سینماسینما، سیدرضا صائمی
علیرضا معتمدی در فیلم «رضا»، نخستین تجربه فیلمسازیاش، به بازنمایی تجربههای زیسته خود پرداخته و فیلم را میتوان روایتی شخصی از تجربه زیسته فیلمساز دانست که البته فاقد تعمیمپذیری و همذاتپنداری نیست. این فیلم برای مخاطبانی که تجربه مشترک با شخصیت اصلی قصه یعنی «رضا» دارند، میتواند یک حدیت نفس مشترک باشد و تصویری روانشناختی و دراماتیک از موقعیت تراژیکی که آن را تجربه کردهاند. بازنمایی بصری این تجربه، فیلم را به سویه مستندگونه نیز نزدیک کرده و کمرنگ بودن عناصر درام و برجستگی قصه را باید در نوع رویکرد فیلمساز در روایت فیلمش ردیابی کرد. درواقع او تجربههای روحی و روانی رضا را به عنوان یک موقعیت خاص روانشناختی به تصویر میکشد.
تجربههایی که سویه دراماتیک آن بیش از آنکه نمود بیرونی داشته باشد، ظهور درونی دارد. از اینرو بیش از اینکه قصهای پروپیمان از حیث حجم اتفاق و رخدادها داشته باشیم، با موقعیتهای مختلفی از یک تجربه عاطفی آسیبخورده مواجه میشویم که بیش از قصه، غصه دارد! این شکل روایت شاید با این واکنش مواجه شود که ما با یک موقعیت انتزاعی و بهشدت درونگرایانه مواجه هستیم که صورتی دراماتیک پیدا نمیکند و صرفا یک برش تصویری از برههای از زندگی یک مرد است، اما واقعیت این است که سطح بیرونی درام همان تجسم بیرونی تجربهها و حالات درونی رضاست که برای درک او به یک همذاتپنداری همدلانه نیاز است و چه بسا تجربه مشترک. از این حیث میتوان فیلم «رضا» را کاملا یک فیلم تجربهگرایانه دانست، نه فقط از حیث فرم و ساختار اجرایی که از حیث مضمون و موقعیتی که شخصیت اصلی آن دارد.
روابط و مناسبات عاطفی که در فیلم میبینیم، کاملا برساخته تجربههای مدرن است که با انگارههای سنتی اساسا قابل درک نیست و چه بسا با این نگرش به ضعف در فیلمنامه و شخصیتپردازی تفسیر شود. از همین روست که معتقدم برای درک درست فیلم رضا و خود رضا در این قصه باید نسبت به تجربه او دستکم خودآگاهی همذاتپندارانه داشت تا بتوان با او همراه شد و درکش کرد. همین نگرش موجب میشود تا هم درونگرایی شخصیت رضا را بهتر درک کنیم و هم ریتم آرام و کند فیلم برای ما ملالانگیز نشود.
رضا از پس تلاطمها و توفانهای روحی و روانی به این نقطه از سکوت رسیده که صرفا ظاهری آرام دارد، اما درونی متلاطم و آشفته. بااینحال برخی پلانها، طولانی و خستهکننده میشود و مخاطبِ ناآشنا با تجربه قهرمان قصه را اذیت میکند. فارغ از این سویههای محتوایی و مضمونی باید از طراحی صحنه خوب و زیباییشناسی بصری فیلم هم حرف زد که نسبت منطقی با درونمایه اثر هم دارد. رضا در واقع روایتی از تلاش یک مرد میانسال برای کنار آمدن با مسئله جدایی خود است و البته یک عاشقانه مدرن. پارادوکس ظاهری رفتار رضا هم قابل تامل است. او در عین اینکه در حال گذراندن یک تجربه دردناک روحی است، اما شوخطبع و بذلهگوست و این ویژگی به بازنمایی روانشناختی موقعیت او کمک میکند. نویسنده بودن او نیز به عنوان یک فاکتور دیگر به پردازش این شخصیت کمک کرده و درنهایت با فیلمی مواجه میشویم که بهدرستی به روانشناسی یک مرد تنها بعد از جدایی میپردازد و احوالات او را به تصویر میکشد. «رضا» روایت مدرنی از یک عاشقانه دردناک است.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- عشق از راه میرسد/ نگاهی به فیلم «چرا گریه نمیکنی؟»
- درباره انتقاد شدید کارگردان چرا گریه نمیکنی از فیلمیران پخش کننده فیلمش
- گفتوگو با علیرضا معتمدی کارگردان «چرا گریه نمیکنی؟»/ تروما را به تجربه خلاقه و رهاییبخش تبدیل کردم
- ثبت قرارداد اکران «چرا گریه نمیکنی» و «سلفی با رستم»
- کارگردان به ملت رفت اما به نشست خبری نه!/ تهیهکننده «چرا گریه نمیکنی؟»: مگر بازیگران این فیلم من را به سینما آوردند؟
- «چرا گریه نمیکنی؟» علیرضا معتمدی در جشنواره فجر نمی تواند حضور داشته باشد
- حضور سینمای هنروتجربه ایران در سه جشنواره جهانی
- فیلم «چرا گریه نمیکنی؟» به جشنواره فرانسوی بلفورت راه یافت
- فیلمبرداری «چرا گریه نمیکنی؟» به پایان رسید
- پاسخ عضو شورای بررسی صلاحیت تهیهکنندگی به علیرضا معتمدی
- انتقادات تند وتیز علیرضا معتمدی از صادر نشدن پروانه ساخت فیلمش
- عشقی که نمیخواهد بمیرد/ نقد آن اشنایدر بر فیلم «رضا»
- عاشقی کردن در آرامش/ نگاهی به فیلم «رضا»
- نگاهی به فیلمهای «دوئت»، «رضا» و «حمال طلا»
- باش که صد صبح دمد زین شب امید مرا/ نگاهی به فیلم «رضا»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
آخرین ها
- «دانه انجیر معابد» در میان نامزدهای جایزه بهترین فیلم اروپا
- نشست خبری اپرای عروسکی مولوی / گزارش تصویری
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- رایان رینولدز و هیو جکمن در یک فیلم غیرمارولی همراه میشوند
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- از ۱۶ آبان؛ «خورشید آن ماه» ساخته ستاره اسکندری آنلاین اکران میشود
- حضور همراه اول در نمایشگاه کیشاینوکس با هدف گسترش فرصتهای جدید سرمایهگذاری
- ادعای سازندگان پربازدیدترین سریال تاریخ نتفلیکس؛ چالشهای فصل دوم «بازی مرکب» جذابتر است
- تهیهکننده سینما مطرح کرد: کوچ سینماگران حرفهای به پلتفرمها و فیلمهایی که تعطیل میشوند
- «فصل فرار اسبها» آماده نمایش شد