سینماسینما، سارا کنعانی:
اولین چیزی که در همان دقایق نخست تماشای «مرگ فیدل» دستگیرت میشود، یک ایده درخشان است: بازتعریف شدن تاریخ توسط اجنه؛ اما متأسفانه خوشی این کشف دیری نمیپاید.
آرش سنجابی، نویسنده و کارگردان اثر، در هیاهوی پرفورمنسرهای متعدد و طراحی قابل قبول گریمهای آنها (در غیبت چشمگیر طراحی صحنه) از یک خوانش جذاب صحنهای برای ایده خاص و بکر خود که روی کاغذ کمنظیر است، باز میماند و البته شاید نتوان بر او خرده گرفت اگر بدانی یک عمر در دنیای ترجمه و ادبیات غرق بوده و حتی وقتی فیلم مستند ساخته، سوژهاش چهرههای شاخص ادبی بودهاند. شاید اصلا همه چیز تقصیر همین ویژگی خوب کارنامه ادبی آرش سنجابی باشد که روی صحنه تئاتر جواب نداده و کارگر نیفتاده است. البته ایشان نمایش دیگری با عنوان «تمام زنان اجنه شیخ محمود» را سال قبل همین روزها روی صحنه داشته که نگارنده آن را تماشا نکرده اما از آنجا که صحیح نیست یادداشت درباره یک اثر مستقل را معطوف به کار قبلی خالقش کرد، از این نکته میگذرم و تنها اشاره میدارم که گویا موقعیتهای سوررئال، مورد علاقه سنجابی و در آن تجربهمند است اما در تمام طول تماشای اثر احساس میکنی چیزی کم است و به نظر میرسد این کمبود، نخ تسبیح محکم تری باشد که بتواند همه اتفاقات را به یکدیگر ربط بدهد.
نام نمایش «مرگ فیدل» است و در خلاصه داستانی که رسانهای شده آمده است: «ریش، سیگار برگ، لباس نظامی سبز زیتونی!». بدیهی است که در مواجهه اول یاد فیدل کاسترو میافتیم و قبل از ورود به سالن این آمادگی را داریم که درباره تاریخ آمریکای جنوبی چیزی ببینیم اما از آنجا که به قول کاراکترهای خود نمایش گاهی هم باید تاریخ را به قلم اجنهها خواند، باید بپذیری که باتیستا، (دیکتاتور کشور کوبا) نه یک شخصیت سیاسی، که فردی مرتبط با عالم هنر بوده است! این ایده را قبلا اریک ایمانوئل اشمیت در کتاب «هیلتر دو زندگی» پیاده کرده بود و ما یک فصل در میان، داستان زندگی هیتلر واقعی و هیلتری خیالی را که از دانشگاه هنر اخراج نمیشد و نقاش باقی میماند، میخوانیم و حیرت میکنیم اما چرا در موقعیت مشابهی که «مرگ فیدل» برایمان رقم زده به آن لذت دست پیدا نمیکنیم؟ شاید برای آن که کارگردان، مقهور و مغرور اجراهای خوب بدنِ بازیگران خود شده و بیاختیار از سایر وجوه اثرش غافل شده است.
ما یک نویسنده به تمام معنا روی صحنه داریم(پویا امینی) که تفاوت چشمگیر او با سایر بازیگران روی صحنه، لباسهای عادی اوست و در حقیقت خدای صحنه است اما چرا این خدا کمکاری میکند و ما در یک کلام به قصه منسجمی نمیرسیم؟ در واقع در کشاکش خردهداستانها و اطلاعات تاریخی که به صورت بازتعریف شده (بخوانید جنی شده) از زبان شخصیتها میشنویم از لذت داستان شنیدن محروم میشویم و البته یک سوال مهم در ذهنمان شکل میگیرد؛ آیا مولف اثر با تکیه بر دانش حداقلی مخاطب، این نمایش را روی صحنه آورده است؟ تکلیف کسی که علاقهای به خواندن تاریخ نداشته چه بوده است؟ در این صورت، چنین مخاطبی تنها پرفورمنس زیبایی از بیش از ده بازیگر را شاهد است و دیگر هیچ! هیچ، چون نمیتواند بین مونولوگهایی که از زبان اجنه مختلف میشنود ربطی برقرار کند و در نتیجه خسته میشود.
در پایان اما باید به جسارت آرش سنجابی بابت دعوت از چهرههای کمتر بازی کرده در تئاتر مثل مهنوش صادقی (نویسنده) یا نیلوفر لاریپور(شاعر و نویسنده) تبریک گفت، به خصوص وقتی بازی قابل قبولی نیز از خود نشان دادهاند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- واکنش کمال تبریزی به انتقادها از حضورش در تئاتر/ جای کسی را تنگ نمیکنم
- شروع اجرای «یک زن و یک مرد» از ۲۰ خرداد/ انتشار پوستر نمایش
- ابراز تعجب مهدی پاکدل از «خشونت بیش از حد جوانان»
- بازگشت رابعه اسکویی به صحنه نمایش
- «ملاقات» پارسا پیروزفر در تئاتر شهر روی صحنه رفت
- نخستین تجربه کارگردانی مهتاب نصیرپور پس از سه دهه بازیگری
- قصه زندگی تختی پس از سینما، سر از صحنه تئاتر درمیآورد
- بیانیه معاونت امور هنری درباره انتشار تصاویری از چند تئاتر قدیمی
- اجرای نمایشی با بازی فاطمه معتمدآریا به یاد دانشآموزان جانباخته در آتشسوزی
- فیلم/ نمایشی از تنهایی انسان مدرن در «هتل کوهستانی»
- «عشق من: حامد بهداد» با حضور مسعود کیمیایی افتتاح شد + عکس
- مسعود کیمیایی تئاتر «شب بیستویکم» را افتتاح میکند
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟
- روایتی از سه نمایشنامه از محمد مساوات روی صحنه میرود
- «کارون – اهواز» در مراکش