سینماسینما، سامان بیات
سینمای ایران پر از نکات جذابیست که تابحال به دقت دیده نشده. چرا که گاه نگاه تاریخی دقیقی بر روی آن صورت نگرفته و به سرعت از آن عبور کردهاند. «نکتههای گمشده سینمای ایران» به گوشههای پنهان سینمای ایران میپردازد. به نکاتی که تابحال به آنها پرداخته نشده.
تصاویر زیر را با هم ببینیم و بپردازیم به تاریخچهی آنها:

تصویر سمت چپ پرتره منسوب به پیامبر اسلام است، تصویر وسط متعلق به مجید محسنی در فیلم «خواب های طلایی» (۱۳۳۰) ساخته معزدیوان فکری.
و اما سومین تصویر:
تاریخِ شمایل حضرت محمد(ص) به سال ۱۹۱۰ بازمیگردد. یعنی زمانی که “رادولف لهنرت” و “ارنست لاندروک” عکاسی میکردند و یک کمپانی عکس با عنوان «لهنرت لاندروک» تاسیس کردند. در سال ۱۹۰۴ طی سفری به تونس، عکسی از پسربچه ای دستار به سر گرفته شد. این عکس در طول تاریخ، بیشناسنامه دست به دست گشت و مدتها بعد آنرا به عنوان پرترهی حضرت محمد (ص) وارد بازار کردند. بنابر اظهارات خانم اشراقی، نوه امام خمینی(ره) در صفحه اینستاگرام خود، امام خمینی(ره) این تصویر را در اتاق خود نگه میداشتند و بسیار به این شمایل علاقمند بودند.
معزدیوان فکری کارگردان فیلم «خوابهای طلایی» تحصیلات خود را در مدرسه سن لوئی که زیرنظر فرانسوی ها اداره میشد به پایان رساند. مجید محسنی که کار خود در سینما را با این فیلم آغاز کرد میگوید: استاد فکری نمایشنامهای با نام یک روز از زندگی شاه عباس کبیر را آماده داشت که بعد از دعوت به کار فیلم تغییراتی در آن به وجود آورده و عنوان خوابهای طلایی را برایش انتخاب کرد. چون تازه کار بودیم زمان فیلمبرداری طولانی شد و هزینه نیز بالا رفت اما فروش فیلم بسیار خوب بود. موزیک معروف خوابهای طلایی که جواد معروفی با پیانو آنرا اجرا کرده موسیقی همین فیلم است.
براساس فیلمشناخت سینمای ایران نوشته عباس بهارلو (نشر قطره، جلد اول) خوابهای طلایی نوزدهمین فیلم داستانی تاریخ سینمای ایران است.
این فیلم درباره جابجایی یک شاهزاده و گداست و اولین فیلم سینمای ایران که به اختلاف طبقاتی اشرافیت و طبقه کارگر میپردازد. اینکه معزدیوان فکری این شباهت بین گریم محسنی و این پرتره را عمدا بهکار برده یا خیر بحثیست جدا و قضاوت آن برعهده مورخین ما.

مجید محسنی، معزدیوان فکری و شهلا ریاحی در فیلم خوابهای طلایی

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- پردهخوانیِ شیرینِ رنجهای ناشنیده و ناگفته!
- گفتگو با حسن حسینی درباره کتاب راهنمای فیلم سینمای ایران (بخش اول)/ بیداری از خواب دگماتیسم
- نگاهی به تاریخ سینمای ایران؛ میرزا ابراهیم خان عکاسباشی
- نکتههای گمشده سینمای ایران/ تقابل انسان شهری و روستایی در سینمای پیش از انقلاب + ویدئو
- نکتههای گمشده سینمای ایران/ اهمیت دکور در سینمای دهه ۳۰ + ویدئو
- تشییع پیکر شهلا ریاحی / گزارش تصویری
- اختصاصی سینماسینما/ عکسهای کمتر دیده شده از شهلا ریاحی/ گزارش تصویری
- پیکر شهلا ریاحی از مقابل تالار وحدت تشییع میشود
- شهلا ریاحی درگذشت
- خبر درگذشت شهلا ریاحی تکذیب شد
- مرور تاریخ سینمای ایران در قالب نشستهای پژوهشی
- کشف یک فیلم نامرئی/ فیلمی به سفارش ساواک
- نشستهای تاریخ سینمای ایران برگزار میشود
- حضور شهلا ریاحی در یک محفل هنری، پس از سالها
- انتقاد تند فرزند شهلا ریاحی از عکسی که از مادرش منتشر شد
نظر شما
پربازدیدترین ها
- آیا رونالدو وارد دنیای «سریع و خشمگین» میشود؟/ دیزل: ما برای او نقشی نوشتیم
- مقایسه فیلمنامه «کوچک جنگلی» تقوایی با سریال افخمی/ از پژوهشِ روایتمحور تا روایتِ موردپسند صداوسیما
- داستان پرسر و صدای «بیسر و صدا»
- نقش و جایگاه چهرهپردازی در سینمای ایران
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- «الکترون» نامزد بهترین فیلم جشنواره انگلیسی شد
- از استعفای اعتراضی جعفر پناهی تا تقابل با هیاتمدیره؛ پشت پرده اختلافات صنفی سینماگران
- تحلیل روانکاوانه فیلم «دوستداشتنی»؛ این رابطه دوست داشتنی نیست
- نمایش «برادران کارامازوف»؛ وفادار به روح اثر نه کالبد
- درباره کامران فانی و ترجمهای ناب/ مرغ دریاییِ فانی
- فیلم کوتاه «شامیر» نامزد بهترین فیلمبرداری جشنواره امریکایی شد
- درمان از نگاهی دیگر؛ وقتی سرطان، بازیگر صحنه زندگی میشود
- گاو خشمگین ۴۵ ساله شد
- «زیر درخت لور»؛ تصویری از انزوا و شکاف عاطفی
- «جستوجو در تنگنا»؛ انگار این همه چیزی باشد که از شهر و دیوارهایش به میراث بردهایم
- حمید طالقانی درگذشت
- فیلمـکنسرت «برندگان اسکار موسیقی» روی صحنه میرود
- معرفی برگزیدگان نوزدهمین جشنواره بینالمللی «سینماحقیقت»
- آکادمی داوری اعلام کرد؛ فهرست نامزدهای اولیه جوایز اسکار ۲۰۲۶/ نامزدی فیلمسازان ایرانی در دو بخش
- با رای منتقدان مجله IndieWire؛ آخرین ساخته جعفر پناهی در میان بهترینهای ۲۰۲۵
- شورای بازبینی فیلمهای سینمایی موافقت کرد؛ صدور پروانه نمایش برای پنج فیلم سینمایی
- نقش و جایگاه چهرهپردازی در سینمای ایران
- «پیکار با پیکر»؛ پیکری در پیکار
- «غریزه»؛ عشق پرشور نوجوانی، عبور از ممنوعهها
- رابطه ظرف و مظروف
- «محکوم»؛ آغازی برای پایان
- میراثِ کودکی
- بازیگر «پاریس تگزاس» در فیلم تازه نادر ساعیور
- اکران نسخه مرمت شده یکی از فیلمهای مهم داریوش مهرجویی
- این فیلم انعکاس واقعیتهای زندگی آدمهاست/ لیلا حاتمی: حواس کسی به «قاتل و وحشی» نیست
- «ارس، رود خروشان» روایت فاتحان شهرهای رفته بر باد است
- اکران و نقد نمایندهی کانادا در اسکار در سینما اندیشه
- نگاهی به مستند «زیر درخت لور»؛ بیانیهای هنری درباره شکلی از رنج جمعی
- «پیکار با پیکر»؛ وقتی که سخن هرودوت بهانه فیلم میشود
- آیا رونالدو وارد دنیای «سریع و خشمگین» میشود؟/ دیزل: ما برای او نقشی نوشتیم





