سینماسینما، افشین اشراقی:
روایتگری یعنی چهگونگیِ ارائهی اطلاعات به تماشاگر. شبی که ماه کامل شد برای ایجاد کنجکاوی و تعلیق، دو نوعِ روایتگری را در هم آمیخته است: روایتگریِ دانای محدود و روایتگریِ دانای کل. که اولی حسِ کنجکاویِ را در تماشاگر برمیانگیزد و دومی، حسِ تعلیق را.
از این منظر، بنای کارِ نرگس آبیار در مقام نویسنده و کارگردان (۱) این بوده است: ارائهی اطلاعات با صبر و حوصله. به همین خاطر تمرکزِ اصلیِ روایت روی شخصیت فائزه (الناز شاکردوست) است و فیلم بیشترِ اطلاعات را از صافیِ نگاهِ او به تماشاگر انتقال میدهد (به بیان دیگر، در این فیلم دانای محدود چیرگی دارد بر دانای کل).
ما دربارهی عبدالحمید (هوتن شکیبا) و خانوادهاش همانقدر میدانیم که فائزه. و فیلم اینگونه، ما را دربارهشان کنجکاو میکند: با هشداری که مادر در شب خواستگاری میدهد، فراخواندنِ عبدالحمید از سوی مأمور بعد از شب عروسی، کشف سلاح و مهمات در خانهشان و الخ. پیشروی با دانستههای فائزه، اغلب با غافلگیری همراه است. مثل اولین مواجههاش با تروریستها در حیاط خانه و یا صحنهی فرارش از پاکستان، که با سررسیدنِ ناگهانیِ عبدالمالک و زیردستاناش نافرجام میمانَد.
همانطور که اشاره شد شبی… برای سامانبخشیدنِ به روایتاش تنها به روایتگریِ دانای محدود بسنده نمیکند. فیلم در چند سکانس از فائزه فاصله میگیرد و میرود سراغِ دو شخصیتِ دیگر: عبدالحمید و شهاب. ما از طریق آنها نیز اطلاعاتی را بهدست میآوریم. منتها با این تفاوت که دستیافتنِ ما به اطلاعات، اغلب قرین است با حسِ تعلیق. برای نمونه صحنههای گفتوگوی عبدالحمید و برادرش در جایجای فیلم (بهویژه وقتی عبدالمالک امر به قتل فائزه میدهد). عبدالحمید بعد از شنیدنِ دستورِ عبدالمالک، در منجلابِ دوراهی گرفتار میشود: میان پایبندی به پیمانِ زناشویی و اجراکردنِ دستورِ برادر. ما نیز، نگرانِ فائزه میشویم. چون چیزی را میدانیم که فائزه نه. البته دوربین برای ایجادِ تعلیقِ بیشتر، از بهتصویرکشیدنِ نظرگاهِ شخصیتهای دیگر نیز غافل نمیشود. برای نمونه، میتوان اشاره کرد به صحنهای که تکتیرانداز آمادهی بههلاکرساندنِ عبدالمالک است.
حتی نام فیلم هم اشارهایست به شیوهای که برای روایتگری برگزیده: کاملشدنِ ماه تقارن دارد با اتمامِ دادههای روایی. فیلم تا پایان «چیزی» را در چنته نگه میدارد و دادهها را صبورانه و با دقت انتقال میدهد و درست در انتها، سرشتِ پلیدِ عبدالحمیدِ استحالهیافته را عیان میکند.
در کنارِ نرگس آبیار نامِ مرتضی اصفهانی نیز بهعنوان فیلمنامهنویس آمده است. اما در متنِ بالا به دو دلیل تنها نامِ آبیار ذکر شده است. در برخی منابع مرتضی اصفهانی مشاورِ امنیتیِ پروژه معرفی شده است. در ضمن، بخشی از روایتِ شبی… (تقریباً مثل هر فیلم دیگری) در مرحلهی نگارش و بخشِ دیگرش در اجرا شکل گرفته است. به گمان نگارنده، روایتگریِ شبی… حاصلِ کوششهای آگاهانهی نرگس آبیار بوده است.
۱ در کنارِ نرگس آبیار نامِ مرتضی اصفهانی نیز بهعنوان فیلمنامهنویس آمده است. اما در متنِ بالا به دو دلیل تنها نامِ آبیار ذکر شده است. در برخی منابع مرتضی اصفهانی مشاورِ امنیتیِ پروژه معرفی شده است. در ضمن، بخشی از روایتِ شبی… (تقریباً مثل هر فیلم دیگری) در مرحلهی نگارش و بخشِ دیگرش در اجرا شکل گرفته است. به گمان نگارنده، روایتگریِ شبی… حاصلِ کوششهای آگاهانهی نرگس آبیار بوده است.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- نرگس آبیار کارگردان «بامداد خمار» شد
- طریقهی ابلق شدن/ نگاهی به فیلم «ابلق»
- «ابلق» اکران آنلاین میشود
- ماجرای میراث فرهنگی و «سووشون» آبیار به کجا رسید؟
- گفتوگو با نرگس آبیار/ «ابلق» قصه سکوت یک «زن» در برابر مصلحتطلبیهای ظالمانه است
- مصلحت آرمانشهر گمشده/ نگاهی به فیلم «ابلق»
- نرگس آبیار داور یک جشنواره ایتالیایی شد
- نرگس آبیار داور جشنواره کازان شد/ نمایش ۹ فیلم ایرانی
- روند تازه پروژههای تصویری؛ تولید و نمایش توأمان نسخه سینمایی و سریال
- ساترا به سه سریال مجوز داد
- گریزی از نقایصِ ناگزیر هستی نیست!/ مرحوم وحید اسلامی و نرگس آبیار
- آبیار در واکنش به ویدئوی اعتراضی مهرجویی: خشم کارگردان بزرگمان تداعیکننده خشم شخصیتهای «هامون» و «پستچی» است
- «نشان ویژه کارگردان موفق» جشنواره ترکیه به نرگس آبیار رسید
- نمایش «شبی که ماه کامل شد» در یک جشنواره سوئدی
- نرگس آبیار استاد افتخاری یک دانشگاه چینی شد
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- جزئیات برنامههای جشنواره ترایبکا اعلام شد/ نمایش فیلمهای خاطرهانگیز هیچکاک، اسکورسیزی و اسپیلبرگ
- برگزاری دوازدهمین کارگاه بینالمللی تئوری اطلاعات و مخابرات با حمایت همراه اول
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- جشنواره «هاتداکس» در ایستگاه پایانی؟/ گرفتاریهای تهدید کننده
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- نظارت سازمان سینمایی به نمایش آثار سینمایی خارجی در پلتفرمها
- پل استر درگذشت
- رامین حسینپور بهترین آهنگساز فستیوال لسآنجلس شد
- رقابت ویژه چند فیلم و تعطیلی یک روزه سینما
- «پر» در جشنواره ورونژ روسیه نمایش داده میشود
- مسعود اسکویی درگذشت
- برگزیدگان جشنواره فیلم پکن معرفی شدند/ تجلیل از چن کایگه با حضور ییمو
- «سیم خاردار» در کازابلانکا
- راهیابی مستند «دوربین فرانسوی» به جشنواره ارمنستانی
- نمایشگاه نقاشی «درخت جان» در گالری کاما
- رضا شیخی فیلمبردار سینمای ایران درگذشت
- پایان فیلمبرداری «خالد» در زیگورات
- معرفی آثار راه یافته به بخش فیلمنامه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- امیر جدیدی، منصور بهرامی میشود
- زیر پوست شهر/ نگاهی به سریال «افعی تهران»
- هیات داوران جشنواره فیلم کن معرفی شدند/ گلادستون، کورئیدا و بایونا در فهرست
- هفته دوم «مجنون آن لیلی» هم به سانس فوقالعاده رسید/ «فین جین» پرمخاطب ترین نمایش عمارت نوفللوشاتو شد
- حسام منظور به سراغ دراکولای برام استوکر میرود
- بزرگداشت بهرام شاه محمدلو برگزار میشود
- ده جایزه جشنواره هندی برای «انتقام تیرهروزان» ایرانی/آمریکایی
- بستههای مکالمه پرتخفیف همراه اول بهمناسبت روز ملی خلیجفارس
- به تو هم سخت میگذرد؟/ نگاهی به فیلم «منطقه تحت نظر»
- معرفی پروژه جدید کارگردان «باربی»؛ گرتا گرویگ «نارنیا» را میسازد
- معرفی داوران جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی