

سعید مروتی در ستون سکانسهای ماندگار روزنامه همشهری نوشت :
میان ملودرامهای زنانهای که داریوش مهرجویی در نیمه اول دهه۷۰ کارگردانی کرد و جملگی آثار قابل توجهی هستند، «لیلا» (۱۳۷۵) از «بانو» (۱۳۷۰)، «سارا» (۱۳۷۱) و حتی «پری» (۱۳۷۳) که زمان اکران طرفداران پرشوری داشت، بیشتر مورد توجه قرار گرفته و در گذر زمان همچنان جایگاه خود را به عنوان فیلمی محبوب حفظ کرده است. مهرجویی در بهترین دوران فیلمسازیاش و در اوج خلاقیت و توانایی، از قصه احساساتی مهناز انصاریان، ملودرامی مدرن ساخت؛ ملودرامی که وزن، اعتبار و جایگاهش را از انتخابهای درست و دقیقش در کارگردانی و پرداخت میگیرد؛ از انتخاب متناسب زوج لیلا حاتمی و علی مصفا که برای اولینبار کنار یکدیگر قرار میگیرند تا ذوق و سلیقه بصری فیلمساز در چیدمان نماها و رسیدن به نوعی از بیانگری هنرمندانه در قصهگویی و پردازش کاراکترها که میتواند از دل قصهای سنتی و روابطی خالهزنکی به پیچیدگیهای زندگی مدرن طبقه متوسط برسد. مهرجویی با یک مقدمه کوتاه و بهره گرفتن از تکگویی لیلا، خیلی زود سراغ اصل مطلب میرود. آشنایی لیلا (لیلا حاتمی) و رضا (علی مصفا) را ساده و گذرا برگزار میکند و بلافاصله از زبان لیلا، به ازدواجش با رضا و این نکته که او باردار نمیشود، میرسیم. در همان ابتدای فیلم متوجه بحران میان زوج جوان میشویم و وقتی کمی به عقب برمیگردیم چگونگی ماجرا و تأثیرش بر زندگی لیلا و رضا را مشاهده میکنیم. در حالی که برخی شخصیتهای فرعی خیلی خوب از کار درنیامدهاند و تعدادی هم حضوری محو و بیتأثیر در فیلم دارند، مهرجویی بیش از هرچیز از تواناییاش در خلق درخشان کاراکترهای زن معاصر ایران بهره میگیرد؛ کاری که در دهه ۷۰ آن را بهتر از هر کارگردان دیگری انجام میداد.
لیلا، فیلم ذوق و سلیقه و احساس است؛ مربوط به دورانی که هنوز مهرجویی به میزانسن، شخصیتپردازی و قصهگویی اهمیت میداد. در فیلم لیلا مهرجویی آنقدر فیلمساز درخشانی است که میتواند از دل ایدهای متحجرانه (اینکه لیلا برای همسرش به خواستگاری میرود تا بتواند صاحب فرزند شود) به ملودرامی روشنفکرانه برسد.
سکانس برگزیده: داستان را همه میدانیم. لیلا خودش تمام کارها را انجام داده. با تمام بیمنطقی و عجیب و غریببودن رفتارش، مثل حاضرکردن و رسیدن به سر و وضع شوهرش رضا برای رفتن به خواستگاری و کوتاهآمدن مداوم برابر دخالتهای مادر رضا.
لیلا رضایت میدهد تا شوهرش ازدواج کند و حتی جزئیات عروسی را هم کنترل و مدیریت میکند. همه اینها را هم با غمی فراوان که خواندنش از چهره اندوهگینش کار سختی نیست، انجام میدهد. با نهایت عشق و علاقهای که به رضا دارد و با تمام رنجی که میبرد و همه اینها را لیلا حاتمی با بازی درخشانش به بهترین شکل متجلی کرده است.
همه کارها انجام شده و رسیدهایم به سکانس عروسی؛ به نمایی از ماه که زیر ابر پنهان مانده؛ نمایی درشت از لیلا که خیره به آسمان است. قطع به نمایی از خیابان و ایستادن ماشین عروس و بعد نمایی متوسط از لیلا. مهرجویی با تقطیع هنرمندانه نماها ما را به لحظه اوج نزدیک میکند. لیلا خودش را در تاریکی در اتاق حبس کرده. رضا با عروسش (شقایق فراهانی) وارد خانه میشود. اینسرت مهرجویی از برخورد تزئینات پایین لباس عروس با پلهها و صدای اعصابخردکنی که حاصل این برخورد است، ترجمانی است سینمایی از حال و اعصاب لیلا. همین اینسرت هوشمندانه کفایت میکند که بپذیریم لیلا چرا و چگونه بعد از این همه فداکاری حالا کمآورده و دیگر نمیتواند این وضعیت را تحمل کند. لیلا چادر به سر میکند (گویی به سنت پناه میآورد) و از خانه بیرون میزند. لیلای گریان و آشفته همه مسیر تا خانه مادر را پیاده طی میکند. میدانیم که چیزی در درونش شکسته و دیگر نمیتواند لیلای سابق شود.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «لیلا» در آینه مکتب نقد عمیقگرا
- یادداشتی بر کتاب «سینماگر متفکر: گفتوگو با داریوش مهرجویی»/ فراتر از تصویر؛ از جهان فلسفه تا زبان سینما
- محسن امیریوسفی: روزی در این مملکت دادگاه رسیدگی به جنایات فرهنگی تشکیل میشود
- به یاد دو استاد موج نو سینمای ایران؛ آرامش در درود بیکران
- از خانه تا شهر؛ تداوم فلسفهی زیستن در سینمای مهرجویی
- اولیای دم مرحوم مهرجویی و محمدیفر از حکم قصاص گذشت کردند
- نمایش آثار مهرجویی، بیضایی و فرهادی در جشنواره مطرح ایتالیایی
- همصدایی چهرههای مهم فرهنگی و اجتماعی با فرزندان مهرجویی
- واکنش مونا مهرجویی به حکم پرونده قتل والدینش؛ ما درخواست اعدام نداریم
- رییس کل دادگستری استان البرز اعلام کرد: تایید حکم قصاص برای قاتل مهرجویی و محمدیفر
- درنگی بر خارج از متنِ «هامون»/ مهم است این چیزها را بدانیم؟
- وکیل مادر وحیده محمدیفر: پرونده قتل مهرجویی و محمدیفر بسته نشده/ حکم صادره قطعی نیست
- دیوان عالی کشور تایید کرد؛ حکم قصاص و زندان عاملان قتلِ داریوش مهرجویی و وحیده محمدیفر
- در مراسم زادروز زندهیاد «داریوش مهرجویی» مطرح شد؛ مهرجویی سهم عمدهای در بخشهای مختلف تاریخ سینمای ایران دارد
- موزه سینما برگزار میکند: «مهرجویی؛ سینماگر فیلسوف»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- فوت خواننده پیشکسوت موسیقی نواحی گیلان/ ناصر مسعودی درگذشت
- نگاهی به فیلم «بیسر و صدا»؛ ایده خلاقانه، مسیر اشتباه
- حقایقی درباره بازمانده ساخته سیف الله داد/ماجرای توقیف فیلم بازمانده به دلیل حجاب!
- بیانیه انجمن بازیگران سینما در واکنش به وقایع اخیر و هتک حرمت هنرمندان/ پژمان بازغی استعفا داد
- «رابین هود»؛ افسانهی شیرین مرد شریف قانون شکن!
آخرین ها
- نگاهی به فیلم سینمایی «سامی»؛ دوربین به مثابه سمفونی برای سفری طولانی
- معرفی برندگان هیئت ملی نقد آمریکا ۲۰۲۵/ «یک تصادف ساده»؛ بهترین فیلم بینالمللی/ «نبردی پس از دیگری» ۵ جایزه گرفت
- ۱۵ اثری که برای فهرست اولیه اسکار فیلم بینالمللی شانس بالاتری دارند
- تأملی بر حضور نوری بیلگه جیلان در جشنواره جهانی فیلم فجر؛ داور غایب
- بیانیه کانون کارگردانان سینما درباره بازداشت سینماگران در مهمانی خصوصی
- واکنش رضا کیانیان به گزارش تاریخ سه هزار ساله زیر چرخ لودرها
- اعلام مستندهای دو بخش از نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت»
- واکنش کانون کارگردانان سینمای ایران به حکم جعفر پناهی
- شروودِ تالار وحدت؛ جایی که ماهان حیدری قهرمانان آینده را پیدا میکند
- تورج اصلانی داور جشنواره ترکیهای شد
- سروش صحت و علی مصفا «بیآتشی» را روایت کردند
- سام درخشانی هم استعفا داد
- نمایش موزیکال «رابین هود» / گزارش تصویری
- حلقه منتقدان فیلم نیویورک منتخبان ۲۰۲۵ خود را اعلام کرد/ «نبردی پس از دیگری»، بهترین فیلم شد؛ پناهی، بهترین کارگردان
- جشنواره جهانی فیلم فجر۴۳؛ در ایستگاه پایانی «درس آموختهها» بهترین فیلم شد/ جایزه ویژه داوران به کارگردان ژاپنی رسید
- «خرگوش سیاه، خرگوش سفید» به چین میرود
- گاتهام ۳ جایزه به «یک تصادف ساده» داد/ «نبردی پس از دیگری» بهترین فیلم جوایز مستقل نیویورک شد
- بیانیه انجمن بازیگران سینما در واکنش به وقایع اخیر و هتک حرمت هنرمندان/ پژمان بازغی استعفا داد
- مصائب افزایش سن ، از جولیا رابرتز تا نیکول کیدمن
- تام استاپارد؛ نویسندهای که جهان را از نو صحنهپردازی کرد
- نگاهی به فیلم «پارتنوپه»؛ زیبایی از دست رفته
- توقیف سکوی پخش «بازمانده» پس از انتشار ویدیوی بدون مجوز
- «سمفونی باران» کلید خورد
- «ناتوردشت» به باکو میرود
- از جدال اندیشه تا لبخند روی ردکارپت
- گفت وگو با کارگردان مستند «مُک» به بهانه حضور آن در جشنواره سینما حقیقت
- «زوتوپیا ۲» رکورددار فروش جهانی سینما شد
- صدای بخش خصوصی را بشنوید؛ هوای آلوده با تعطیلی تئاتر تمیز میشود؟
- «رها» بهترین فیلم اول جشنواره گوا شد
- سنگرم اندازه همان کافه ام بود





