سینماسینما، سیدرضا صائمی
علیرضا معتمدی در فیلم «رضا»، نخستین تجربه فیلمسازیاش، به بازنمایی تجربههای زیسته خود پرداخته و فیلم را میتوان روایتی شخصی از تجربه زیسته فیلمساز دانست که البته فاقد تعمیمپذیری و همذاتپنداری نیست. این فیلم برای مخاطبانی که تجربه مشترک با شخصیت اصلی قصه یعنی «رضا» دارند، میتواند یک حدیت نفس مشترک باشد و تصویری روانشناختی و دراماتیک از موقعیت تراژیکی که آن را تجربه کردهاند. بازنمایی بصری این تجربه، فیلم را به سویه مستندگونه نیز نزدیک کرده و کمرنگ بودن عناصر درام و برجستگی قصه را باید در نوع رویکرد فیلمساز در روایت فیلمش ردیابی کرد. درواقع او تجربههای روحی و روانی رضا را به عنوان یک موقعیت خاص روانشناختی به تصویر میکشد.
تجربههایی که سویه دراماتیک آن بیش از آنکه نمود بیرونی داشته باشد، ظهور درونی دارد. از اینرو بیش از اینکه قصهای پروپیمان از حیث حجم اتفاق و رخدادها داشته باشیم، با موقعیتهای مختلفی از یک تجربه عاطفی آسیبخورده مواجه میشویم که بیش از قصه، غصه دارد! این شکل روایت شاید با این واکنش مواجه شود که ما با یک موقعیت انتزاعی و بهشدت درونگرایانه مواجه هستیم که صورتی دراماتیک پیدا نمیکند و صرفا یک برش تصویری از برههای از زندگی یک مرد است، اما واقعیت این است که سطح بیرونی درام همان تجسم بیرونی تجربهها و حالات درونی رضاست که برای درک او به یک همذاتپنداری همدلانه نیاز است و چه بسا تجربه مشترک. از این حیث میتوان فیلم «رضا» را کاملا یک فیلم تجربهگرایانه دانست، نه فقط از حیث فرم و ساختار اجرایی که از حیث مضمون و موقعیتی که شخصیت اصلی آن دارد.
روابط و مناسبات عاطفی که در فیلم میبینیم، کاملا برساخته تجربههای مدرن است که با انگارههای سنتی اساسا قابل درک نیست و چه بسا با این نگرش به ضعف در فیلمنامه و شخصیتپردازی تفسیر شود. از همین روست که معتقدم برای درک درست فیلم رضا و خود رضا در این قصه باید نسبت به تجربه او دستکم خودآگاهی همذاتپندارانه داشت تا بتوان با او همراه شد و درکش کرد. همین نگرش موجب میشود تا هم درونگرایی شخصیت رضا را بهتر درک کنیم و هم ریتم آرام و کند فیلم برای ما ملالانگیز نشود.
رضا از پس تلاطمها و توفانهای روحی و روانی به این نقطه از سکوت رسیده که صرفا ظاهری آرام دارد، اما درونی متلاطم و آشفته. بااینحال برخی پلانها، طولانی و خستهکننده میشود و مخاطبِ ناآشنا با تجربه قهرمان قصه را اذیت میکند. فارغ از این سویههای محتوایی و مضمونی باید از طراحی صحنه خوب و زیباییشناسی بصری فیلم هم حرف زد که نسبت منطقی با درونمایه اثر هم دارد. رضا در واقع روایتی از تلاش یک مرد میانسال برای کنار آمدن با مسئله جدایی خود است و البته یک عاشقانه مدرن. پارادوکس ظاهری رفتار رضا هم قابل تامل است. او در عین اینکه در حال گذراندن یک تجربه دردناک روحی است، اما شوخطبع و بذلهگوست و این ویژگی به بازنمایی روانشناختی موقعیت او کمک میکند. نویسنده بودن او نیز به عنوان یک فاکتور دیگر به پردازش این شخصیت کمک کرده و درنهایت با فیلمی مواجه میشویم که بهدرستی به روانشناسی یک مرد تنها بعد از جدایی میپردازد و احوالات او را به تصویر میکشد. «رضا» روایت مدرنی از یک عاشقانه دردناک است.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- عشق از راه میرسد/ نگاهی به فیلم «چرا گریه نمیکنی؟»
- درباره انتقاد شدید کارگردان چرا گریه نمیکنی از فیلمیران پخش کننده فیلمش
- گفتوگو با علیرضا معتمدی کارگردان «چرا گریه نمیکنی؟»/ تروما را به تجربه خلاقه و رهاییبخش تبدیل کردم
- ثبت قرارداد اکران «چرا گریه نمیکنی» و «سلفی با رستم»
- کارگردان به ملت رفت اما به نشست خبری نه!/ تهیهکننده «چرا گریه نمیکنی؟»: مگر بازیگران این فیلم من را به سینما آوردند؟
- «چرا گریه نمیکنی؟» علیرضا معتمدی در جشنواره فجر نمی تواند حضور داشته باشد
- حضور سینمای هنروتجربه ایران در سه جشنواره جهانی
- فیلم «چرا گریه نمیکنی؟» به جشنواره فرانسوی بلفورت راه یافت
- فیلمبرداری «چرا گریه نمیکنی؟» به پایان رسید
- پاسخ عضو شورای بررسی صلاحیت تهیهکنندگی به علیرضا معتمدی
- انتقادات تند وتیز علیرضا معتمدی از صادر نشدن پروانه ساخت فیلمش
- عشقی که نمیخواهد بمیرد/ نقد آن اشنایدر بر فیلم «رضا»
- عاشقی کردن در آرامش/ نگاهی به فیلم «رضا»
- نگاهی به فیلمهای «دوئت»، «رضا» و «حمال طلا»
- باش که صد صبح دمد زین شب امید مرا/ نگاهی به فیلم «رضا»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟
- روایتی از سه نمایشنامه از محمد مساوات روی صحنه میرود
- «کارون – اهواز» در مراکش