سینماسینما، سیدرضا صائمی
علیرضا معتمدی در فیلم «رضا»، نخستین تجربه فیلمسازیاش، به بازنمایی تجربههای زیسته خود پرداخته و فیلم را میتوان روایتی شخصی از تجربه زیسته فیلمساز دانست که البته فاقد تعمیمپذیری و همذاتپنداری نیست. این فیلم برای مخاطبانی که تجربه مشترک با شخصیت اصلی قصه یعنی «رضا» دارند، میتواند یک حدیت نفس مشترک باشد و تصویری روانشناختی و دراماتیک از موقعیت تراژیکی که آن را تجربه کردهاند. بازنمایی بصری این تجربه، فیلم را به سویه مستندگونه نیز نزدیک کرده و کمرنگ بودن عناصر درام و برجستگی قصه را باید در نوع رویکرد فیلمساز در روایت فیلمش ردیابی کرد. درواقع او تجربههای روحی و روانی رضا را به عنوان یک موقعیت خاص روانشناختی به تصویر میکشد.
تجربههایی که سویه دراماتیک آن بیش از آنکه نمود بیرونی داشته باشد، ظهور درونی دارد. از اینرو بیش از اینکه قصهای پروپیمان از حیث حجم اتفاق و رخدادها داشته باشیم، با موقعیتهای مختلفی از یک تجربه عاطفی آسیبخورده مواجه میشویم که بیش از قصه، غصه دارد! این شکل روایت شاید با این واکنش مواجه شود که ما با یک موقعیت انتزاعی و بهشدت درونگرایانه مواجه هستیم که صورتی دراماتیک پیدا نمیکند و صرفا یک برش تصویری از برههای از زندگی یک مرد است، اما واقعیت این است که سطح بیرونی درام همان تجسم بیرونی تجربهها و حالات درونی رضاست که برای درک او به یک همذاتپنداری همدلانه نیاز است و چه بسا تجربه مشترک. از این حیث میتوان فیلم «رضا» را کاملا یک فیلم تجربهگرایانه دانست، نه فقط از حیث فرم و ساختار اجرایی که از حیث مضمون و موقعیتی که شخصیت اصلی آن دارد.
روابط و مناسبات عاطفی که در فیلم میبینیم، کاملا برساخته تجربههای مدرن است که با انگارههای سنتی اساسا قابل درک نیست و چه بسا با این نگرش به ضعف در فیلمنامه و شخصیتپردازی تفسیر شود. از همین روست که معتقدم برای درک درست فیلم رضا و خود رضا در این قصه باید نسبت به تجربه او دستکم خودآگاهی همذاتپندارانه داشت تا بتوان با او همراه شد و درکش کرد. همین نگرش موجب میشود تا هم درونگرایی شخصیت رضا را بهتر درک کنیم و هم ریتم آرام و کند فیلم برای ما ملالانگیز نشود.
رضا از پس تلاطمها و توفانهای روحی و روانی به این نقطه از سکوت رسیده که صرفا ظاهری آرام دارد، اما درونی متلاطم و آشفته. بااینحال برخی پلانها، طولانی و خستهکننده میشود و مخاطبِ ناآشنا با تجربه قهرمان قصه را اذیت میکند. فارغ از این سویههای محتوایی و مضمونی باید از طراحی صحنه خوب و زیباییشناسی بصری فیلم هم حرف زد که نسبت منطقی با درونمایه اثر هم دارد. رضا در واقع روایتی از تلاش یک مرد میانسال برای کنار آمدن با مسئله جدایی خود است و البته یک عاشقانه مدرن. پارادوکس ظاهری رفتار رضا هم قابل تامل است. او در عین اینکه در حال گذراندن یک تجربه دردناک روحی است، اما شوخطبع و بذلهگوست و این ویژگی به بازنمایی روانشناختی موقعیت او کمک میکند. نویسنده بودن او نیز به عنوان یک فاکتور دیگر به پردازش این شخصیت کمک کرده و درنهایت با فیلمی مواجه میشویم که بهدرستی به روانشناسی یک مرد تنها بعد از جدایی میپردازد و احوالات او را به تصویر میکشد. «رضا» روایت مدرنی از یک عاشقانه دردناک است.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- درباره انتقاد شدید کارگردان چرا گریه نمیکنی از فیلمیران پخش کننده فیلمش
- گفتوگو با علیرضا معتمدی کارگردان «چرا گریه نمیکنی؟»/ تروما را به تجربه خلاقه و رهاییبخش تبدیل کردم
- ثبت قرارداد اکران «چرا گریه نمیکنی» و «سلفی با رستم»
- کارگردان به ملت رفت اما به نشست خبری نه!/ تهیهکننده «چرا گریه نمیکنی؟»: مگر بازیگران این فیلم من را به سینما آوردند؟
- «چرا گریه نمیکنی؟» علیرضا معتمدی در جشنواره فجر نمی تواند حضور داشته باشد
- حضور سینمای هنروتجربه ایران در سه جشنواره جهانی
- فیلم «چرا گریه نمیکنی؟» به جشنواره فرانسوی بلفورت راه یافت
- فیلمبرداری «چرا گریه نمیکنی؟» به پایان رسید
- پاسخ عضو شورای بررسی صلاحیت تهیهکنندگی به علیرضا معتمدی
- انتقادات تند وتیز علیرضا معتمدی از صادر نشدن پروانه ساخت فیلمش
- عشقی که نمیخواهد بمیرد/ نقد آن اشنایدر بر فیلم «رضا»
- عاشقی کردن در آرامش/ نگاهی به فیلم «رضا»
- نگاهی به فیلمهای «دوئت»، «رضا» و «حمال طلا»
- باش که صد صبح دمد زین شب امید مرا/ نگاهی به فیلم «رضا»
- اخراجیها/ نگاهی به فیلم «خروج»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
آخرین ها
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود
- انتشار پوستر «آن دو» با تصویری از لحظه شهادت کاراکتر اصلی
- دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد
- صدور پروانه ساخت غیرسینمایی برای ۴ فیلم کوتاه داستانی
- ادامه اجرای «سهخواهر» در تالار مولوی
- یک واقعگرای بیرحم؛ دل تورو درباره میازاکی چه نوشت؟/ سینماییهای فهرست تایم ۲۰۲۴
- راهیابی ۳ فیلم کانون به جشنواره بینالمللی کودکان لکنوی هند
- تمدید فراخوان دومین جشنواره ایده تا محصول صنعت ارتباطات
- فراخوان تأمینکنندگان گوشی همراه
- «هیس» در فستیوال «روسکایا کلاسیکا» روی صحنه میرود
- کنایه کارگردان «آپاراتچی» به تبعات استفاده نکردن از تبلیغات ماهوارهای
- «گالیله» با ۳ اجرا ۳۰۰ میلیون فروخت
- کیانو ریوز در فیلم جدید روبن اوستلوند بازی میکند