پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

محمدمهدی عسگرپور دبیر سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر در یک نشست رسانه‌ای مجازی ضمن تشریح شرایط برگزاری این رویداد،‌ به پرسش‌های اصحاب رسانه پاسخ گفت.

به گزارش سینماسینما، به نقل از ستاد خبری سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، نشست خبری سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر با حضور محمدمهدی عسگرپور دبیر جشنواره و سمیه علیپور مدیر روابط عمومی این رویداد، صبح امروز یکشنبه ۱۹ اردیبهشت‌ماه به صورت مجازی آغاز شد.

عسگرپور در ابتدای این نشست رسانه‌ای بیان کرد: شرایطی که برای مجموعه جهان در طول این یک سال و نیم به وجود آمد، اساس چیزها را تغییر داد. جشنواره‌های سینمایی هم در این شرایط وضعیت جدید پیدا کردند. به شکل طبیعی فعالان هر حوزه، شرایط جدید را برای خود تعریف کردند. چون اگر قرار باشد مسائل این‌چنینی تمهیدی برایش اندیشیده نشود، به بن‌بست می‌خوریم. در طول یک سال گذشته جشنواره‌های زیادی بودند که دستخوش تغییر شدند. علاقه‌مندان سینما این موضوعات را دیدند و پیگیری کردند.

وی افزود: وقتی از جشنواره‌های سینمایی می‌گوییم معمولاً‌ چند جشنواره خاص به ذهنمان می‌آید و فکر می‌کنیم نبض سینما در دست همین چند رویداد است. جشنواره جهانی فجر اولین جشنواره‌ای بود که با کرونا مواجه شد. قرار بود در پایان فروردین سال گذشته جشنواره جهانی برگزار شود.

تقریبا تا اواخر اسفند سال قبلش مترصد بودیم جشنواره را برگزار کنیم. آن موقع به ما می‌گفتند تا خرداد موضوع مرتفع می‌شود و می‌توان جشنواره را برگزار کرد. در وهله اول بحث تعویق جشنواره مطرح شد، البته دلیل دیگری هم داشتیم و آن نسبت جشنواره ما با فیاپف بود.

دبیر سی‌وهشتمین جشنواره جهانی افزود: اساسا برگزاری جشنواره‌های سینمایی در فروردین و اردیبهشت سال گذشته در همه جای جهان دچار تحول شد. سعی کردیم جشنواره جهانی فجر را به خرداد منتقل کنیم، چون وضعیت کرونا مجهول بود. در قدم‌های بعدی مشخص شد با یک شرایط ناشناخته مواجه هستیم و دورنمای مشخصی برای آن روشن نبود.

عسگرپور ادامه داد: ما اولین جشنواره‌ای بودیم که برگزاری را لغو کردیم. در این مسیر تجاربی را به‌ دست آوردیم. قرار بود در نیمه اول سال جشنواره برگزار شود، اما عملاً شدنی نبود.

چون غیر از آن جشنواره جهانی فجر به جشنواره ملی نزدیک می‌شد و برای همین ترجیح دادیم سال گذشته جشنواره را لغو کنیم. البته ما تجارب جدیدی به دست آوردیم، پلتفرم‌هایی طراحی کردیم تا برخی فعالیت‌های ما به شکل مجازی برگزار شود. ما از تجارب جشنواره‌های دیگر هم استفاده کردیم. تعدادی از رویدادهای جهانی با تغییر در زمان، برگزار شدند. برخی دیگر هم به شکل فیزیکی و برخی هم به شکل ترکیبی برگزار شدند.

عسگرپور توضیح داد: انتخاب فیلم‌های جشنواره و کارهای دیگر در قالب دبیرخانه دائمی انجام می‌شود. چون انتخاب فیلم از کشورهای مختلف پارامتر یک‌مجهولی نیست، همه جشنواره‌ها در طول سال، جریان کلی رویدادها و جشنواره‌های دیگر را رصد می‌کنند. از حدود دو سال و اندی پیش به این طرف، همکاران ما در ستاد جشنواره کار انتخاب فیلم را انجام می‌دادند. برخی از فیلم‌هایی که برای سال گذشته انتخاب شده بودند، عملاً دیگر غیرقابل استفاده بودند. چون یا اکران شده بودند یا در جشنواره‌های دیگر حضور پیدا کردند، به همین دلیل سیکل دیگری را پیگیری کردیم و در قالب آن بیش از هزار فیلم رصد شد.

وی همچنین توضیح داد: بخش‌هایی از جشنواره مثل خیلی از جشنواره‌های دیگر حذف شدند. همین اتفاق برای ما هم رخ می‌دهد. آن بخش‌هایی که متکی به حضور مهمانان است، یا به شکل مجازی باید برگزار می‌شد، یا به‌طور کامل حذف می‌شد.

امسال بازار فیلم که محل خوبی برای سینمای ایران و منطقه است، به شکل مجازی برگزار می‌شود. جشنواره جهانی فجر در منطقه جزو معدود جاهایی است که بقیه می‌توانند از آن استفاده کنند. مهم‌ترین تصمیم ما این بود که این بخش به شکل مجازی برگزار شود و مهم‌ترین مسأله هم در این‌باره، پلتفرم امن بود.

وی ادامه داد: حدود یک سال و نیم پیش، سر همین موضوع جشنواره‌ها به مسأله خوردند، پلتفرمی در جشنواره کن استفاده شد که «سیناندو» نام داشت. این پلتفرم برخی از مسائل خود را حل کرد و حالا بستری کاملا امن است. ما با این پلتفرم به جمع‌بندی رسیدیم و برای این بخش ۶۰ پکیج را در نظر گرفته‌ایم و ۴۰۰ ظرفیت استفاده‌کننده هم خواهد داشت. نحوه استفاده از این پلتفرم کاملاً تخصصی است اما مخاطبان عادی نمی‌توانند به آن ورود کنند. بلکه مشخص است چه کسانی به آن ورود پیدا می‌کنند.

عسگرپور در ادامه گفت: یکی دیگر از بخش‌های جشنواره کارگاه‌های آموزشی است، که آن را هم به شکل مجازی برگزار می‌کنیم. اساتید خوبی در این کارگاه‌ها خواهیم داشت. در حالت عادی ممکن بود این اساتید نتوانند به ایران سفر کنند، اما حالا می‌توانند به‌صورت مجازی آموزش بدهند.

وی تأکید کرد: ما امسال مهمان خارجی نخواهیم داشت، اما درخواست زیادی داشتیم که افراد دوست داشتند به صورت فیزیکی بیایند. ترجیح دادیم مهمان به صورت فیزیکی نداشته باشیم.

عسگرپور در توضیح دیگر بخش‌های سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر گفت: مشابه بخش مسابقه ایران و مسابقه بین‌الملل که برای سینمای بلند است، بخش‌های فیلم‌های کوتاه هم وجود دارد. «جام جهان‌نما» و «جشنواره جشنواره‌ها» هم برگزار می‌شود که مربوط به فیلم‌های مطرح و فیلم‌هایی است که به جشنواره‌های خارجی رفته‌اند.

بخش «مستند زیر ذره‌بین» مربوط به سینمای مستند، نمایش فیلم‌های مرمت‌شده را نیز خواهیم داشت. در این بخش ۱۰ فیلم بلند خارجی و ۴ فیلم ایرانی خواهیم داشت که عناوین آن را بعدا عنوان می‌کنیم.

یکی از این فیلم‌ها مجموعه مستندهایی از دهه ۲۰ ایران است. اولین فیلم رنگی که در کشور ما فیلمبرداری شده و آمریکایی‌ها ساخته‌اند. در بخش سینمای ژانر که روی فیلم‌های ژانر تمرکز می‌کنند، ۵ تا ۷ فیلم و بخش شاخه‌‌های زیتون هم فیلم‌هایی خواهیم داشت.

وی درباره کارگاه‌های این دوره از جشنواره توضیح داد: کارگردانی، موسیقی فیلم، تدوین و. . . موضوع کارگاه‌ها را تشکیل می‌دهد. پردیس چارسو محل برگزاری جشنواره خواهد بود که در این محل، نمایشگاه پوستر خواهیم داشت که شامل فیلم‌های دهه ۶۰ و ۷۰ سینمای ایران خواهد بود.

نکته مهم دیگر وجود گرافیست‌های مطرح است. پوسترهای دیگری هم برای فیلم‌هایی است که در کشور کوبا به نمایش درآمدند. چند گذر سینما هم خواهیم داشت که نام مکان آنها را بعدا می‌گوییم که با همکاری شهرداری اتفاق خواهد افتاد.

دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر در پایان صحبت‌های ابتدایی خود افزود: یکی از موضوعات این دوره، تجربه استفاده از سالن‌های روباز برای اکران است. پردیس چارسو فضایی را در طبقه بالایی دارد که به سینمای روباز اختصاص داده است. یک سالن سینمای کانون هم از سال‌های دور، سینمای روباز بوده و از آن استفاده نمی‌شده است. در چارسو یک سالن دیگر هم داریم که روباز نیست اما هوای خوبی در آن جریان دارد و می‌توان از آن استفاده کرد.

* پاسخ به منتقدان برگزاری جشنواره در شرایط کرونایی

محمدمهدی عسگرپور دبیر سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فجر در ادامه این نشست سوالات اصحاب رسانه را پاسخ گفت.

عسگرپور در پاسخ به سوال رضا منتظری از «سینماپرس» درباره دلیل اصرار بر برگزاری جشنواره جهانی فجر در شرایط کرونایی به رغم تعطیلی رویدادهای جهانی توضیح داد: این سوال احتمالا وجه قالب بسیاری از سوالات درباره جشنواره جهانی فجر باشد که در طول دو سال گذشته خیلی‌ها با آن مواجه شدند. اولا اینکه جشنواره‌هایی در دنیا کامل ملغی شده‌اند، برمبنای اطلاعاتی است که روزمره با چند جشنواره کلی مواجهیم. ما فهرستی از جشنواره‌هایی که برگزار شدند داریم. البته این به معنای تنها دلیل برگزاری ما نیست.

وی افزود: جشنواره‌های ونیز، تورنتور، سن سباستین، بوسان، لندن، قاهره، آنتالیا به صورت حضوری برگزار شدند. بخشی به‌صورت مجازی و بخشی فیزیکی. پس گاهی اوقات ما بر مبنای اطلاعات روزنامه‌ای صحبت می‌کنیم و گاهی اطلاعات حرفه‌ای. یکی از مسائل ما به شکل طبیعی چون شغل ما این است و مسئولیت برگزاری جشنواره را دارم، باید ببینم چه جشنواره‌هایی چطور برگزار شده‌اند.

عسگرپور ادامه داد: نکته دوم اینکه آیا در همین کشورها که جشنواره‌های خود را فیزیکی یا دوگانه برگزار کردند، جماعتی هم حضور داشتند که تا این حد اعتراض کنند؟ مثلا بگویند به جای برگزاری جشنواره این پول را بدهیم به بی‌بضاعت‌های سینما! من قصد تحقیر یک بخش را ندارم. من حداقل با این پدیده مواجه نشدم. این کشورهایی که اسم بردم همه جز کشورهای قدرتمند اقتصادی نیستند. کشورهایی که عرض و طول‌شان از جهات مختلف به ما نزدیک است. من روی این قائله اصلی که خیلی‌ها اشاره می‌کنند، سوال دارم.

وی افزود: کسانی که به ما اعتراض می‌کنند، با آمار و ارقام صحبت کنند. دو جشنواره را ملاک قرار ندهند. من به عنوان دبیر جشنواره و فیلم‌سازی که سابقه مدیریت صنفی هم داشتم، یکی از مشکلات تاریخی‌مان را این می‌دانم که اکوسیستم یک موضوع را متوجه نمی‌شویم. این مشکل بسیاری از کشورهایی است که شاید در رده‌بندی کشورهای جهان سوم باشند. اگرچه ما در بسیاری از موضوعات جهان سوم نیستیم، ولی هر موضوعی یک اکوسیستمی دارد.

عسگرپور توضیح داد: ما وقتی می‌گوییم که سینما چیست، بعضی از دوستان به تولید و عرضه اشاره می‌کنند و هرکس از دید خود می‌نگرد. وقتی می‌خواهیم به عنوان خبرنگار، مدیر، پخش‌کننده یا هرچیز دیگری وارد موضوع شویم باید متوجه این اکوسیستم باشیم. جشنواره‌ها در طول سال‌ها شکل گرفته‌اند، آیا این جشنواره‌ها فقط مهمانی‌اند؟ این تفکر روزنامه‌های زرد است که جشنواره را مهمانی و دورهمی می‌دانند که انگار عده‌ای با هم می‌نوشند، می‌رقصند و جوایزی هم می‌دهند! حالا ممکن است یکی به جشنواره کن رفته و فقط یک چیزی دیده، اما اکوسیستم یک رویداد فقط همین نیست. بخشی نمایش فیلم است، بخشی بازار است. باید کامل دید.

وی افزود: ولی ما باید در این شرایط ببینیم کرونا کدوم بخش از اکوسیستم را نابود کرده و در وهله دوم رسانه‌ها تحقیق کنند کرونا چه کرده است. اینکه کلی بگوییم همه فقیر شدند، ساختمان‌ها را بفروشیم و بگوییم همه در صف گوشت و مرغ قرار بگیرند! گاهی یک بحران بزرگ مثل زلزله هشت ریشتری می‌آید و همه چیز را نابود می‌کند، آنجا باید صف تشکیل دهیم و فروشگاه‌ها هرچه هست بین مردم توزیع کنند. ما هنوز متوجه نیستیم با چه چیزی در چه سطحی مواجهیم. کرونا به سینما آسیب جدی زده، در این سال‌ها آثاری تولید شده که این آثار تولیدشده در صف اکران هستند. سینماها باز هستند؟ نه این آثار یکی از راه‌های اکران‌شان جشنواره‌هاست و بستن‌شان باعث آسیب دیدن به همین فیلم‌ها می‌شود.

عسگرپور تأکید کرد: من به دلیل مسئولیتم باید به این اکوسیستم فکر کنم. باید بدانیم با حذف چه چیزی به کجا لطمه می‌خورد. البته که مناسبات جهانی هم هست و باید بگردیم و راه جدید را پیدا کنیم. ما نمی‌توانیم بگوییم به دلیل فقر اهالی خانه سینما، جشنواره را تعطیل می‌کنیم. من اعلام کردم بودجه‌ها ردیف مشخص دارد و قابل انتقال به همدیگر نیستند. اداره این اکوسیستم تابع قوانین و بودجه‌بندی است و مواردی که جابه‌جایی آن مسئله ایجاد می‌کند و بازرسی کل کشور نظارت دارد. باید بگردیم و راه‌هایی پیدا کنیم. باید پابه‌پای دنیا پیش برویم، در دنیا گشتند و پیدا کردند.

وی افزود: برخی از دوستان می‌گویند پول جلوی ما را گرفته، ولی مگر چه منفعتی برای ما دارد؟ من اگر در همین ایام یک سریال می‌ساختم، ده برابر چیزی که جشنواره برای من داشت، عایدی به من می‌داد. من دوست دارم دوستانی که در این خصوص صحبت می‌کنند، با تحقیق صحبت کنند. این دو جمله را همه می‌توانند بگویند، نکته مهم این است که تحقیق کنند، اکوسیستم چه لطمه‌ای خورده، اگر لطمه خورده چرا ما اینقدر تولید داریم و این تولیدها برای نمایش در کجا ساخته می‌شود؟

عسگرپور در ادامه این نشست رسانه‌ای مجازی، در پاسخ به سوال محمدباقر صنیعی‌منش از خبرگزاری تسنیم درباره ارتقای بخش «شاخه‌های زیتون» در این دوره از جشنواره بیان کرد: در این بخش چند فیلم خوب در حوزه مقاومت داریم و در منطقه فیلم‌های خوبی در حال ساخت است. این بخش برای این است که به موضوع مقاومت توجه شود. در طول این سال‌ها وقتی این بحث مطرح شد که نگاه ملی و غیرملی داریم. گاهی آسیب‌زننده بود باید با یک جریان طبیعی رو‌به‌رو شویم، این جداسازی‌ها خیلی کار دست سینماگران داده است. یکی از کارکردهای جشنواره‌ها این است که به بخش‌هایی تمرکز و توجه بیشتری می‌کنند.

* بودجه جشنواره جهانی نصف یک فیلم است

دبیر سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر در پاسخ به سوال نیوشا روزبان از خبرگزاری مهر درباره بودجه این رویداد توضیح داد: جریانی در طول این چند سال به نام شفاف‌سازی راه افتاده که اساسش در همه جا خوب است. یعنی اینکه بدانیم بودجه خبرگزاری‌ها و نهادها از کجاست؟ همه باید به این شفاف‌سازی پایبند باشند. نمی‌شود یک جا مدام بودجه‌اش را اعلام کند و بقیه جاها بودجه‌های خود را اعلام نکنند. ارشاد در این سال‌ها اطلاعات فعالیت‌های خود را اعلام کرده و این خوب است. کل بودجه جشنواره جهانی در زمانی که برگزار می‌شد به اندازه بودجه یک و نیم تا دو فیلم بود، در حال حاضر با حذفیات و وضعیت موجود، بودجه برگزاری به اندازه نیم فیلم خواهد بود. اگر فکر می‌کنید بودجه نیم فیلم زیاد است، بنشینم با هم درباره‌اش صحبت کنیم.

وی افزود: درباره بودجه سال گذشته جشنواره جهانی که در آمار فارابی آمد، یک و نیم میلیارد برایش خرج شده است، برخی گفتند بودجه‌ای برای جشنواره برگزارنشده صرف شده، البته من می‌دانم گاهی با یک جریان رسانه‌ای مواجه هستیم که برخی از آنها زرد هستند، ولی ما باید به همه جواب بدهیم. درباره جشنواره سال گذشته به آن روزها برگردیم، ببینیم در اسفندماه شرایط کرونا چگونه بود، ما جشنواره را تا نزدیک برگزاری جلو برده بودیم. پروازها، هتل‌ها و. . . رزرو شده بود. اتفاقا باید بیشتر هزینه می‌شد. اما احساس کردیم، نمی‌دانیم چه اتفاقی در حال رخ دادن است و باید جلوی هزینه‌ها را بگیریم وگرنه خیلی باید هزینه می‌شد. حساب کنید جشنواره‌‌ای به سه چهارم برگزاری رسیده، پس باید حداقل شش، هفت میلیارد برایش هزینه می‌شد، در صورتی که هزینه‌های ما کم بود. امسال امیدواریم با بودجه نیم فیلم جشنواره برگزار شود.

* جشنواره جهانی محل معرفی استعدادهای جوان

عسگرپور در پاسخ به سوال دیگری درباره حضور فیلم‌اولی‌ها در جشنواره سی‌وهشتم توضیح داد: جشنواره جهانی فجر نه فقط امسال که به استناد سال‌های قبل که به‌عنوان مخاطب، بعضی اوقات آثارش را دنبال کرده‌ایم، انصافا محل خوبی برای معرفی فیلم‌سازان جوان ایرانی بوده و هست. نه فقط در بخش رقابتی که در بخش بازار هم کل مبادلاتی که صورت می‌گیرد، فرصت خوبی برای این جوانان بوده است. ما خوشبختانه در کشوری هستیم که هر سال جوانان زیادی اولین یا دومین فیلمشان را می‌سازند. بعضی از کشورهای اروپایی اصلا این شرایط را ندارند و برای همین این لقب را هم به سینمای ایران داده‌اند که ایران بهشت فیلم‌سازان اول است. جشنواره امسال هم همین‌طور است و متوجه می‌شوید که آثاری از نسل جدید فیلم‌سازان در این رویداد حاضر است.

وی در پاسخ به سوال پرستو فرهادی از خبرگزاری ایسنا، درباره تعداد فیلم‌هایی که اولین نمایش خود را در جشنواره سی‌وهشتم تجربه می‌کنند، بیان کرد: اطلاعات فیلم‌ها را در چند روز آینده منتشر می‌کنیم. چون با برخی از آن‌ها در حال مذاکره هستیم. سابقه نشان داده اعلام اخبار در بود و نبود فیلم‌ها تأثیر می‌گذارد. امسال هم داشت این اتفاق رخ می‌داد، چون وقتی نام فیلم و کارگردانان در جشنواره اعلام می‌شود، برخی به آن کارگردان پیام می‌دهند و می‌گویند با ایران همکاری نکنید. هر کدام از این افراد هم دلیلی برای خود دارند مثلا برخی با من یا دیگر مدیران جشنواره رابطه خوبی ندارند. برخی از دوستان رای افراد را می‌زنند. پس فهرست فیلم‌ها را بعدا اعلام می‌کنیم.

* جزو بهترین جشنواره‌ها در فیاپف هستیم

عسگرپور در پاسخ به سوال میثم محمدی از سینمااعتماد، درباره شرایط برگزاری این دوره از جشنواره با وجود انتقادها گفت: من امسال دبیر جشنواره‌ام و به عنوان یکی از اعضای فیاپف که نایب رئیس آن در حوزه آسیا هستم، این توضیحات را می‌دهم. در جلسه مجامع عمومی این سازمان بارها با این سوال مواجه شده‌ام. واقعیت این است که ما گاهی اوقات حد و اندازه‌های خود را بی‌مقدار می‌دانیم. من بسیاری از فیلم‌سازان و جشنواره‌های مختلف را دیده‌ام. خیلی از فیلم‌سازان ما به جشنواره‌هایی رفته‌اند که شاید چهار بعدازظهر تعطیل شده‌اند! البته اشکال ندارد و آن جشنواره هم یک فرصت برای دیدن فیلم‌های ایرانی است. جشنواره جهانی فیلم فجر اما جز بهترین جشنواره‌ها در فیاپف است. البته فردا تیتر نزنید که من گفتم این جشنواره در کنار برلین و کن و… است. شما باید استراتژی کشورها را ببینید.

وی افزود: ما به دنبال جشنواره‌ای با حضور بیست هزار شرکت‌کننده نیستیم. ما به نسبت بسیاری از جشنواره‌ها جلو هستیم. برخی اصرار دارند که مرغ همسایه غاز است، من نمی‌خواهم دوستانی که نقد می‌کنند را تحقیر کنند، من خیلی از این دوستان را می‌شناسم که هیچکدام از جشنواره‌های بین‌المللی را ندیده‌اند و این جشنواره را مقایسه می کنند با جشنواره‌هایی که ندیدند! من خیلی از این جشنواره‌ها را به عنوان فیلم‌ساز دیده‌ام و حس می‌کنم موقعیت جشنواره جهانی فجر در منطقه مفید است. بسیاری از کشورهای اطراف ما از بازار این جشنواره برای معرفی آثارشان استفاده می‌کنند. این کشورها نمی‌توانند از جشنواره کن و برلین استفاده کنند.

عسگرپور تأکید کرد: ما گاهی بحث تخصصی می‌کنیم که مثلا جشنواره چه تاثیری در اقتصاد سینما دارد. این را باید محققین تحقیق کنند. اگر می‌خواهیم با جدول ضرب محاسبه کنیم، می‌پرسند که چند فیلم معامله شد! انگار که سوپرمارکت است و در انتهای شب می‌شود حساب کرد چقدر کارت کشیدند. جشنواره‌ها را شما باید ببینید که دو سال بعد از برگزاری به نتیجه می‌رسند. من تجربه این اتفاق را دارم، اما این کجا محاسبه می‌شود؟ گاهی از من می‌پرسند که این جشنواره چقدر خروجی داشته؟ گویا توقع دارند من مثلا کارت‌خوان را بیاورم و ببینم چقدر برای فیلم‌ها کارت کشیده‌اند! بعضی از همکاران ما با کمپانی‌های بزرگ کار می‌کنند و اعلام نمی‌کنند و می‌خواهند کسی نداند.

دبیر سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر در پاسخ به پرسش خبرنگار روزنامه «هفت صبح» درباره تأثیر برگزاری این رویداد بر ارتباط سینمای ایران با بازارهای جهانی توضیح داد: اگر اکوسیستم را در نظر نگیریم، هیچ چیزی، حتی تولید هم دستاورد ندارد. ولی وقتی به اکوسیستم توجه می‌کنیم، یک نفر دویست و یکمین فیلم خود را برای بازاری در جای دیگر دنیا ارسال می‌کند. ممکن است بعضی از کشورها بازار را به تعطیلی بکشانند، آن فیلمساز آخری هم دیگر ساخت فیلم به دردش نمی‌خورد. کشورهایی که نامشان را بردیم و جشنواره را برگزار کردند، آن‌ها عقل نداشتند که برگزار کردند؟ شکمشان سیر بوده؟ یا آن‌ها هم به اکوسیستم توجه کردند؟ من ندیدم به جشنواره ای بگویند تو اگر برگزار نکنی چه اتفاقی می‌افتد! نه فقط به جشنواره‌های بزرگ و تاپ، که حتی جشنواره‌هایی که صد اثر دارند هم با این پرسش مواجه نیستند. یکی از کارکردهای جشنواره‌ها برگزاری‌های منظم یک‌ساله است که می‌تواند فیلم‌سازان را به بازارهای جهانی متصل کند.

عسگرپور در پاسخ به سوال رامین مارالی خبرنگار «صبح سینما» درباره مواجهه این جشنواره با فیلم‌های خارجی و ممیزی آثار بیان کرد: هر جشنواره طبق سیاست‌های خود حرکت می‌کند. مثلا ما وقتی فیلم می‌سازیم می‌گوییم این فیلم به درد فلان جشنواره می‌خورد یا نه. درباره جشنواره فجر هم همین است. نه تنها ما بلکه خیلی از کشورها این موضوع را می‌دانند. در واقع آنها هم محدودیت‌های ما را به شکل کلی شناخته‌اند بنابراین باید فیلم‌هایی را انتخاب کنیم که به درد ما بخورد که البته این موضوعات کار را سخت می‌کند. گاهی به فیلم‌های برمی‌خوریم که نیاز به اصلاح کوچک دارد، این موضوع را با صاحب اثر مطرح می‌کنیم، اگر مایل بود اصلاحیه انجام می‌شود، اگر نبود فیلم از جشنواره خارج می‌شود البته خیلی از فیلم‌سازها پاسخ مثبت به درخواست ما می‌دهند.

* جشنواره سی‌وهشتم تجلیل و بزرگداشت ندارد

وی در پاسخ به سوال خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره برنامه تجلیل‌ها و بزرگداشت‌های این رویداد بیان کرد: ما امسال برنامه بزرگداشت‌ها را نخواهیم داشت. چون این برنامه‌ها باید به شکل فیزیکی برگزار شود و ما مجبور به حذف شدیم، بعد از برطرف شدن شرایط موجود، برنامه را در سال آینده خواهیم داشت.

عسگرپور درباره تأثیر برگزاری جشنواره‌ها در زنده نگه داشتن سینما ادامه داد: ما به هر حال در این دوره سخت به سر می‌بریم و باید ضمن رعایت پروتکل‌ها در جهت روحیه دادن به هم کمک کنیم. به هر حال زمینه افسردگی نه در کشور ما، بلکه در همه جهان بالا رفته است. در کشورهای دیگر هم تولید دچار مشکل شده است و برای آنها عجیب بود که ما همچنان تولید داریم. واقعیت این است که وقتی محدودیت‌های مختلف داریم، زمینه‌های افسردگی پیش می‌آید و امکان راه‌اندازی بقیه فعالیت‌ها پیش نمی‌آید.

دبیر این رویداد بیان کرد: آمار و ارقام نشان‌داده حضور در سالن‌های سینما و برگزاری جشنواره‌ها تاثیری در شیوع بیماری نداشته است. با هر پدیده‌ای، برخوردهای مختلف می‌توان کرد. واقعیت این است که هر چقدر بتوانیم به عنوان مسئول روزنه‌ها را بیشتر کنیم که هم پروتکل‌های بهداشتی رعایت شود و هم برنامه‌ها را داشته باشیم، خوب است.

* با جشنواره‌های خارجی بیگانه نیستیم

وی در پاسخ به گلاویژ نادری از روزنامه سازندگی درباره سهم جشنواره جهانی از بازارهای جهانی فیلم گفت: بسیاری از فیلم‌های ایرانی در بازار جشنواره‌های خارجی به فروش رسیدند. ما با جشنواره‌های خارجی بیگانه نیستیم، برگزاری این جشنواره تنها به منزله سفره‌ایست که عده‌ای دور آن جمع شدند، برآورد ذهنی من این نیست. جشنواره‌های جهانی که ایشان دیده‌اند و من هم دیده‌ام، البته شاید به اندازه ایشان ندیده باشم. کارکرد جشنواره و بازارها این‌گونه نیست. وقتی خریداران اصرار دارند که در یک جشنواره چند سال متوالی حضور داشته باشند، یعنی جواب داده است.

وی افزود: دوستان ما علاقه دارند طرف مقابل ما را هم تخریب کنند و بگویند آدمی است که می‌خواهد برای بار هشتم به ایران بیاید و از هتل به چارسو بیاید و بعد به کشورش برگردد. این مواردی که می‌گویند که رابطه علت و معلولی درستی نیست و یک نفر وقتی هفت‌بار می‌آید، به همین سادگی نیست. خیلی از دوستان با هزینه خودشان می‌آیند و این دیگر کار را پیچیده‌تر می‌کند. چند نفر از مدیران فستیوال‌ها، خریداران بین‌المللی هستند که حاضرند هر سال خودشان هزینه کنند و در چارسو و هتل‌شان در تهران فیلم‌ها را ببینند و برگردند. خیلی از دوستان به دلایل مختلف مشکل دارند، برخی به فرهنگ ما و خیلی چیزهای دیگر برمی‌گردد. من گفتم، خیلی از آثار هستند که اینجا خریدار پیدا کردند، داستان‌هایی که من از ارتباطات بین‌الملل در طول این سال‌ها به دست آوردم خیلی موثق است و فیلم‌ساز بسیار معروف ما شروع ارتباطش با بازارهای جهانی از جشنواره فیلم فجر بود.

وی در پاسخ به احمدرضا معراجی از خبرگزاری ایلنا درباره کمک جشنواره جهانی به مناطق محروم مانند دیگر رویدادهای سینمایی یک سال گذشته، توضیح داد: بودجه ما همان‌طور که عرض کردم به اندازه نیم فیلم است و امیدواریم که در همین محدوده بتوانیم جشنواره را برگزار کنیم. ما نه تهیه‌کننده هستیم که ده، یازده فیلم داشته باشیم نه چیز بیشتری! پس در محدوده همان بودجه نیم فیلم جشنواره را برگزار می‌کنیم و تجربه خوبی است که بتوان در همین محدوده جشنواره‌ای برگزار شود که نیمی از آن هم مجازی باشد. این تجربه ناخواسته، شاید باعث شود که بعضی از جشنواره‌ها بخواهند بعضی از بخش‌هایشان را مجازی برگزار کنند.

* مهمان خارجی تنها در ورکشاپ‌های مجازی داریم

عسگرپور در پاسخ به سوال حسن‌پور از خبرگزاری «‌میزان» درباره حضور مهمانان خارجی به صورت مجازی بیان کرد: مهمانان خارجی صرفا به صورت مجازی در ورکشاپ‌ها حضور پیدا می‌کنند.

وی در پاسخ به غزل نهانی از رادیو تهران درباره شرایط حضور مخاطبان در جشنواره سی‌وهشتم توضیح داد: ما باشگاه مخاطبان داریم. هواداران جشنواره که در طول این سال‌ها اتفاقا تعداد آن‌ها زیاد هم شده، بنابراین سهمیه‌ای به آنها اختصاص پیدا می‌کند. اصحاب رسانه، مسئولان و افرادی که بلیت می‌خرند، دیگر مخاطبان ما خواهند بود.

وی در پاسخ به سوال عسگری از سایت «تیوال» درباره اینکه چه تلاشی شده تا جشنواره جهانی فجر به نام پیشنهادی «جشنواره تهران» تغییر نام بدهد، بیان کرد: تلاشی نشده چون بیش از سی سال است که در مقطع حساس کنونی هستیم و حالا خیلی این وضعیت حساس‌تر شده است. بنابراین فعلا در این زمینه تلاشی نخواهد شد.

عسگرپور در پاسخ به سوال رضا استادی از سایت «سینما مثبت» درباره بازار فیلم جشنواره گفت: من از کره دیگری به این جا پرتاب نشده‌ام. سال‌ها در این سینما و جشنواره بوده‌ام، جشنواره را دیده‌ام و دوستان را هم می‌شناسم. اینکه کدام دسته از فستیوال‌ها و خریداران حضور دارند، جزو سوال های من از دوستانم بود. چون این بخش برایم مهم بود. بنابراین این بخش حالا برایم روشن است، اگر می پرسیدم راندمان بازار چگونه است، این یک سوال غیرحرفه‌ای بود و معلوم می‌شد من آدم غیرحرفه‌ای هستم.

* آمار صعودی اعضای باشگاه مخاطبان «فجر جهانی»

دبیر سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فجر در پاسخ به سحر قناعتی از خبرگزاری صداوسیما درباره باشگاه مخاطبان جشنواره توضیح داد: نظریه‌ای در مورد جشنواره جهانی وجود داشت که زمان برگزاری‌اش باید زمانی باشد که دانشجوها فراغت بیشتری برای حضور داشته باشند. زمان دوره‌های قبلی برای برگزاری، زمان بهتری بود. من اعتراف می‌کنم، در حال حاضر اوضاع تغییر کرده است. الان مثل قبل نیست که دانشجویان گرفتاری‌های بیشتری داشته باشند و می‌توانند حضور پررنگ‌تری داشته باشند. بالای ده هزار نفر الان در باشگاه مخاطبان وجود دارد، که بالای چهار هزار نفر آن‌ها فعال هستند و فکر می‌کنم امسال به این آمار اضافه می‌شود و این آمار به نظرم خیلی خوب است.

وی افزود: جشنواره ما، جشنواره ملی فجر نیست. ما جشنواره جهانی هستیم که بخشی از سینمای ایران با بخشی از سینمای جهان رقابت می‌کند و در بازار همدیگر را ارزیابی می‌کنند. یک سوال ما این است که فیلم‌های جشنواره ملی و جهانی یکی هستند؟ به نظر من واقعیت این است که بعضی از فیلم‌های جشنواره یا به بخش مسابقه نیامدند و اتفاقی برایشان نیفتاد، ولی در بازارها و جشنواره‌های خارجی اتفاقات خوبی برایشان افتاد. به همین دلیل ممکن است بعضی فیلم‌ها با جشنواره ملی سازگار نباشد و باید به فیلم‌هایی که در این مدیوم سازگارند، توجه کرد.

عسگرپور در پاسخ به سوال نرگس عاشوری از روزنامه ایران درباره فرمول انتخاب آثار هم گفت: ما نباید فراموش کنیم که داریم از موجودی سینمای ایران آثاری را برای یک بخش انتخاب می‌کنیم. شما در نظر بگیرید ما می‌خواهیم برای اسکار فیلم معرفی کنیم، از یک سری از فیلم‌هایی که داریم انتخاب می‌کنیم.

ما از ظرفیت موجود سینمای ایران باید استفاده کنیم. پارامترهایی که دوستان در نظر می‌گیرند که این آثار از جهت ساختار قابل رقابت با آثار خارجی حاضر در جشنواره باشند، ساختارهایی که برای انتخاب آثار خارجی هم در نظر می‌گیرم. البته جشنواره جهانی تلاش کرده در عین حالی که این پارامترها را در نظر بگیرد، سکویی برای آثار و فیلم‌سازان جدید هم باشد تا معرفی کند. اما از جهت مضامین، به طور خاص اگر سه فیلم داریم که از لحاظ ساختار نمره خوبی دارند و پارامترهایی که گفتیم را رعایت کرده‌اند، به سراغ مضامینی می‌رویم که بیشتر نگاه ملی داشته باشند.

عسگرپور در پاسخ به سوال محمدصالح حجت‌الاسلامی از خبرگزاری موج درباره تعامل هنرمندان با یکدیگر در جشنواره جهانی فجر بیان کرد: به هر حال این محدودیت امسال وجود دارد. من قبول دارم یکی از کارکردهای جشنواره‌ها، گفتگوهای رو در رو است ولی با این وضعیت، این موضوع را نمی‌توان داشت. البته خیلی از هنرمندان، حالا با هنرمندان خارجی ارتباط دارند. اما امسال ارتباط سینماگران با مهمان خارجی در جشنواره از طریق پلتفرم رخ می‌دهد.

محمدمهدی عسگرپور در پایان این نشست رسانه‌ای بیان کرد: من گاهی صراحتی دارم که برخی می‌گویند این صراحت را کم کن اما من بی‌تعارف پاسخ می‌دهم. اگر دوستانی که سوال کردند از بخشی از پاسخ‌های من آزرده شدند، من را ببخشند. اما من ترجیح می‌دهم شفاف پاسخ بدهم. امیدوارم بیماری کرونا هم زودتر تمام شود و جشنواره‌ها به شکل عادی خود برگردند.

* رونمایی از پوسترهای سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر

در بخش پایانی نشست رسانه‌ای سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر از پوسترهای این رویداد رونمایی شد. عسگرپور درباره پوسترها بیان کرد: پوسترهای سال‌های قبل جشنواره ترکیبی از عکس فیلم‌ها بود اما امسال پوسترها را طراحی کردیم. امسال دو پوستر داریم که یکی اصلی و دیگری در کنارش استفاده می‌شود. طراح این پوسترها حمیدرضا بیدقی است.

سی‌و‌هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، از ۵ تا ۱۲ خرداد ۱۴۰۰ به دبیری محمدمهدی عسگرپور نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده سینما در تهران برگزار می‌شود.