پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

به گزارش سینماسینما، سازمان سینمایی گام دیگری در راستای تحقق شفاف‌سازی مالی برداشت و هرچند به‌طور ناقص اما بخشی از بودجه سالانه تخصیص یافته به زیرمجموعه‌های خود را در قالب یک جدول و به تفکیک منتشر کرد؛ جدولی که ارقام بودجه بنیاد سینمایی فارابی، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، موسسه رسانه‌های تصویری و موزه سینما را از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ در خود جای داده است.

اقدام به شفافیت در این حوزه زمانی کامل تر می شود که سازمان سینمایی ریز بودجه مرتبط با سال‌های ۹۲ به بعد که مربوط به دوره سکان‌داری مدیران همین دولت است هم با همین شرایط اعلام کند، اما تا همین جا هم اتفاق مبارکی رخ داده است.

انتشار جدول بودجه زیرمجموعه‌های سازمان سینمایی در حالی صورت گرفته است که طی هفته‌های پیش‌تر برخی از این زیرمجموعه‌ها اقدام به انتشار جداولی در تشریح میزان حمایت مالی از فیلم‌های تولیدشده سینمایی در دوره‌های زمانی مختلف کرده بودند. در نظر گرفتن بودجه مجموع هر یک از این زیرمجموعه‌ها و قیاس آن با مجموعه بودجه‌ای که مشخصا در حوزه «تولید» صرف شده می‌تواند وجوه تازه‌ای را از چرخه اقتصادی و مالی هر یک از این مجموعه‌ها و سهم هر یک در تولیدات سینمایی عیان کند.

در این گزارش با تمرکز بر دوره‌های زمانی مشترک در جداول منتشرشده سه زیرمجموعه اصلی سازمان سینمایی با جدول پرداخت به هر یک از این زیرمجموعه‌ها، به‌دنبال طرح شفاف‌تر مساله‌ها و ابهاماتی هستیم که پاسخ به آنها شرط لازم و ضروری تحقق شعار «شفافیت» است.

اعداد و ارقام مورد استناد در این گزارش مستند به جداول منتشر شده از سوی سازمان سینمایی، بنیاد سینمایی فارابی، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و موسسه رسانه‌های تصویری است که در برخی موارد برای رسیدن به اعداد قابل قیاس و بررسی، از طریق گرد کردن اعداد، مجموع ارقام به‌صورت حدودی و البته با احتساب حداقل خطا محاسبه شده است.

بنیاد سینمایی فارابی؛ پرچم‌دار تولید

در طول تمام سال‌های شکل‌گیری بدنه سیاست‌گذاری و مدیریت سینمای ایران همواره بنیاد سینمایی فارابی به‌عنوان بازوی حمایتی دولت در حوزه سینما معرفی شده است؛ بازویی که انتشار جداول مرتبط با حمایت‌های مالی آن از پروژه‌های سینمایی سال‌های اخیر با واکنش‌های بسیاری نیز همراه شد و همین نشان از جایگاه حساس و البته پرابهام آن در معادلات اقتصادی سینمای ایران در دهه‌های اخیر دارد.

بنیاد سینمایی فارابی بنابر جدول منتشر شده از سوی سازمان سینمایی همواره بیشترین سهم را از بودجه سالانه این سازمان در قیاس با دیگر زیرمجموعه‌ها داشته و در حد فاصل سال‌های ۸۷ تا ۹۲ بودجه آن از حدود ۱۵.۵ میلیارد تومان به ۲۲ میلیارد تومان در سال افزایش یافته است.

در مقایسه جدول پروژه‌های مورد حمایت این بنیاد که از سال ۹۰ تا ۹۶ را شامل می‌شود با بودجه تفکیکی سالانه تخصیص یافته از سوی سازمان سینمایی می‌توان به بررسی موردی بودجه دو سال ۹۰ و ۹۱ پرداخت.

فارابی در سال ۹۰ بیشترین بودجه را نسبت به سال‌های قبل و بعد از خود در فهرست منتشرشده سازمان سینمایی از آن خود کرده و از ۲۸.۵ میلیارد تومان بودجه یک ساله خود، مجموعاً با مشارکت و حمایت از تولید ۶۳ فیلم، مبلغ ۱۸.۴ میلیارد تومان معادل ۶۵ درصد بودجه یک سال خود را به «حمایت از تولید» اختصاص داده است.

این بنیاد در سال بعد با کاهش بودجه مواجه شده و احتمالا به همین دلیل تعداد فیلم‌های بهره‌مند از حمایت‌های آن از ۶۳ فیلم به ۴۵ فیلم در سال رسیده است. در سال ۹۱ فارابی از ۲۲ میلیارد تومان بودجه‌ای که در اختیار داشته است، حدود ۱۳.۸ میلیارد را به «تولید» اختصاص داده است. نکته اما اینجاست که سهم درصدی بودجه حمایتی در این سال ۶۳ درصد کل بودجه بوده که عددی متناسب با سهم سال قبل‌تر به نظر می‌رسد.

مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی؛ تضاد ماموریت‌ها!

بعد از بنیاد فارابی اما باید مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی را مهمترین بازوی حمایتی سازمان سینمایی به حساب آورد؛ بازویی که البته ماموریت‌های متفاوتی در دوره سکان‌داری مدیران مختلف داشته و به نظر می‌رسد در مواردی با تضاد ماموریت‌ها مواجه بوده و این اتفاق در فرازوفرود سهم این مرکز در فرآِیند تولید سینمای ایران بی‌تاثیر نبوده است.

بودجه مرکز گسترش در حد فاصل سال‌های ۸۷ تا ۹۱ با یک شیب همواره صعودی از حدود ۴.۳ میلیارد تومان به بیش از ۱۲.۵ میلیارد تومان رسیده است.

برخلاف روند ثابت تخصیص بودجه اما بنابر جدول منتشرشده از فیلم‌های سینمایی مورد حمایت این مرکز، سهم مالی آن از چرخه تولید به‌شدت فرازوفرود داشته است. مرکزی که در سال ۸۷ با ۸۱ درصد بودجه سالانه خود توانسته از ۲۲ فیلم سینمایی حمایت کند، تنها سه سال بعد و در سال ۹۰ تنها ۳.۵ درصد بودجه‌اش به تولید اختصاص پیدا کرده و تنها یک فیلم سینمایی با حمایت آن به سرانجام رسیده است.