بهروز غریب پور در اعتماد نوشت :ارحام صدر وزنهای در تئاتر ایران بود و درباره این ادعا هیچ شکی وجود ندارد. اما باید جنس نمایشی که او اجرا میکرد را تعریف کنیم. ارحام صدر به تدریج کمدی اجتماعی با لهجه اصفهانی را خلق کرد که هواداران فوقالعادهای داشت، بهطوری که در زمان خودش بسیاری از مسافران نوروزی و غیرنوروزی به خاطر دیدن تئاتر ارحام صدر به اصفهان میرفتند. به این معنا او در کنار میدان نقش جهان، سی و سه پل و… تبدیل به یکی از جاذبههای فرهنگی اصفهان شد.
چنین استقبالی از آثار ارحام صدر نشان میدهد که او توانست فراتر از شهر، زبان و لهجه تئاتر خود به موضوعاتی بپردازد که موضوع مشترک ایرانیها بود. با این حال نوع آثاری که میتوانست از آن یک کمدی کلاسیک خوب دربیاورد با اتفاقاتی که افتاد، ناکام ماند و در اواخر هم ارحام صدر به تکرار روی آورد. او میدانست مخاطبان تضمین شده دارد و در فضایی که تشویق و امکانی برای فراتر رفتن از محدودهای که در آن بود، وجود نداشت، تغییری هم شکل نگرفت.
در زندگی کاری ارحام صدر دو مقطع وجود دارد؛ یک مقطع که در کنار نگاه اجتماعی به مقوله سیاست توجه دارد و نمونه آن نمایش «نفت» است که به دوران ملی شدن نفت مربوط میشود. او در این نمایش نگاهی گزنده و دقیق به ماجرای حضور نیروهای امپریالیستی و چپاول ایران از سوی این دولتهای مختلف دارد و بخش دیگر آثار اجتماعی او که بسیار مورد استقبال قرار میگرفتند.
موفقیت ارحام صدر سبب شد، مقلدان زیادی پیدا کند که تلاش میکردند موضوعات خانوادگی و گاه اجتماعی را دستمایه نمایشهایشان کنند، اما آنها چندان توفیقی نیافتند زیرا آنچه کار این هنرمند را متفاوت میکرد، نگاه او بود که فراتر از یک کمدی سطحی قرار میگرفت. البته نقدی هم به ارحام صدر وارد است که او گاه با کسانی که تلاش میکردند خود را به قطبی در سطح او برسانند، چندان منصف نبود. هر چند این از ارزش کار او کم نمیکند.
ویژگی دیگری که در تئاتر ارحام صدر وجود داشت، نقش نمایشهای او به مثابه یک رسانه بود. برای توده مردم که از سواد کمتری برخوردار بودند و کسانی که ارتباطی جز رادیو نداشتند و همین رادیو هم تنها در قهوهخانهها و خانههای اعیان و اشراف موجود بود، نمایش او خبر از اتفاقاتی میداد که در شهر میافتاد. آنها تمام این اتفاقات مهم را از زاویه و نگاه ارحام صدر میدیدند و از آن تاثیر میپذیرفتند. همین موضوع باعث میشد کمدی اجتماعی و سیاسی او نشانی از روزمرّگی و کهنگی نداشته باشد و مسوولان دولتی در این شهر دست به عصا راه بروند تا گرفتار نیش گزنده ارحام صدر نشوند. او تریبونی قوی با خندههای هیجانانگیز داشت که منعکسکننده اتفاقات شهر اصفهان و گاه ایران بود.
تا زمانی که این هنرمند زنده بود، مسوولان و خودش وعده میدادند که به زودی به صحنه بازمیگردد، اتفاقی که هرگز نیفتاد. تنها در دورانی که من در هیاتمدیره خانه تئاتر و مدیرعامل خانه هنرمندان بودم، مراسم تجلیلی از او برگزار شد که ارحام صدر را غافلگیر کرد. او گمان میکرد جامعه تئاتر که آثاری متفاوت از او دارد، ارحام صدر را فراموش کرده است. من بارها مورد محبتهای ارحام صدر قرار گرفتهام، به ویژه زمانی که در اصفهان بوده و نمایش «سفر سبز در سبز» را روی صحنه برده بودم، حتی زمانی که از هم جدا شدیم لطف خاصی به من داشت، زیرا جزو کسانی بودم که تلاش میکردم مسوولان را راضی کنم، بار دیگر او را به صحنه بازگردانند. او در این دورهها نمایشهایی را در امریکا روی صحنه برد، آثاری که نتوانستند موفقیتهایش در ایران را تکرار کنند، زیرا او متعلق به نقطهای از ایران بود که کارش در آنجا معنا مییافت. ارحام صدر آثاری هم در سینما داشت، اما عمده تسلط و شهرتش مدیون همان صحنه تئاتر است که مدیریت و بازیگری و کارگردانی آن را به عهده داشت.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- اپرای عاشورا تمدید شد/ بیست و هفتم مرداد ماه؛ اجرای پایانی
- رونمایی از پوستر جشنواره نمایش عروسکی / گزارش تصویری
- مهلت ارسال آثار به جشنواره هنر زنده است تمدید شد
- نشست رسانهای جشنواره هنر زنده است برگزار شد/ جایی برای دیده شدن آنها که دیده نشدهاند
- داوران بخش تئاتر جشنواره «هنر زنده است» معرفی شدند
- علی نصیریان رئیس هیئتداوران جشنواره «هنر زنده است» شد
- فراخوان جشنواره آنلاین «هنر زنده است» منتشر شد
- در تلویزیون چه خبر است؟/یادداشتی از بهروز غریب پور
- بهروز غریب پور: جشنواره فیلم فجر تغییر کرده است/احترام ریش سفید من را نگه نداشتند
- بهروز غریبپور از حواشی تغییر نام «شهرک غزالی» به «شهرک ایران» میگوید
- حرف های هنگامه قاضیانی درباره سختترین نقش زندگیاش
- پیشنهاد بهروز غریب پور به نامزدها
نظر شما
پربازدیدترین ها
- نامه یک دستیار کارگردان به همایون اسعدیان/ به ماجرای فساد در سینما، پلتفرم و تلویزیون، کلانتر نگاه کنید
- «علت مرگ: نامعلوم»؛ اثری با ارزش و کمیاب در سینمای امروز ایران
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
- ویدیو/ واکنش هنرمندان و نویسندگان نسبت به توهین به مزار غلامحسین ساعدی
آخرین ها
- بهرهبرداری از سایتهای روستایی جدید همراه اول در کهگیلویه و بویراحمد با دستور وزیر ارتباطات
- گیشه سال سینما در تسخیر انیمیشن و دنبالهها/ ۱۰ فیلم پرفروش سینمای جهان در سال ۲۰۲۴
- اکران مردمی فیلم علت مرگ: نامعلوم / گزارش تصویری
- درخواست نعمتالله از مسئولان جشنواره فجر: «قاتل و وحشی» را یک سانس در کوچکترین سالن جشنواره اکران کنید
- دستیابی ارزش بازار سلامت دیجیتال جهانی به ۸۵۸ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰
- آغاز پویش قرعهکشی جایزه بزرگ همراه اول ویژه تمامی استانها
- فیلمی توقیفی که بعد از ۳ سال سریال میشود
- کارگردان «نیم رخ» با «دو سی» به شبکه نمایش خانگی آمد
- فیلمسینمایی «عکس»؛ تلاشی برای بازخوانی جایگاه انسان مدرن در جوامع سنتی
- «مالی سویینی» در دوبی روی صحنه میرود
- احمد صدری سرپرست دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد
- بررسی سریالهای پربیننده ۲۰۲۴/ سریال در عصبانیترین حالت ممکن
- غوغای فصل جدید یک سریال؛ «بازی مرکب» روی دست «چهارشنبه»
- سیاوش چراغیپور دبیر جشنواره ملی فیلم فضای باز شد
- لیلا حاتمی در ۵سالگی خیابانهای تهران را خلوت کرد!
- مرگهای سینمایی در سال ۲۰۲۴؛ فقدان آلن دلون، دونالد ساترلند، مگی اسمیت و چند چهره دیگر
- سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری مطرح کرد؛ ترانه علیدوستی ممنوع از پرواز نیست
- فوت آنگوس مکاینز/ بازیگر «جنگ ستارگان: یک امید جدید» درگذشت
- رکوردداران بازبینی فیلمهای راه یافته به فجر؛ روزگاری که شمقدری جوان فیلمهای کیمیایی، حاتمی و بیضایی را قضاوت کرد
- برگزاری سومین دوره فراخوان جایزه همراه اول برای پایاننامههای برتر در حوزه مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات
- انتشار فراخوان جشن «تصویر سال» و جشنواره «فیلم تصویر»
- بزرگداشت مسعود کیمیایی برگزار شد؛ «قیصر» سخنگوی جامعه است/ کیمیایی بهزودی فیلم جدیدش را میسازد
- چهل و سومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر؛ معرفی هیات انتخاب یک بخش و اعلام آثار نهایی دو بخش
- «قیصر»؛ خندقی در گذر زمان
- معرفی هیأت داوران فیلمهای مستند چهل و سومین جشنواره فیلم فجر
- استوری رضا کیانیان درباره وضعیت استادیوم آزادی
- توسط انجمن جلوههای ویژه آمریکا؛ تجلیل از کارگردان و بازیگر ژاپنی برای جلوههای ویژه سینمایی
- تاریخسازی محصول یونیورسال/ «شرور»؛ پرفروشترین فیلم اقتباسی از نمایشهای تئاتر برادوی
- مهران مدیری و الناز شاکردوست در فیلم جدید هاتف علیمردانی
- معرفی آثار راه یافته به یک بخش و هیئت انتخاب دو بخش از جشنواره تئاتر فجر