سینماسینما، علیرضا نراقی
مشکل اصلی «کارت پرواز» ساخته مهدی رحمانی این است که ایده و قصه تکخطی فیلم به جای اینکه در فیلمنامه با قواعد ژانر یا واقعیتِ موقعیت پرداخت شود، به آن تصور و تصویر مبهمی نزدیک شده که میتوان نامش را واقع نماییِ متظاهر نامید. واقعنمایی به این معناست که فیلم در اصل واقعی و مبتنی بر تحقیق نیست، بلکه سعی میکند با تمهیدات ظاهری و آشنای سینمای واقع گرا، از داستان خود ارائهای تظاهرکننده به واقعیت باشد. در این شکل آنچه دفن میشود، خود واقعیتِ یک موقعیت و درنهایت تراژدی حاصل از آن است.
وقتی در ساحت فیلمنامه فیلم رحمانی بیشتر بر وضعیت و زمینه کلی شخصیتها به جای موقعیت دراماتیک و کنش آنها در آن موقعیت معطل میماند، آنگاه شخصیتها با وجود مشکلات سهمگین و حتی واقعی، واقعی و درکشدنی نمیشوند.
در میزانسن و قاببندی حال فیلم بهتر است. یک استراتژی بصری وجود دارد که میتوانست با یک فیلمنامه خوب و جذاب به فیلم لحن منحصربهفردی ببخشد. اما در همین ساحت کارگردانی هم باز طول پلانها و ایستایی دوربین اساسا با نفس رخداد و موقعیت آدمها در تضاد است و بیشتر از موقعیت به دنبال نگاهی سرد و تنزهطلب به آن است، که نهتنها فیلم را به واقعیت نمیرساند، بلکه حتی به ساحت درامی به لحاظ سینمایی جذاب هم نزدیک نمیکند.
شاید همان یکی دو سکانس ابتدایی مثال خوبی از انحراف فرم فیلم «کارت پرواز» باشد. فیلم با سکانس بلعیدن مواد مخدر پک شده در یک گلخانه شروع میشود و بعد به سکانس فرودگاه و انتقال مواد میرسد. هر دو موقعیت را بارها در آثار سینمایی و تلویزیونی دیدهایم، اما اینجا این موقعیت ها با طول زیاد و با جزئیات نمایش داده میشود. به نظر میرسد فیلمساز اینگونه تصور کرده که اگر طول پلان را بیشتر کند و فرایند یک فعل را طولانیتر نشان دهد، در بردن ما به عنوان تماشاگر به درون موقعیت و احتمالا واقعیت موفقتر است و این درست نمونهای است از رویکردی که باعث شده فیلم از ایجاد باور در مخاطب خود باز بماند. علت این غیرقابل باور بودن ساده است؛ نفس چنین عمل خطرناکی (نگه داشتن میزان زیادی ماده مخدر در بدن و بردن آن در هواپیما) با توجه به اهمیت زمان در آن و حساسیتِ کنندههایش برای گیر نیفتادن، کند و ساکن نیست، بلکه متشنج، مضطرب و پرسرعت اتفاق میافتد. این تازه مقدمه و شروع فاجعه در چنین قصهای است، اما فیلمساز در درجه اول این موقعیت را متناقض با نفس خود اجرا میکند و سپس در همان موقعیت تا پایان فیلم درجا میزند. تا پایان فیلم پسر سر نقطه اول برمیگردد که میخواهد به دختر کمک کند یا نه؟ تا پایان فیلم این شخصیتهای اخته و بیعرضه خود را بیشتر به مرگ نزدیک میکنند و فیلمساز آرام آرام از نمایش یک موقعیت تراژیک به دلیل همین انفعال شخصیتها و درجا زدن داستانی به یک وضعیت نامربوط و آزاردهنده ملودراماتیک میرسد که تنها میتواند با اشک و زاری و مرگی احساساتگرا، تراژدی واقعیت را خفه کند.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- مهدی رحمانی مطرح کرد/ نسخه اشتباهی از «کارت پرواز» در شبکه خانگی عرضه شد؛ نسخه صحیح جایگزین میشود
- زیر پوست شهر و شب/ نگاهی به فیلم «کارت پرواز»
- متفاوت و زیبا و بهیادماندنی/ نگاهی به فیلم “درباره الی”
- “هزارتو” در فرهنگسرای ارسباران اکران و نقد می شود
- اکران سه فیلم جدید در سینماها
- دنباله «مد مکس: جاده خشم» ساخته میشود
- بدترین فیلمهای ۲۰۱۹، از نگاه منتقدان ورایتی
- اعلام برنامه نمایش «یک کامیون غروب» تا نیمه آذر
- «انتقام جویان» فیلم سال شد؛ معرفی برگزیدگان مردمی سینمای آمریکا
- واکنش نیما جاویدی به پخش غیرقانونی «سرخپوست»/ نگذارید اموالمان را به تاراج ببرند
- «فصل قاصدک» در آمریکا جلوی دوربین رفت
- نخستین تصویر از «جشنی دو میلیون»
- رونمایی از اولین تصویر «لباس شخصی»
- «قفس» آماده نمایش شد/ روایتی از جنگزدههای کوبانی
- پایان فیلمبرداری “آن دیگری”
نظر شما
پربازدیدترین ها
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- راهیابی مستند «دوربین فرانسوی» به جشنواره ارمنستانی
آخرین ها
- بزرگداشت کیانوش عیاری و افتتاح گنجینه این فیلمساز در موزه سینما
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- نمایش موزیکال «شازده کوچولو» / گزارش تصویری
- پیکر مسعود اسکویی به خانه ابدی بدرقه شد/ چرا برخی آدمها محبوب میشوند؟
- پایان تصویربرداری فیلم «ویلای موروثی»/ روایتی از زندگی یک باغبان
- رقابت ستارههای یک کمدی و یک درام عاشقانه تاریخی/ میزبانی سینماها از دو فیلم جدید
- پولاد کیمیایی برای «گالیله» میخواند
- فرصت ۳ فیلم کوتاه ایرانی برای اسکار ۲۰۲۵
- رکوردداران روز اول اکران
- «اتاق فرار» پرمخاطبترین بسته فیلم کوتاه «هنر و تجربه»
- معرفی برگزیدگان جوایز دیوید دی دوناتلو ۲۰۲۴ ایتالیا/ «من کاپیتان» بهترین فیلم شد
- روسای جدید آکادمی سزار معرفی شدند
- فیلم کوتاه «چوپان» در جشنواره ژاپنی
- «طاووس خانم و ازدواجهایش» در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه میرود
- حسن فتحی: جهانِ پر از طمع و ویرانی را با افعال خود سیاهتر نکنیم
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- جزئیات برنامههای جشنواره ترایبکا اعلام شد/ نمایش فیلمهای خاطرهانگیز هیچکاک، اسکورسیزی و اسپیلبرگ
- برگزاری دوازدهمین کارگاه بینالمللی تئوری اطلاعات و مخابرات با حمایت همراه اول
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- جشنواره «هاتداکس» در ایستگاه پایانی؟/ گرفتاریهای تهدید کننده
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- نظارت سازمان سینمایی به نمایش آثار سینمایی خارجی در پلتفرمها
- پل استر درگذشت
- رامین حسینپور بهترین آهنگساز فستیوال لسآنجلس شد
- رقابت ویژه چند فیلم و تعطیلی یک روزه سینما
- «پر» در جشنواره ورونژ روسیه نمایش داده میشود
- مسعود اسکویی درگذشت
- برگزیدگان جشنواره فیلم پکن معرفی شدند/ تجلیل از چن کایگه با حضور ییمو
- «سیم خاردار» در کازابلانکا