کیوان کثیریان- آزادراه” مستند مهمی است که بخش اعظم اهمیت خود را در درجه اول از سوژه اش وام می گیرد. پرداختن به یک پروژه عمرانی ناتمام در سطح ملی که ابعاد و جوانب گوناگون دارد می تواند سوزه مناسبی برای یک فیلم مستند باشد. پروژه ای عجیب و غریب که به یک گره ملی بدل شده و دولت های مختلف نتوانسته اند از پس اتمام آن برآیند. فیلم درباره یک جاده پرماجراست؛ آزادراه تهران-شمال که دودهه است به تیغی درگلوی دولت ها بدل شده است و بخش عظیمی از سرمایه ملی را در خود حبس کرده است.
فیلمساز تلاش کرده است زوایای گوناگون ماجراهای این جاده را ببیند و این نگاه همه جانبه نگر را در طول فیلم حفظ کند.
در فیلم به سهم و نقش نهادها و وزارت خانه های درگیر، موانع مختلف زیست محیطی، عمرانی، مالی و مدیریتی، پرداخته شده و در کنار آن به عوارض جانبی طولانی شدن پروسه اتمام آزادراه از جمله مشکلات ترافیکی برای شهرهای حاشیه آزادراه و مشکلات عدیده اقتصادی و معنوی که برای مردم پیش آمده نیز اشاره شده است.
محسن خان جهانی مسیر “آزادراه” را به شیوه ای پیش برده است که تماشاگر احساس کند همراه با فیلمساز به یک سفر جستجوگرانه در مسیر این جاده آمده است. فیلمساز به هرگوشه ای سرک می کشد و به هرکسی که باید صحبت کند، سر می زند؛ خواه یک کارگر حفار باشد چه یک دولتمرد بلندپایه. در این سرک کشیدن ها، خان جهانی تلاش کرده ته لهجه انتقادی اش را چه در بخش بصری فیلم و چه در وجه شنیداری آن از جمله در نریشن، حفظ کند. گهگاه در میانه این جستجوها، اطلاعات و دیتاهایی مطرح می شود که از جنس افشاگری است. خان جهانی تا حد زیادی سعی کرده نام هایی چون بنیادمستضعفان، سپاه پاسداران و روسای جمهور دوره های مختلف او را نترساند و فیلم را از مسیر افشاگری ملایمش باز ندارد.
تناقض گویی ها، بدقولی ها و خلف وعده های مکرر از سوی تمام مسوولان دولتی و خصوصی پروژه، تعجیل های بی دلیل و عوام فریبانه برای افتتاح پیش از موعد آزادراه، اتلاف هزاران میلیارد تومان از سرمایه ملت علاوه بر خسارات کلان معنوی، بی توجهی آشکار دولتمردان به مشکلات مردم، پاسخگو نبودن، نپذیرفتن مسوولیت، فرافکنی، پاسکاری قصورها و تقصیرها و فرار رو به جلو از سوی مسوولان، کلاهبرداری ها و سوءاستفاده ها و مواردی از این دست، از جمله ساده ترین نتایجی است که به راحتی از تماشای مستند “آزادراه” به دست می آید.
دسترسی مناسب فیلمساز به تصاویر آرشیوی به غنای وجه اسنادی فیلم افزوده است و چیدمان هدفمند گفت وگو ها به شکلی که مباحثه غیرمستقیم دربگیرد و کاراکترها در تصاویر مجزا به سخنان یکدیگر پاسخ دهند، فیلم را سرپا نگه داشته است.
به این ها اضافه کنید تصویر برداری قابل توجه و استفاده کاملا به قاعده از هلی شات های پرتعداد که کاملا متناسب با محتوای فیلم است و مورد نیاز فیلمی که درباره یک جاده طویل ساخته شده. طبعا لازم است تصور روشنی از موقعیت مکانی جاده در منطقه و نمای کلی خود جاده داشته باشیم و این نماهای هلی شات زیبا و کاربردی این امکان را داده است و به جا و متناسب از آنها استفاده شده.
استفاده از فست موشن در جای جای فیلم خبر از یک تدوین هوشمندانه می دهد. نسبت این تکنیک با ماهیت جاده که همواره ملازم حرکت و سرعت است، به راحتی برقرار می شود و این تمهید و نظایر آن از خسته کننده شدن فیلم هم جلوگیری می کند. گذر دائمی شب و روز در فیلم و نمایش مکرر آن، که بر گذشت سریع زمان و همچنان راکد ماندن پروژه دلالت دارد نیز با هدف غایی فیلم همخوانی دارد.
طبعا باید جرات و همت فیلمساز را در رفتن به سراغ چنین سوژه ای ستود. سوژه ای که در نگاه اول به نظر می رسد در بهترین حالت منجر به فیلمی خشک، کسالت بار و ندیدنی خواهد شد، اما خان جهانی با هوشمندی از این سوژه، فیلمی پرتنش و پرکشش ساخته که بعید است تماشاگری را خسته و ناراضی از سالن بیرون بفرستد.
“آزادراه” مستند مهمی است که می تواند جریان ساز و اثرگذار باشد به شرط آنکه توسط مردم و مسوولان، خوب دیده شود.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- چهار مستند ایرانی در جشنواره هات داکس
- بازگشایی سامانه ثبت طرح مرکز گسترش از اردیبهشت ۱۴۰۳
- معرفی فیلمهای ۳ بخش از جشنواره «سینماحقیقت»
- با معرفی هیات انتخاب و داوری؛ آثار مستند راهیافته به چهلمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران اعلام شد
- ۶۱۵ مستند ایرانی متقاضی حضور در هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت»
- یک ایرانی نامزد دریافت پاندای طلایی چین شد
- در یک نشست رسانهای مطرح شد؛ دغدغه کارگردان باید فقط ساخت یک فیلم خوب باشد/ ما در قبال این فرهنگ مسئولیم
- رونمایی از مستند «سبز بن دار»
- کتاب «حاشیه همان متن است» منتشر شد
- با معرفی هیات انتخاب و داوری؛ آثار راهیافته به بخش مستند بلند جشنواره چهل و یکم فیلم فجر اعلام شد
- مستندهای خارجی بلند و نیمه بلند مسابقه بینالملل «سینماحقیقت» معرفی شدند
- مستندهای کوتاه و نیمه بلند «سینماحقیقت» معرفی شدند
- افزایش مبلغ جوایز شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت»/ ۵۰ میلیون تومان جایزه بهترین فیلم
- پوستر شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت رونمایی شد
- داستانهایی از یزد در «تا بادها، یادها را نبرند»/ مستند آرشیوی سندی هویتی است
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- مدیر جشنواره برلین راهی جشنواره ایتالیایی شد
- بررسی مشکلات فیلمنامهنویسی درگفتوگوی کیوان کثیریان با شادمهر راستین و مهران کاشانی/ سانسور مشکل اساسی سینمای ایران
- نگاهی به «صورت زخمی»(۱۹۸۳) به مناسبت ۸۴ سالگی برایان دی پالما/ دنیا از آنِ توست!
- برندگان اسکار دانشجویی اعلام شدند
- «آخرین حرکتِ» شهاب حسینی، بهترین فیلم شمال آمریکا شد
- «ویلای موروثی» از فردا در پلتفرمهای پخش آنلاین/ روایتی از زندگی یک باغبان
- انتشار نسخه ویژه نابینایان «ئی.تی.» با صدای محمدرضا غفاری
- اختتامیه هفته پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما / گزارش تصویری
- ۶ فیلمنامه پروانه ساخت سینمایی گرفتند
- کیارستمی در آثار خود بیشتر به دنبال راه حل بود/ فرم برای کیارستمی همیشه اهمیت داشت
- اختتامیه پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما؛ یادبود کیومرث پوراحمد و داریوش مهرجویی برگزار شد
- بدرقه پیکر صدرالدین حجازی به خانه ابدی
- برای رقابت در شاخه بهترین فیلم بینالمللی؛ ایسلند، کنیا، نپال و فنلاند نمایندگانشان به اسکار را معرفی کردند
- رونمایی از دو کتاب فیلمهای محبوب زندگی من و مخمصه۲ / گزارش تصویری
- افتتاحیه سریال بازنده / گزارش تصویری
- پس از ۳ سال؛ «برف آخرِ» امین حیایی به سینماها میآید
- حضور همراه اول در سومین نمایشگاه رصتا
- اکران فیلم کلینت ایستوود و احتمال وداع با دنیای فیلمسازی
- فراخوان سیزدهمین جشن مستقل سینمای مستند منتشر شد
- تحولات سیاسی و جریان موسوم به موج نو در سینمای ملی/ بهمناسبت روز ملی سینما
- «جهان غیرموازی» در لندن و بوداپست اکران شد
- «گُم، میان منزویترین زاویه» از امروز روی صحنه میرود
- سینمای مستقل و آینده سینمای ایران بررسی شد؛ سینمای مستقل آزادی، سلطه ناپذیری، عشق و ارزش زن را بازتاب میدهد
- برندگان جوایز امی ۲۰۲۴ اعلام شد/ رکوردشکنی سریال «شوگان» با کسب ۱۸ جایزه در امی
- کتاب «داریوش خنجی» رونمایی شد؛ فرهنگ در برنامه هفتم توسعه بسیار ضعیف است/ سینمای ایران گوهر نایاب هستند
- دیپلم افتخار جشنواره اسپانیایی برای «پتتیک»
- نشست بررسی آسیبهای سینمای ایران / گزارش تصویری
- نشست بررسی سیمای مستقل ایران / گزارش تصویری
- معرفی بستههای ویژه همراه اول بهمناسب هفته وحدت
- کهنترین شرح جامع مثنوی معنوی مولانا منتشر شد