سینماسینما، علیرضا محمدی نیگجه*
صدا و سیما به عنوان رسانهای ملی، نقشی کلیدی در شکلدهی فرهنگ عمومی، آگاهیبخشی و سرگرمی جامعه دارد. اما متأسفانه، بررسی برنامههای تولیدی آن نشان میدهد که این سازمان با چالشهای جدی در حوزه محتوا، خلاقیت و تنوع چهرههای رسانهای روبهرو است. در این نقد، به تحلیل علمی برخی از مهمترین مشکلات این رسانه پرداخته و پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت ارائه میشود.
۱. برنامههای بیمحتوا و کلیشهای
یکی از بزرگترین مشکلات صدا و سیما، تولید برنامههایی است که فاقد محتوای غنی و تأثیرگذار هستند. بسیاری از برنامهها بر پایه فرمتهای تکراری ساخته میشوند و بدون نوآوری، پیامهای کمارزش و کلیشهای را منتقل میکنند. این مسئله موجب میشود که مخاطبان با کاهش انگیزه برای پیگیری این رسانه، به گزینههای جایگزین از جمله شبکههای ماهوارهای و پلتفرمهای اینترنتی روی آورند.
۲. چهرههای تکراری و انحصاری
یکی دیگر از مشکلات اساسی صدا و سیما، استفاده بیش از حد از چهرههای مشخص و تکراری در تمامی شبکهها و برنامههاست. این امر نهتنها موجب یکنواختی محتوای رسانهای میشود، بلکه باعث محدود شدن فرصتهای جدید برای استعدادهای تازه نیز میشود. حضور مداوم تعداد محدودی از مجریان، بازیگران و کارشناسان، مانع از ظهور و رشد نیروهای جوان و مستعد شده و تنوع فکری و هنری را کاهش میدهد.
۳. نبود خلاقیت در برنامهسازی
بررسی برنامههای صدا و سیما نشان میدهد که در زمینه خلاقیت، ضعفهای جدی وجود دارد. بسیاری از برنامهها، تقلیدی ناقص از نمونههای قدیمی داخلی یا نسخههای خارجی هستند. عدم توجه به ایدههای نوآورانه و فقدان تنوع در فرمتهای برنامهها، منجر به کاهش جذابیت رسانهای شده و باعث شده است که مخاطبان احساس کنند که محتوای ارائهشده ارزش وقتگذرانی ندارد.
۴. نیاز به چهرههای جدید و متنوع
برای حل مشکل تکرار و یکنواختی، صدا و سیما باید سیاستهایی برای کشف و پرورش استعدادهای جدید اتخاذ کند. برگزاری مسابقات استعدادیابی، ایجاد فرصت برای هنرمندان جوان و گسترش شبکههای تخصصی برای افراد خلاق، میتواند به افزایش کیفیت برنامهها و جذب بیشتر مخاطبان کمک کند. رسانههای موفق جهان، همواره با معرفی چهرههای تازه، پویایی و جذابیت خود را حفظ کردهاند.
۵. ضرورت خروج از انحصار تولیدات کلیشهای
یکی از دلایل اصلی کیفیت پایین برنامههای صدا و سیما، انحصاری بودن فرآیند تولید است. بسیاری از برنامههای تلویزیونی در اختیار گروههای خاصی قرار دارند که به دلیل عدم رقابت، نوآوری چندانی در تولیدات خود ارائه نمیدهند. این مسئله باعث شده است که بسیاری از برنامهها، تنها در چارچوب فرمتهای مشخص و تکراری باقی بمانند. با ایجاد فضای رقابتی و استفاده از ظرفیتهای بخش خصوصی و استارتاپهای خلاق، میتوان کیفیت محتوا را به میزان قابل توجهی افزایش داد.
۶. فقدان بازیهای جذاب و تأثیرگذار
در حوزه سرگرمی، صدا و سیما بیشتر به تولید بازیهای سطحی و ساده پرداخته است که اغلب از برنامههای قدیمی مانند «خندوانه» و «دورهمی» الهام گرفته شدهاند. این بازیها نهتنها از جذابیت بالایی ندارند، بلکه در ارتقای هوش و خلاقیت مخاطبان نیز نقشی ایفا نمیکنند. طراحی بازیهای تعاملی، استفاده از فناوریهای جدید و بهرهگیری از روانشناسی سرگرمی میتواند موجب بهبود کیفیت این بخش شود.
جمعبندی و پیشنهادات
صدا و سیما به عنوان یک رسانه ملی، باید رویکردی نوین در برنامهسازی اتخاذ کند. استفاده از محتوای غنی، ایجاد تنوع در چهرههای رسانهای، افزایش خلاقیت در برنامهها، کاهش انحصار تولید، و طراحی بازیهای هوشمندانه، میتواند موجب جذب بیشتر مخاطبان و ارتقای سطح کیفی رسانه شود. با اجرای این تغییرات، صدا و سیما میتواند جایگاه خود را به عنوان یک رسانه تأثیرگذار در جامعه بازپس گیرد و نقش مؤثرتری در اعتلای فرهنگی و سرگرمی ایفا کند.
* تهیهکننده انیمیشن و مستند
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «ذهن زیبا»؛ اتفاقی زیبا در تلویزیون
- سروش صحت و کتاب باز با سالن پر در کانادا؛ آقای تلویزیون! کی ضرر میکند، من یا تو؟
- کانون کارگردانان سینما بیانیه داد؛ نمایش خانگی تعطیل خواهد شد/ هشدار کانون کارگردانان سینما به مجلس
- رفتار غیرمرسوم صداوسیما در قبال یک سریال نمایش خانگی
- آیا سیر تطور نمایش خانگی، کابوسی برای تلویزیون و سینماست؟
- نگاهی به چند مجموعه ماندگار مذهبی؛ چرا این سریالها مدام تکرار میشوند؟
- سلیم غفوری قائممقام معاون سیما شد/ صادق یزدانی حکم گرفت
- آیا وزارت ارشاد همچنان پای مواضع خود میماند؟
- واکنش کارگردان «دینامیت» به نامه ساترا؛ من همچنان به صحت این نامه شک دارم/ این نامه تفرقه برانگیز است
- واکنش تهیهکننده «یاغی» به نامه ساترا/ این نامه تلاشی برای محدود کردن پلتفرمهای داخلی است
- پخشکننده فیلم: «چپ، راست» آماده اکران است/ موضع نامشخص صداوسیما در برابر فیلمها
- گلایه از پخش نشدن تیزرهای «لامینور» در تلویزیون/ مهرجویی: رفتار تلویزیون با سینما شرمآور است
- حامد عنقا: توفیق «مهمونی» طهماسب حسرت دارد نه نگرانی
- رتبهای غیرمنتظره برای سریال «خوشنام»/ پربینندههای تلویزیون در ماه رمضان اعلام شد
- دعوت کارگردان برای مطالبه عمومی پخش سریال/ «کتونی زرنگی» چه زمانی پخش میشود؟
پربازدیدترین ها
- آیا رونالدو وارد دنیای «سریع و خشمگین» میشود؟/ دیزل: ما برای او نقشی نوشتیم
- داستان پرسر و صدای «بیسر و صدا»
- نقش و جایگاه چهرهپردازی در سینمای ایران
- «سرِ انقلاب»؛ خنده در اتاق بازجویی، نمایش فروپاشی قدرت
- مقایسه فیلمنامه «کوچک جنگلی» تقوایی با سریال افخمی/ از پژوهشِ روایتمحور تا روایتِ موردپسند صداوسیما
آخرین ها
- «شمعی در باد»؛ جسورانهترین فیلم نیمه اول دهه هشتاد
- مهتاب ثروتی و مرجان اتفاقیان به «خاکستر خیال» پیوستند
- «جزیره آزاد»؛ خداوندگار خودخوانده جزیره آزاد
- جیمز کامرون: از سلطه هوش مصنوعی میگریزم/ «آوارتار۳» و شروع افتخارآمیز اکران
- بازیگر آمریکایی خودکشی کرد
- «قمرتاج»؛ از ثبتِ واقعیت تا سازماندهی روایت
- «یک تصادف ساده»، فیلم مورد علاقه باراک اوباما
- مدیران تلویزیون به جای اینکه نقدها را بپذیرند به انتقاد از منتقدان می پردازند
- آخرین قاب یک کارگردان در «سینماحقیقت۱۹»/ احسان صدیقی درگذشت
- «شهر خاموش»؛ طلسم فاوست بر فراز شهر
- واکنش روزنامه هفت صبح به مصاحبه اخیر مهران مدیری : از برج عاج خود پایین نیامد
- استوری سحر دولتشاهی از پشت صحنه «هزار و یک شب»
- از «بادکنک سفید» تا «طعم گیلاس» در نیویورک
- پرویز شهبازی و سینمای مولف
- معرفی برگزیدگان بیست و چهارمین جشن حافظ؛ «پیر پسر» چهار جایزه گرفت/ سه جایزه برای «تاسیان»
- نقش هوش مصنوعی در باز طراحی کسب و کارها در ۲۰۲۶
- نمایش مناسبات داخل زندانها در سریالهای نمایش خانگی چگونه است؟
- «کفایت مذاکرات»؛ شوخیهای نخنما
- چهلوسومین جشنواره جهانی فیلم فجر؛ آزمونی جدی و نگاهی رو به آینده
- نمایش «بانو»ی داریوش مهرجویی در بنیاد حریری
- مستند «جستجو در تنگنا»؛ چیزی که شور زندگی خلق میکند
- «افسانه فیل»؛ سوار فیلی بزرگ و سفید، که انگار همهی راه را بلد بود
- سینمای ما چه سرسبز بود!/به بهانه نمایش نسخه بازسازی شده سارا مهرجویی در موزه سینما
- «کج پیله» وقتی زنها از پوست خودشان، خارج میشوند
- «راه دیگهای نیست»؛ خشونت مرهم زخم
- تحلیلی بر افت ژانر وحشت با تمرکز بر چهارگانه «احضار»/ این فیلم، ترسناک نیست
- «فریاد زیر آب» و موجی که فروکش نکرد
- پیشبینیهای جدید نشریه واریتی برای اسکار ۲۰۲۶
- «سرِ انقلاب»؛ خنده در اتاق بازجویی، نمایش فروپاشی قدرت
- جزئیاتی درباره فیلم جدید ایناریتو/ «دیگر» با بازی تام کروز یک سال دیگر اکران میشود
