سینماسینما، منوچهر دینپرست
تصاویری جذاب و زیبا و دلفریب شاید بهترین توصیف برای «۲۴ فریم» کیارستمی باشد. کیارستمی در این مجموعه ۲۴ فیلم کوتاه از لحظات ناب طبیعت را که به نوعی ساخته و پرداخته منظومه فکری و ذوقیاش است، رونمایی میکند. برای کسانی که علاقهمند به سینمای کیارستمی هستند، این مجموعه در عین جذابیت میتواند راهگشا باشد. قبل از اینکه توصیفی از این فیلمهای کوتاه داشته باشم، دلیل خود را بر این ادعا روشن میکنم. فارغ از اینکه کیارستمی به عنوان یک هنرمند معرفی شده و طی سالهای قبل از مرگ مورد تفقد بسیار قرار گرفته و حتی بعد از مرگ کتابهای متعددی درباره او منتشر شد، باید اعتراف کرد او هنرمندی اغواکننده است. نمیخواهم از واژه فریب استفاده کنم، اما بهجد بر این باورم او با جهان تصاویر چنان مواجه میشود که گویی خود نیز در آن تصاویر حضور دارد. بر این اساس او توانسته خود را نیز در «۲۴ فریم» قرار دهد و منظومهای از تصاویر و موسیقی و صدا برای ما جا گذارد که نهتنها اغوای آنها میشویم، بلکه میتوانیم بخشی از لایههای معرفتی کیارستمی را نیز کشف کنیم.
کیارستمی در «۲۴ فریم» گویی در مقام کشف و شهود قرار گرفته و با تمسک به عالم خیال و ذوق اهمیت و حس واقعی عکس را برای ما آشکار میکند. او در «۲۴ فریم» با درونی کردن تصاویر برای مخاطب بحران فهم را به ما نشان میدهد، که چگونه میتوانیم از این همه تصاویر ساده و بدیهی به جهانی از زیبایی برسیم. عملیات زیبایی در این تصاویر چنان دلرباست که نهتنها دچار نومیدی یا گسست نمیشویم، بلکه دچار تنفر از تصاویر کژ و کور و معوج و ازریختافتادهای میشویم که تا کنون آنها را میدیدیم.
شاید اگر ژان لوک نانسی، فیلسوف فرانسوی، «۲۴ فریم» کیارستمی را دیده بود، قدری در ارائه نظریه بداهیت به کیارستمی دقت بیشتری داشت. او در اینباره میگوید: «بداهت (evidentio) خصلت چیزی است که از دور پیداست. بداهت هم معیاری از دوریاش به دست میدهد؛ هم از نیرومندیاش. آنچه از دور پیداست، برای آن پیداست که از چیزهای دیگر بریده میشود. جدا میشود، مثل دو لکه یا لکه دوگانه.» نانسی معتقد است کیارستمی در آثارش تصاویر را آنقدر بهوضوح میکشد و از دور جادههای پیچدرپیچ را با نمایی باز به مخاطب نشان میدهد که تصاویر برای او به عنوان یک تکه بریدهشده است. حتی در دیالوگهای فیلمها، به طور مثال «زیر درختان زیتون»، میبینیم که طاهره و عاشقش چگونه بهسادگی و بهسهولت غامضترین مفاهیم و معانی را بیان میکنند. به عبارتی دیگر، نانسی بر این باور است که تصویر نیز همیشه چیزی است که از متنی برمیخیزد، یا از کنه آن متن جدا میشود. تصویر نیز همیشه نوعی برش است، نوعی کادربندی است.
بر این اساس کیارستمی در «۲۴ فریم» توانسته فارغ از نوع نگاههای ظاهری و مختلفی که به آن میشود، کشش خاصی به سمت سادگی و دوری از پیچیدگی اجرا کند. چراکه ورای این دیدگاه ظاهری و در خارج از آن کلیشه، به بینش جامعتری هم میرسیم. کیارستمی دقیقا همین بینش را هدف قرار داده و میخواهد ما را با جهانی از تاویل مواجه کند. با عاشقانههای دو اسب یا خرامیدن گاوی در کنار دریا و شنیدن صدای اره برقی که درختی را قطع میکند، یا حتی موسیقی دلکش که از پنجرهای باز شنیده میشود، ما را با تاویلهای مختلف روبهرو میکند. ما با ایستادن در ارتفاع درست نهتنها تاویلها را بهخوبی رصد میکنیم، بلکه به جهانی از اعمال نیک هنرمند نیز واقف میشویم، و این نکتهای است که در آغاز مطلب اشاره کردم. تصاویر اغواکننده کیارستمی در «۲۴ فریم» نسبتی وثیق و تکین با اعمال نیک او در چینش این تصاویر دارد. او با برقراری دیالکتیکی هنرمندانه توانسته تصاویری بلورین از طبیعت و جهان اطراف را به ما نشان دهد. اگرچه کیارستمی اعتراف کرده این تصاویر اغلب عکسهایی هستند که در طول ۴۰ سال عکاسی کرده، اما با چهارچوبی افسونزداییشده روبهرو هستیم که میتواند خصلت متافیزیکی تصاویر را برای ما ترسیم کند
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- نمایش «طعم گیلاس» در قزاقستان
- در بخش ۱۰ فیلم برتر؛ «کلوزآپ» عباس کیارستمی در جشنواره ایدفا اکران میشود
- کیارستمی در آثار خود بیشتر به دنبال راه حل بود/ فرم برای کیارستمی همیشه اهمیت داشت
- معرفی نامزدهای دریافت گیلاس طلای جشنواره فیلم عباس کیارستمی
- افسون «کلوزآپ»/ یادداشت محمد حقیقت به مناسبت زادروز عباس کیارستمی
- در مراسم نکوداشت «عباس کیارستمی» مطرح شد: کیارستمی آبرودار واژه کار بود/ فیلمسازی کیارستمی در مسیر عکاسی او است
- رونمایی از پوستر اولین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه عباس کیارستمی
- باشگاه سینمایی «جاده ابریشم» برگزار میکند؛ بزرگداشت عباس کیارستمی در پاریس
- معرفی هیات داوران اولین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه عباس کیارستمی
- عیاری یک شگفتی در سینمای ایران است/ کیارستمی و عیاری پیش از هنر سینما، خود را کشف کردند
- هوتن شکیبا: دوست داشتم به جای همایون ارشادی در «طعم گیلاس» باشم
- تمجید هانکه از سینمای بیهمتای کیارستمی
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- «طعم گیلاس» در سینماتک موزه هنرهای معاصر تهران
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
آخرین ها
- «دانه انجیر معابد» در میان نامزدهای جایزه بهترین فیلم اروپا
- نشست خبری اپرای عروسکی مولوی / گزارش تصویری
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- رایان رینولدز و هیو جکمن در یک فیلم غیرمارولی همراه میشوند
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- از ۱۶ آبان؛ «خورشید آن ماه» ساخته ستاره اسکندری آنلاین اکران میشود
- حضور همراه اول در نمایشگاه کیشاینوکس با هدف گسترش فرصتهای جدید سرمایهگذاری
- ادعای سازندگان پربازدیدترین سریال تاریخ نتفلیکس؛ چالشهای فصل دوم «بازی مرکب» جذابتر است
- تهیهکننده سینما مطرح کرد: کوچ سینماگران حرفهای به پلتفرمها و فیلمهایی که تعطیل میشوند
- «فصل فرار اسبها» آماده نمایش شد