مسائل مربوط به حوزه پزشکی همواره برای دستاندرکاران تولید مجموعههای تلویزیونی جذابیتهای زیادی داشته و این علاقه تا جایی پیش رفته که مجموعههای زیادی کل داستان خود را در یک بیمارستان روایت کردهاند و نمونه شاخص آن «پرستاران» محصول کشور استرالیاست.
در تلویزیون کشورمان نیز کم و بیش به نمونههایی در این رابطه برمیخوریم که گاه بسیار پرمخاطب از کار درآمده و گاه در جذب مخاطبان انبوه با ناکامی مواجه شدهاند. برای نمونه میتوان از «بخش چهار جراحی» ساخته مسعود فروتن و «پزشکان» ساخته مسعود کرامتی یاد کرد که از ساخت هر دوی آنها بیش از دو دهه گذشته است. در این میان پرداختن به بیماریای همچون ایدز چنین وضعیتی داشته و بندرت مورد توجه فیلمنامهنویسان و کارگردانهای قابکوچک قرار گرفته است. «آخرین ستاره شب» ساخته منوچهر پوراحمد که در نیمه دهه ۷۰ روی آنتن رفته از معدود نمونهها در این باب است که آلودگی قهرمان داستان به اچ.آی.وی را بهانهای برای پرداختن به آن قرار داده است.
جوانی سرکش به نام کیوان
سعید فرهادی که فیلمنامه پریا را به رشته تحریر درآورده با توجه به ۴۰ قسمتی بودن آن، زمان کافی برای زمینه چینیهای لازم برای رسیدن داستان به نقطه اوج را داشته و به همین دلیل هم قسمت نخست را صرفا به آشنایی با شخصیتهایی همچون کیوان، حسین آقا، گلی و… اختصاص داده است. در عین حال روی شخصیتی به نام کیوان مانور داده و برشهای کوتاهی از زندگی او را نشان مخاطبان خود میدهد که برایشان تا حدود زیادی هم گنگ به نظر میرسد. رفتن کیوان به پارتی شبانه آن هم در شب ورود دخترخالهاش (پریا) به ایران، حادثه محرک فیلمنامه پریاست که زمینه را برای بحران در قسمتهای بعدی فراهم کرده و کیوان را در موقعیتی پیچیده و بغرنج قرار میدهد. ورود حسین آقا و گلی به عنوان پدر و خواهر کیوان هم به پیچیدهتر شدن این کلاف کمک شایانی کرده و کیوان را در مسیری قرار میدهد که تنها به لجبازی با خانواده خود فکر کند. برای مثال میتوان به برخورد تند و خشن پدر با کیوان جلوی منزل در حضور دوستانش اشاره کرد که صحیح به نظر نرسیده و تنها حرکت کیوان را به سمت نقطه جوش تسریع میکند.
پریا، کیوان و عاشقانهای نامتعارف
مجموعه اتفاقات رخ داده میان کیوان و پدرش، بهانه لازم را به فرهادی برای شکلگیری رابطه عمیقتر میان کیوان و پریا داده و شاخ و برگهایی هم به آن اضافه کرده است. از یک سو این علاقه قلبی به عشقی نهچندان متعارف تبدیل شده و از سوی دیگر پدر و خواهر کیوان و مادر پریا سعی در منصرف کردن این دو از ازدواج دارند. در این بخش که تا حدودی هم کش آمده و بخشهایی از آن زائد و قابل حذف به نظر میرسد، مخاطب شاهد ارائه منطقی قوی و محکم از سوی خانواده کیوان برای دور کردن این دو از هم نبوده و بیشتر شاهد واکنشهای احساسی متکی بر تئوریهای قدیمی مانند تفاوت سنی و داشتن دو فرزند از ازدواج قبلی پریا هستیم. به همین دلیل هم مخاطب در این ماجرا سمت و سوی کیوان و پریا را گرفته و برای دلمشغولیهای حسین آقا و دخترش دلیل محکم و مستدلی پیدا نمیکند تا به آن استناد کند. بخشهای مربوط به سفر آنها به شمال به عنوان ماه عسل هم مانند آرامش قبل از توفان است که مخاطب را در بیم و امید نسبت به آینده این زوج نگه داشته و به دنبال کردن ادامه آن ترغیب میکند.
توفانی به نام ایدز
یکی از هولناکترین بیماریهای شناخته شده در نیم قرن اخیر که همچنان درمان قطعی نداشته و قربانیان زیادی در کشورهای مختلف جهان گرفته، ایدز است که فیلمنامه پریا حول محور آن شکل گرفته و به تاثیر مهیب آن روی زندگی کیوان و شهرام و نیز خانوادههایشان میپردازد. فرهادی درست هنگام آلوده بودن کیوان به اچ.آی.وی را به واسطه تزریق مشترک توسط شهرام در شب کذایی مهمانی طرح کرده که او و پریا ازدواج کردهاند و از این طریق میزان اثرگذاری آن را بر مخاطبان چند برابر کرده است. در این میان آنچه که بیش از هر چیز طبیعی به نظر میرسد، واکنش توفانی کیوان در مواجهه با این اتفاق است که در ادامه به چند سکانس خوب و متوسط ختم شده است. برای مثال میتوان به دعوت او از دو دوستش به خانه خود و واکنشهای هیستریکش در مواجهه با آنها اشاره کرد که قابل قبول و باورپذیر از کار درآمده است. در نقطه مقابل باید به حمله کیوان به اتومبیل حمل زندانیان هنگام خروج شهرام از بیمارستان اشاره کرد که مخاطب برای باور کردن آن بخصوص با این شیوه اجرا، مشکلات زیادی دارد.
دوراهی طلاق یا زندگی مشترک
آلوده بودن یا نبودن پریا به اچ.آی.وی هم نقطه عطف دیگر فیلمنامه این مجموعه تلویزیونی است که فرهادی بخوبی روی آن مانور داده و بار تعلیق آن را تا حد زیادی افزایش داده است. منفی بودن آزمایش، داستان کیوان و پریا را وارد فاز تازهای کرده که قرینه آن را پیش از ازدواجشان هم شاهد بودهایم. با این تفاوت که این بار شاهد مخالفت مادر پریا برای ادامه زندگی مشترک آنها هستیم که با توجه به بیماری کیوان این نگرانی تا حدودی هم منطقی به نظر میرسد. هر چند که مخاطب آن را دوست نداشته و نسبت به کیوان احساس دلسوزانهای دارد. به نظر میرسد که سهیلیزاده و فرهادی برای نیمه دوم سریال خود مصالح کافی برای خلق درامی جذاب و پرکشش را دارند منوط بر آن که به دام احساساتگرایی غلیظ نیفتاده و نقاط عطف خوبی را برای داستان خود تدارک ببینند.
فراز و فرودهای شخصیتپردازی
مجموعههایی با تعداد قسمتهای بالا به چند عامل کلیدی برای جذب و مهمتر از آن نگه داشتن مخاطبان خود احتیاج دارند که یکی از شاخصترین آنها شخصیتپردازی است. پریا هم با توجه به ۴۰ قسمتی بودنش از این قاعده مستثنی نبوده و به شخصیتهایی چندوجهی و در عین حال جذاب برای پیشبرد داستان خود نیاز دارد. کیوان و پریا بهعنوان قهرمانهای کار که بیشترین حضور را هم جلوی دوربین دارند، نیاز فراوانی به لایههای مختلف داشته تا از تیپ بودن خارج شوند. کاری که تا حدود زیادی درباره این دو نفر انجام گرفته و مخاطب برای باورشان کار سختی پیش روی ندارد. کیوان نمونهای از یک جوان امروزی تحصیلکرده است که برای رسیدن به خواسته خود دست از تلاش برنداشته و در این مسیر برای هدف خود میجنگد، اما شکل رابطه او با پدرش (حسین آقا) کلیشهای از کار درآمده و مخاطب این حجم از شکاف و فاصله میان این دو را آن هم در غیاب مادر کیوان درک و هضم نمیکند. با همه اینها مخاطب برای کیوان که تنها یک لغزش آن هم در رفتن به یک مهمانی داشته، دل میسوزاند و برای اطلاع از فرجام سرنوشت وی به تماشای ادامه کار مینشیند. پریا در قیاس با کیوان لایههای بیشتری داشته و با توجه به شناسنامه تدارک دیده شده برای وی جذابتر هم به نظر میرسد. زن جوانی که سالها پیش تن به ازدواجی داده که چندان مورد علاقهاش نبوده و سرانجام هم با داشتن دو فرزند جدا و روانه خارج از ایران شده است. پیشنهاد ازدواج کیوان به او، بخش مهم و نادیده گرفته شده وجودش را فعال کرده و به شعلهور شدن آتش عشق منجر شده است. در حقیقت این بار اوست که میخواهد انتخاب کند و پای انتخابش هم تا آخر بایستد، اما شخصیتهای مکمل از پدر کیوان و خواهرش (گلی) گرفته تا مادر پریا کاملا براساس کلیشهها شکل گرفتهاند که همین امر لطمات زیادی به پیکره فیلمنامه این مجموعه تلویزیونی وارد کرده است. بخصوص پدر کیوان که در قسمتهای نخست برای مخالفتش با ازدواج پسرش و پریا تنها دست به واکنشهای عصبی و بدون پشتوانه منطقی میزند که از یک پدر ایرانی آن هم در شرایطی که مادر کیوان هم فوت کرده، انتظار نمیرود.
حسین سهیلیزاده و رگ خواب مخاطب
یک کارگردان مجموعههای تلویزیونی برای تضمین موفقیت اثر خود به چند فاکتور مهم و کلیدی نیاز دارد تا براساس آن بتواند مخاطب را پای تلویزیون بنشاند. سهیلیزاده یکی از معدود کارگردانهایی است که پی به اهمیت این فاکتورها برده و به مرور زمان و براساس تجربه بر آنها مسلط شده است. او که ملودرامهای خوبی برای قاب کوچک ساخته، در پریا هم در این مسیر گام برداشته و با استفاده از فرمولهای کلیشه شده و امتحان پس داده سعی در مرعوب ساختن مخاطبان خود کرده است. او در پریا از گرفتن پلانهای طولانی تا حدود زیادی دوری کرده و با استفاده از خرد کردن پلانها تلاش کرده ریتم درونی تندتری به کارش بدهد. از طرف دیگر سهیلیزاده ریسک همیشگی خود را در کارهای پیشینش در انتخاب بازیگران تکرار نکرده و از بازیگران تازهکار در نقشهای اصلی پریا بهره نگرفته که کلیت کار هم از این بابت دچار خساراتی شده است. امیرحسین آرمان برای ایفای نقش کیوان انتخاب خوب و درستی بوده که مخاطب را به این شخصیت نزدیک کرده و به دلسوزی برای او وامیدارد. در طرف مقابل، اما لادن مستوفی برای نقش پریا انتخاب پرریسکی بوده که حداقل تا قسمت هفدهم کار آنچنان که باید جواب نداده است. مشکل هم برمیگردد به چهره سرد و کمتر منعطف مستوفی که تا حدود زیادی جلوی نزدیک شدن مخاطب به وی را میگیرد.
منبع: محمد جلیلوند / جام جم
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «آنها مرا دوست داشتند» از ۱۸ مهر اکران میشود
- شهاب حسینی، امیر آقایی و لادن مستوفی در «گناه فرشته»
- حضور «هفت بهار نارنج» در بخش رقابتی جشنواره داکا
- «بهشت تبهکاران» به جشنواره فجر میرسد؟
- «مریم و میتیل»؛ پیوند رویا و زندگی/ سینمای کودکان و نوجوانان ایران
- گرگها زمستان ندارند/ کوتاه درباره فیلم «برف آخر»
- پیچیده، ساکت، عاشق/ نگاهی به فیلم «برف آخر»
- مردد و کمرنگ/ نگاهی به موسیقی فیلم «برف آخر»
- دلدادگی در بستر برف/ نگاهی به فیلم «برف آخر»
- «برف آخر»؛ فیلمی دوپاره
- در نشست خبری فیلم عنوان شد؛ انصراف احسان علیخانی از تهیهکنندگی «برف آخر» به خاطر «عصر جدید»
- فصل اول «ملکه گدایان» در ایستگاه پایانی
- فیلمبرداری «برف آخر» در شمال کشور به پایان رسید
- ادامه تصویربرداری فصل دوم «ملکه گدایان» پس از کاهش کرونا
- رونمایی از تصویر امین حیایی در «برف آخر» + عکس
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- انتخاب هیات رییسه جدید انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما
- رقابت ۲۸۵ فیلم در ۳ بخش انیمیشن، مستند و بینالمللی اسکار نود و هفتم
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟