سینماسینما، محمدرضا مقدسیان:
«جنگ»، «آسایشگاه روانی»، «مجروح جنگی»، «تنهایی»، «قهرمانان فراموش شده»، «بیوفایی»، «عاشقیتهای سرکوب شده» و دیگر واژههایی از این دست به خودی مستعد سقوط ذهن به ورطه کلیشه و احساساتگرایی خامدستانه هستند. اینها واژههایی هستند که سالهای سال دستمایه ساخت آثاری بهشدت شعاری و خامدستانه شدهاند تا جایی که در نگاه نخست شنیدن از این واژهها و با خبر شدن از اینکه سینما سراغ این واژهها را در ایران گرفته میتواند پسزننده باشد. ماجرای روایت آرش لاهوتی از این واژهها اما از جنسی دیگر است. «آبی کمرنگ» سراغ تمام این مفاهیم رفته اما در منجلاب احساساتگرایی غرق نشده است. لاهوتی موفق شده است بیش از آنکه در سوژه غوطهور شود و این سوژه باشد که او را به سمت و سوی دلخواه میبرد، خودش را بیرون نگاه دارد تا جای ممکن نظارهگر واقعیتهای در جریان باشد. لاهوتی در اثر تازهاش سراغ آسایشگاه بیماران روانی جنگ رفته است.
طبق باور بسیاری از نظریهپردازان، اصیلترین و تاثیرگذارترین وقایع، رخدادهای واقعی هستند و مستندساز برای رسیدن به نتیجهای در خور با هدف بیان دیدگاه و دغدغههایش، اصلا نیازی به تلاش و تکاپوی بسیار ندارد. بلکه کافی است تمام تلاشش را معطوف به ازکار انداختن تلاشهای اضافی و تفکرات و تمهیدات اضافی ذهن کند. در این فضا این خود واقعیت است که واقعیتر دیده میشود و به واقع تصویر میشود. در همین نظریه براین اصل تاکید میشود که چون امری خالصتر و اصیلتر از واقعیت وجود ندارد، رسیدن به کیفیتی که بتوان واقعیت را تصویر کرد یا در مدلی عملگرایانهتر، کمترین میزان دخل و تصرف را در واقعیت به خرج داد، بهترین و درستترین نتیجه حاصل میشود. نتیجه کار آرش لاهوتی را میتوان از این منظر دید.
او با سراغ گرفتن از جانبازان اعصاب و روان و با محور قراردادن سرنوشت چهار نفر از آنها، تلاش کرده است که وضعیت فکری و جسمی و روحی آنها را بیکموکاست و بیکمترین دخل و تصرفی به نمایش بگذارد و در این مسیر تلاش شده است تا کمترین میزان تاثیرگذاری تعمدی را به خرج دهد. در واقع لاهوتی کشف کرده است که سراغ گرفتن از واقعیت موجود و کشف و درک هر آنچه در دل آن مستتر است، خود به تنهایی برای رسیدن به اثر درخور کفایت میکند. از جایی به بعد صرفا مستندساز شاهد و ناظر است و تنها دخل و تصرفش تعیین زاویه دوربین، اندازه نماها، تدوین و نهایتا ارایه اثر به عنوان روایتی مستند از «آنچه هست»، است. جالب اینکه عمق تاثیرگذاری بر مخاطب و به تبع آن همراهی و همکاری مخاطب با اثر بسیار اصیلتر و خالصانهتر از حالتی که تمهیدات روایت سانتیمانتال واقعیت به کار وارد میشود، دست میدهد.
«آبی کمرنگ» برشی است از زندگی در حال تکرار و دوار جانبازان اعصاب و روان. لاهوتی سرنوشت، آرزوها و تمایلات و سرخوردگیهای چهار شخصیت اصلی فیلمش را بهانهای کرده برای روایت مسیر دوار و تکرارشونده تمایل و عدم موفقیت و آرزومندی مدام. در این مسیر با آرزوها و دلمشغولیهای شخصیتها، با تلاشها و شکستها، با غمها و شادیها و با هر آنچه بودن و زندگی آنها را شکل میدهد، آشنا میشویم. امری که چندان نو و تازه نیست اما وقتی در نظر داشته باشیم که کارگردان به عمد لحظههای ناب و پرکشش داستان را با کمترین سوءاستفاده و کمترین تمرکز برای احساساتی کردن مخاطب به کار بسته است، جنسی از تازگی را تجربه میکنیم.
در واقع در نگاه نخست این طور به نظر میرسد که کارگردان از پس استفاده درست از موقعیتهایی که خودش شکار و کشف کرده است بر نیامده، اما در عمل نگاهی جدیتر از اثر این نتیجه را در پی دارد که اصولا بنا نبوده که این موقعیتها بیش از این پرداخت شوند، بنا نبوده فیلمساز و دغدغهها و مولفههای احساسیاش در کار بیش از این برجسته شود و بر واقعیت خود بسنده کار، بچربد. در مجموع باید گفت که «آبی کمرنگ» نه آغازی پرشور دارد و نه پایانی پرسروصدا، همهچیز به آهستگی آغاز میشود و به سادگی پایان میگیرد. اما در دل این سادگی و آرامی، حجم غلیظی از واقعیت عریان در جریان است که دست از سر مخاطب برنمیدارد. این همان جنس از جاذبه اصیلی است که تنها در دل واقعیت اصیل یافت میشود و از هیچ تمهید و درایت روایتگرایانهای بیرون نخواهد آمد.
منبع: اعتماد
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- «روزهای نارنجی» در شبکه نمایش خانگی + تیزر
- آمار فروش «روزهای نارنجی» در اکران آنلاین
- هدیه تهرانی، علی مصفا و مهران احمدی با «روزهای نارنجی» در اکران آنلاین + تیزر
- روزهای پرالتهاب/ نگاهی به فیلم «روزهای نارنجی»
- اکران روزهای نارنجی در ۱۴ شهر دنیا، همزمان با روز جهانی زن
- جایزه بهترین فیلم از جشنواره یاری سوئد برای «روزهای نارنجی»
- «روزهای نارنجی» بهترین فیلم جشنواره «پیونگ یانگ» شد
- «روزهای نارنجی» به بارسلون میرود
- نگاهی به فیلم «روزهای نارنجی»؛ نمایش در آمده در سیوهفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر
- دومین حضور جهانی «روزهای نارنجی» در جشنواره کالگاری
- رونمایی از پوستر خارجی «روزهای نارنجی» با بازی هدیه تهرانی + عکس
- «واسطه» با تغییر نام به «روزهای نارنجی» اکران میشود
- کریستف رضاعی موسیقی فیلم«واسطه» را می سازد
- علی مصفا با هدیه تهرانی همبازی میشود
نظر شما
پربازدیدترین ها
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
آخرین ها
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد