شقایق عرفینژاد-روزنامهنگار در همشهری نوشت :
بعد از ۳۵قسمت، سریال مهیار عیار، روز شنبه به قسمت آخر رسید و ماجراهای مهیار و جانور سیاه تمام شد.
این سریال به کارگردانی جمال سیدحاتمی از سوم آذر، هر شب روی آنتن رفت و توانست در مقایسه با سریالهای دیگر بینندگان بیشتری داشته باشد. این سریال که وقایع آن در دوران صفویه میگذشت، داستان راهزنی به نام مهیار را روایت میکرد که تبدیل به یک عیار میشود. ماجرای او از زمانی شروع میشود که پای چوبهدار درخواست ملاقات مادرش را میکند و یک جوانمرد وساطت میکند. با این اقدام مهیار عوض میشود و به شیوه یک عیار به مردم کمک میرساند. او به مرور با مشکلاتی که در اصفهان و در محلهاش، دردشت، برای مردم، داروغه و… اتفاق میافتد، درگیر میشود و هر بار داستان جدیدی روایت میشود.
سیدحاتمی پیش از مهیار عیار، فصل اول سریال مستوران را در کنار مسعود آبپرور کارگردانی کرده بود که ماجراهای آن هم در زمان صفویه میگذشت. این بار با یک زمینه داستانی، سعی شده فضای فرهنگی دوران صفویه بازنمایی شود و به شخصیتهای مهمی مثل شیخ بهایی و رضا عباسی، نقاش، خطاط و نگارگر دوره صفوی هم اشاره شده است. آنطور که بهروز مفید، تهیهکننده سریال توضیح داده البته طرح اولیه چیز دیگری بوده است. بعد از خواندن طرح، پیشنهادی که به نویسنده دادم این بود که ما از این فرصت استفاده کنیم و این داستان را در یک مقطع تاریخی که حرفی برای گفتن دارد، مانند مقطع صفویه ارائه کنیم. دوران صفویه یک دوران تمدنی برای ماست. در این مقطع اولا آرامش خوبی در کشور برقرار بوده و ثانیا کشور در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و تجارت و بازرگانی خارجی در مسیر کشور در جریان بوده است. از طرفی تولیدکنندگان عمده نساجی بهویژه در زمینه پارچههای ابریشمی در این دوره فعالیت میکردند. در عین حال بهدلیل اینکه در آن دوره امپراتوری بودیم، حضور جهانگردهای اروپایی و مستشاران را هم در کشورمان داشتیم. این موضوع انگیزهای میشد که بدون اینکه بخواهیم بهصورت مستقیم شرایط تاریخی خود را مطرح کنیم، در یک بستر داستانی به تاریخ بپردازیم و نگاه جوانانمان را با آن شرایط آشنا کنیم.
در این سریال کامران تفتی، نقش مهیار را داشت که البته مفید گفته او انتخاب اول برای این نقش نبوده، اما حضورش در سریال اتفاق خوبی بوده است. متین ستوده را هم که درسالهایاخیر بیشتر در
رئالیتیشوهای شبکه نمایش خانگی دیدهایم، در این سریال نقش خاتون، شخصیت اصلی زن را بازی میکند.
گفته میشود پیش از او قرار بود الیکا عبدالرزاقی بازیگر این نقش باشد.
بهنام تشکر، سیامک صفری، آشا محرابی، رویا میرعلمی و رامین ناصرنصیر هم بازیگران دیگر این سریال بودند.
از نگاه روایت مناسب خردهداستانها تا بازیگرانی با صورتهای عمل کرده
با پخش آخرین قسمت سریال نظرات مختلفی از طرف منتقدان و البته بینندگانش منتشر شده است. یکی از منتقدان نقطه مثبت سریال را فیلمنامه جذاب و پرکشش عنوان کرده و نوشته: «سریال مهیار عیار سناریویی جذاب و پرکشش دارد که توانسته است توجه مخاطبان را بهخود جلب کند. این مجموعه نمایشی با استفاده از خرده داستانهایی که بهطور موجز و مؤثر برای روایت منسجم قصه اصلی بهکار گرفته شده، ساختاری منسجم و یکپارچه را به نمایش میگذارد.» او معتقد است خرده داستانهایی که در دل قصه اصلی گنجانده شدهاند، با فرضیههای منطقی و روایی بهگونهای به هم متصل شدهاند که همچون پنجرهای پلکانی به یکدیگر پیوند میخورند. دیگری نوشته است: «یکی از دلایل جذابیت سریال «مهیار عیار»، فضای تاریخی و داستانهای پرماجرای آن است. این سریال با نمایش دقیق زندگی در دوران صفویه، بیننده را به عمق تاریخ ایران میبرد. ماجراهای هیجانانگیز مهیار، شخصیتهای قوی و جلوههای بصری منحصربه فرد این سریال، تماشای آن را برای مخاطبان
لذتبخش میکند.»
در جای دیگری منتقد دیگری تجربیات پیشین سیدحاتمی را در فضاسازی بصری و جذاب مهیار عیار از اصفهان دوره صفوی مؤثر دانسته است. ضمن اینکه معتقد است در این مسیر، طراحی صحنه، لباس و گریم هم به کمک اثر آمدهاند تا روکش کار برای مخاطب باورپذیر و ملموس باشد.
اما انتخاب بازیگران بهخصوص در مورد بازیگران غیراصلی نکتهایمنفی بوده که منتقدان به آن اشاره کردهاند. یکی از منتقدان نوشته: «گروه نسبتا پرتعدادی از بازیگران شناخته شده و تازه کار حضور دارند. این ترکیب، اما یکدست نیست و اختلاف سطح بازیها به وضوح مخاطب را آزار میدهد.» دیگری هم انتخاب غیرحرفهای بازیگران فرعی را یکی از بزرگترین ضعفهای سریال دانسته است: «بهعنوان مثال، نقش «خانم سلطان» و پلانهای مربوط به او نتوانستهاند کمکی به پیشبرد روند داستان بکنند. همچنین در برخی دیگر از نقشهای فرعی نیز این سؤال مطرح میشود که چرا و براساس چه معیارهایی این بازیگران انتخاب شدهاند.کلیت ضعفهای سریال «مهیار عیار» به بازیگران فرعی اختصاص دارد و قابل نقد است؛ دیالوگهای ناقص، عدم برقراری ارتباط کافی با مخاطب، تناسب نداشتن معدل سنی بازیگران اصلی با فرعی و بسیاری از جزئیات دیگر دست بهدست هم دادهاند تا این ضعف به چشم بیاید.»
اما اصلیترین مسئله حضور بازیگران زن در یکسریال تاریخی مربوط به ۳۰۰سال گذشته با صورتهای عمل شده است که باعث شده قابل باور نباشند: «بازیگر نقش اصلی زن این مجموعه متین ستوده است که اگرچه بازیگری توانمند در تلویزیون به شمار میرود، اما انتخاب او برای نقش خاتون، به جهت ویژگیهای ظاهری چهره اش، چندان خوشایند نیست. این نقش نیازمند بازیگری با چهرهای طبیعیتر و نزدیک به تصویر ذهنی مخاطب از یک زن در آن برهه تاریخی است.»
پایانی ناخوشایند و نازیبا
تماشاگرانی که زیر پستهای سریال در شبکههای اجتماعی یادداشت نوشتهاند، اگر بتوانیم تمام آنها را واقعی بدانیم، بیشتر از سریال رضایت داشتهاند. کاربری آن را یک سریال متفاوت عنوان کرده و دیگری نوشته واقعا باید از ساخت این سریال در این آشفته بازار سریالسازی تشکر کرد. اما عمده نارضایتیها مربوط به قسمت پایانی سریال بوده است. بسیاری از کاربران آن را نیمه تمام دانستهاند و نوشتهاند که حتما باید فصل دیگری ساخته شود تا پایان درستی شکل بگیرد. حتی کاربری نوشته:« نمیدونم چی بهتون گذشته که آخر سریال را اینطور ناخوشایند و نازیبا تمام کردید.»