سینماسینما، محمد تقیزاده
مستند «بیبیجان» ساخته نرگس جودکی و ایمان پاکنهاد، به نمایش در آمده در جشنواره سینماحقیقت
اولین مستند پژوهشی نرگس جودکی و ایمان پاکنهاد که سالها به حرفه روزنامهنگاری مشغول بودند، اثری قابل تامل و کم نقص از آب درآمده که علاوه بر ارزشهای محتوایی، امتیازات زیاد فرمی نیز دارد. فیلم داستان دخترکشی و آداب و رسوم مردم افغانستان است که به بهانه واکاوی یک مورد مطالعاتی مشخص، در جریان یکی از این قتلهای دردآور و آزاردهنده قرار میگیریم.
دغدغهمندی فیلمسازان در برجستهکردن این موضوع اجتماعی مهم که ماحصل سالها فعالیت روزنامهنگاری در عرصه اجتماعی بوده، اقدامی ارزنده و قابلتحسین در مستند بیبیجان است، اما نکته حائزاهمیت و امتیاز اصلی این مستند به قدرت داستانگویی و ساختار روایی فیلم مربوط میشود. جودکی و پاکنهاد در نخستین تجربه مشترک فیلمسازی خود، یک داستان پرتنش و عجیب را به جذابترین و در عین حال پرکششترین شکل ممکن روایت میکنند تا تعلیق بیبیجان و روایت خوش ریتم و قطره چکانی آن از جمله مزیتهای مهم فرمی و روایی این مستند به شمار آید. اطلاعات این اتفاق شوم خیلی دقیق و جامع به مخاطب منتقل میشود و مسیر روایت داستانی بدون انحراف از خط اصلی، زیاده گویی، احساساتگرایی و سانتیمانتالیسمهای رایج به طرز تاثیرگذار و باورپذیری به تصویر درآمده است. با وجود شنیع و خوفناکبودن اتفاق اصلی و مشخصبودن کامل علل و عوامل آن، فیلمساز به هیچوجه در مقام قاضی و صادرکننده رای قرار نمیگیرد و با وجود سیاهی جغرافیای داستان، مستند هرگز به ورطه سیاهنمایی کشیده نمیشود.
استفاده نکردن از راوی، هرچند کار را برای ساخت فیلمهای مستند که اطلاعات زیادی را در دل خود دارند، سخت و پیچیده میکند اما در صورت فائقآمدن بر این مشکل، ساختار روایی و داستانی فیلم تاحد زیادی به رئالیسم و واقعگرایی نزدیک میشود. در بیبیجان نیز فیلمسازان با گفتوگو با نزدیکان فرد خاطی(تکنیک مصاحبه) و نگارش جملات کوتاهی توانستند علاوه بر ارائه نسخه سینماییتری از داستان (به جای ساختار رادیوگونه با نریتور)، به باورپذیری و واقع گرایی اثر نیز کمک کنند.
در کل، بیبیجان مستندی بیادعا اما پرمحتوا است که قصه واقعی و هشداردهنده اجتماعی خود را به دقیقترین، رساترین و جذابترین شکل روایت کرده، هرگز به دام کلیشههای احساسی و سیاهنمایی نمیافتد و ماجرای تلخ و گزنده خود را بدون آزار و اذیت تماشاگر تعریف می کند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- معجزهی روایت سینمایی/ نگاهی به مستند «آقای صیاد را ول کنید»
- معرفی برگزیدگان پانزدهمین جشنواره بینالمللی سینماحقیقت
- مراسم یادبود جمشید مشایخی و همسرش در اکران «بریکولاژ؛ زندگی نادر مشایخی» برگزار شد/ مشایخی: موسیقی و شعر از زندگی ایرانیان جدا نشدنی است
- عمیق ترین لحظه های محسوس حیات در مستند «ایستوود»
- مستند «مرگ ماسایوشی»؛ حفظ شرافت یا ابرقدرت شدن؟
- معرفی نامزدهای مسابقه ملی جشنواره «سینماحقیقت»
- شبهای روشن/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «به ماه»
- مستند «ناگهان ذهنم ایستاد»؛ روایتی از یک شهر، یک بیماری
- جنگ با کرونا/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «روزهای ناتمام» و دو فیلم دیگر
- پیروز کلانتری: «میبرد تا به کجا» گفتگوی میان من و سوژه است
- مستند «آن مرد با اتوبوس آمد»؛ ترکیبی از سرگرمی، سیاست و جامعهشناسی
- گام معلق لکلک/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «جابهجایی یا نابهجایی»
- گفتوگوی تصویری اختصاصی سینماسینما با محمد احسانی، مستندساز/ توسعه کشور بدون توجه به محیط زیست امکانپذیر نیست
- همزمان با نمایش در جشنواره سینماحقیقت؛ پوستر «روزهای ناتمام» منتشر شد
- گذری در جشنواره سینماحقیقت/ گزارش تصویری
نظر شما
پربازدیدترین ها
- فوت خواننده پیشکسوت موسیقی نواحی گیلان/ ناصر مسعودی درگذشت
- نگاهی به فیلم «بیسر و صدا»؛ ایده خلاقانه، مسیر اشتباه
- حقایقی درباره بازمانده ساخته سیف الله داد/ماجرای توقیف فیلم بازمانده به دلیل حجاب!
- بیانیه انجمن بازیگران سینما در واکنش به وقایع اخیر و هتک حرمت هنرمندان/ پژمان بازغی استعفا داد
- «رابین هود»؛ افسانهی شیرین مرد شریف قانون شکن!
آخرین ها
- مولف بودن در آینه مکتب نقد عمیقگرا
- نگاهی به فیلم سینمایی «سامی»؛ دوربین به مثابه سمفونی برای سفری طولانی
- معرفی برندگان هیئت ملی نقد آمریکا ۲۰۲۵/ «یک تصادف ساده»؛ بهترین فیلم بینالمللی/ «نبردی پس از دیگری» ۵ جایزه گرفت
- ۱۵ اثری که برای فهرست اولیه اسکار فیلم بینالمللی شانس بالاتری دارند
- تأملی بر حضور نوری بیلگه جیلان در جشنواره جهانی فیلم فجر؛ داور غایب
- بیانیه کانون کارگردانان سینما درباره بازداشت سینماگران در مهمانی خصوصی
- واکنش رضا کیانیان به گزارش تاریخ سه هزار ساله زیر چرخ لودرها
- اعلام مستندهای دو بخش از نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت»
- واکنش کانون کارگردانان سینمای ایران به حکم جعفر پناهی
- شروودِ تالار وحدت؛ جایی که ماهان حیدری قهرمانان آینده را پیدا میکند
- تورج اصلانی داور جشنواره ترکیهای شد
- سروش صحت و علی مصفا «بیآتشی» را روایت کردند
- سام درخشانی هم استعفا داد
- نمایش موزیکال «رابین هود» / گزارش تصویری
- حلقه منتقدان فیلم نیویورک منتخبان ۲۰۲۵ خود را اعلام کرد/ «نبردی پس از دیگری»، بهترین فیلم شد؛ پناهی، بهترین کارگردان
- جشنواره جهانی فیلم فجر۴۳؛ در ایستگاه پایانی «درس آموختهها» بهترین فیلم شد/ جایزه ویژه داوران به کارگردان ژاپنی رسید
- «خرگوش سیاه، خرگوش سفید» به چین میرود
- گاتهام ۳ جایزه به «یک تصادف ساده» داد/ «نبردی پس از دیگری» بهترین فیلم جوایز مستقل نیویورک شد
- بیانیه انجمن بازیگران سینما در واکنش به وقایع اخیر و هتک حرمت هنرمندان/ پژمان بازغی استعفا داد
- مصائب افزایش سن ، از جولیا رابرتز تا نیکول کیدمن
- تام استاپارد؛ نویسندهای که جهان را از نو صحنهپردازی کرد
- نگاهی به فیلم «پارتنوپه»؛ زیبایی از دست رفته
- توقیف سکوی پخش «بازمانده» پس از انتشار ویدیوی بدون مجوز
- «سمفونی باران» کلید خورد
- «ناتوردشت» به باکو میرود
- از جدال اندیشه تا لبخند روی ردکارپت
- گفت وگو با کارگردان مستند «مُک» به بهانه حضور آن در جشنواره سینما حقیقت
- «زوتوپیا ۲» رکورددار فروش جهانی سینما شد
- صدای بخش خصوصی را بشنوید؛ هوای آلوده با تعطیلی تئاتر تمیز میشود؟
- «رها» بهترین فیلم اول جشنواره گوا شد
