سی و یکم خرداد ١٣٩٧ آقای عزت الله انتظامی به سن ٩۴ سالگی می رسند. به سلامتی و مبارکی، بر خلاف بسیاری افراد یک یا دو نسل بعد از خود در بین فعالان عرصه هنرهای نمایشی، ذهن و حواس شان سر جاست و مسائل ناگزیر جسمانی را نیز به لطف و همراهی فرزندشان مجید انتظامی و مهر سایر اطرافیان، پشت سر می گذارند. به کارنامه بازیگرانی که صد سالگی را پشت سر گذاشتند، نگاه می کنم و می بینم ارزش قدمت و دوام شان جسارتا بیش از هر فرد معمولی است. دانیل داریو که بزرگ ترین بازیگر زن نسل اول سینمای فرانسه بود و در دوره سینمای مدرن اروپای دهه ١٩۶٠، کاترین دونوو را «دانیل داریوی جدید» می خواندند، یا کرک داگلاس که دسامبر ٢٠١٧/ آذر ماه ٩۶ یکصد و یک سالگی اش را از سر گذراند، میراث زنده صد سال نخست سینما به شمار می آیند. نشانه های عزیزی از تداوم و بقای صاحب تصویرهایی از دل تاریخ تصویر که پس از آنان نیز همچنان زنده و باقی خواهد ماند. این لطف و نعمت بزرگی است که صاحب تصویرها نیز همپای خود تصویرها برای ما شیفتگان و پیگیران افسون تصویر و درام بماند و باشد: به هر قیمت و زحمتی.
این که به کارنامه آقای انتظامی بنگریم، برای درک ارزش او و میراثش کافی نخواهد بود. باید اندکی از مناسبات پشت پرده و پیشنهادهای انبوه به ایشان از اوایل دهه ١٣۵٠ تا همین اواخر دهه ١٣٨٠ باخبر باشید تا همچون نگارنده بدانید چه حجمی از اعتبار او، به کارهایی است که حاضر به قبول شان نشده. درس بزرگ و بنیادینی است که می گویند هنرمند فقط با انجام کار سطح بالا، ماندگار نمی شود: بلکه با پرهیز از انجام کار دست پایین، جایگاه خود را نگه می دارد. این درس، مثالی برتر از ایشان ندارد. عبارت «آقای بازیگر» که در آغاز نام انتخابی هوشنگ گلمکانی برای کتابی متمرکز بر دوران بازیگری ایشان بود و بعدها بدون ذکر منبع تکرار و تثبیت شد، همچنان و با تمامی حسادت هایی که دیده و شنیده ایم، برازنده آقای انتظامی است و این به میزان دغدغه ای که برای کار درست کردن و کار نادرست نکردن داشته، ربط مستقیم دارد. این یک مثال، کافی و گویا خواهد بود: زمانی پیشنهاد آقای مسعود کیمیایی برای بازی به نقش رضا معروفی در فیلم «حکم»، آقای انتظامی با آن همه سابقه متعالی، از بیم آنکه نقشش خوب از آب در نیاید، گوسفندی نذر کرد. چون از فیلمنامه و اقوال شفاهی خود آقای کیمیایی دانسته بود که باید در فیلم سلاح به دست گیرد و همواره حس می کرد بابت دست و پای کوچکش، ممکن است به دست گرفتن سلاح بر قامت او ننشیند! تصورش را بکنید، آقای انتظامی به عنوان نمونه مثالی اقتدار و کاریزما در تاریخ درام ما که از جمله در «صادق کرده» (ناصر تقوایی، ١٣۵١) نیز نقش سرگروهبان داشت و مدام تفنگ به دستش بود، هنوز دلواپس ناهمگونی فیزیک خود با حمل سلاح است و از آن طرف، نوآمده ها می پندارند هر نقشی بدون توجه به ویژگی های صوری و ظاهری، تنها با تکیه بر استعداد (شما بخوانید با تکیه بر ادعا) درست در می آید!
نایاب شدن آن دغدغه مندی و حفظ عزت هنر نزد نوآمدگان است که موجب می شود بار دیگر عبور آقای انتظامی از صد سالگی و شکستن رکورد کنونی کرک داگلاس را اصلا برای خودمان آرزو کنیم. تبریک تولد ایشان، ورای هر زادروز متعارف دیگر است. مبارک دانستن شور انسانی بقا و بقای باعزت است.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- ناگریز از زندگی زیر تنها سقف امن/ نگاهی به فیلم «اجارهنشینها»
- یکی از یادگاریهای علی حاتمی در موزه سینما/ دفترچه دیالوگهای «حاجی واشنگتن» + عکس
- شبهای روشن/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «به ماه»
- حقایقی درباره فیلمهای شب و هرشب تنهایی : فیلمهایی درباره ۱۷میلیون زائر
- همزمان با سالروز درگذشت عزتالله انتظامی موزه سینما منتشر کرد؛ مرور خاطرات انتظامی در تاریخ شفاهی/ نقشم را در «بانو» دوست داشتم + ویدئو
- چرا شکیبایی و عبدی بیجایگزین هستند
- برترینهای سینمای ایران در صد سال اخیر به انتخاب نویسندگان سینماسینما/ بخش هشتم
- برترینهای سینمای ایران در صد سال اخیر به انتخاب نویسندگان سینماسینما/ بخش پنجم
- برترینهای سینمای ایران در صد سال اخیر به انتخاب نویسندگان سینماسینما/ بخش سوم
- برترینهای سینمای ایران در صد سال اخیر به انتخاب نویسندگان سینماسینما/ بخش اول
- به یاد شاعر سینمای ایران علی حاتمی / گزارش تصویری
- مجید انتظامی: خانه-موزه انتظامی آنطور که پدرم انتظار داشت اداره نمیشود
- این روز به یادگار بماند
- سندی ژرف از اثری گرانسنگ/ درباره پشت صحنه فیلم «گاو»
- بزرگداشت نخستین سالگرد درگذشت عزت الله انتظامی/ گزارش تصویری
نظر شما
پربازدیدترین ها
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
آخرین ها
- جایزه جشنواره هندی برای «انتقام تیرهروزان»
- بستههای مکالمه پرتخفیف همراه اول بهمناسبت روز ملی خلیجفارس
- به تو هم سخت میگذرد؟/ نگاهی به فیلم «منطقه تحت نظر»
- معرفی پروژه جدید کارگردان «باربی»؛ گرتا گرویگ «نارنیا» را میسازد
- معرفی داوران جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- اختتامیه دومین دوره جشنواره «عروسکخونه»/ پیشکسوتان و فعالان عرصه کودک به سمت احیای نمایشهای عروسکی میروند
- عسگرپور: از جانب مدیران کم تسلطِ سطحینگر، مورد حمله قرار میگیریم که شما از فروش فیلمها خوشحال نیستید/ از کجا به کجا رسیدیم!
- پخش سریال «حشاشین» در ایران ممنوع شد
- همراه اول حامی برگزاری ششمین رویداد ایران اکسپو
- حضور معاون وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه در غرفه همراه اول
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- جایزه بزرگ جشنواره کازابلانکای مراکش به «برندهها» رسید
- ۲ انیمیشن ایرانی به جشنواره معتبر انسی راه یافتند
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- «آوای ابرها» به جشنواره کاریبتونز کلمبیا راه یافت
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است