهای مختلف روبهرو میکند. ما با ایستادن در ارتفاع درست نهتنها تاویلها را بهخوبی رصد میکنیم، بلکه به جهانی از اعمال نیک هنرمند نیز واقف میشویم، و این نکتهای است که در آغاز مطلب اشاره کردم. تصاویر اغواکننده کیارستمی در «۲۴ فریم» نسبتی وثیق و تکین با اعمال نیک او در چینش این تصاویر دارد. او با برقراری دیالکتیکی هنرمندانه توانسته تصاویری بلورین از طبیعت و جهان اطراف را به ما نشان دهد. اگرچه کیارستمی اعتراف کرده این تصاویر اغلب عکسهایی هستند که در طول ۴۰ سال عکاسی کرده، اما با چهارچوبی افسونزداییشده روبهرو هستیم که میتواند خصلت متافیزیکی تصاویر را برای ما ترسیم کند
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- نمایش «طعم گیلاس» در قزاقستان
- در بخش ۱۰ فیلم برتر؛ «کلوزآپ» عباس کیارستمی در جشنواره ایدفا اکران میشود
- کیارستمی در آثار خود بیشتر به دنبال راه حل بود/ فرم برای کیارستمی همیشه اهمیت داشت
- معرفی نامزدهای دریافت گیلاس طلای جشنواره فیلم عباس کیارستمی
- افسون «کلوزآپ»/ یادداشت محمد حقیقت به مناسبت زادروز عباس کیارستمی
- در مراسم نکوداشت «عباس کیارستمی» مطرح شد: کیارستمی آبرودار واژه کار بود/ فیلمسازی کیارستمی در مسیر عکاسی او است
- رونمایی از پوستر اولین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه عباس کیارستمی
- باشگاه سینمایی «جاده ابریشم» برگزار میکند؛ بزرگداشت عباس کیارستمی در پاریس
- معرفی هیات داوران اولین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه عباس کیارستمی
- عیاری یک شگفتی در سینمای ایران است/ کیارستمی و عیاری پیش از هنر سینما، خود را کشف کردند
- هوتن شکیبا: دوست داشتم به جای همایون ارشادی در «طعم گیلاس» باشم
- تمجید هانکه از سینمای بیهمتای کیارستمی
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- «طعم گیلاس» در سینماتک موزه هنرهای معاصر تهران
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- انتخاب هیات رییسه جدید انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما
- رقابت ۲۸۵ فیلم در ۳ بخش انیمیشن، مستند و بینالمللی اسکار نود و هفتم
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟