سینماسینما، محمد تقی‌زاده
دشت خاموش دومین ساخته احمد بهرامی است که در جشنواره‌‌ی ونیز موفق به کسب جایزه و توجه منتقدان شد و در نگاه اول فیلمی به‌اصطلاح جشنواره‌ای به شمار می‌آید که قرار است رنج طبقه فرودست و کارگر جامعه را در قالب داستانی دراماتیک روایت کند.
جشنواره‌ای نامیدن فیلم توصیفی در فضیلت یا رذیلت فیلم به‌حساب نمی‌آید بلکه در راستای توصیف فضا و ویژگی‌های آن بیان‌شده است و جوایز خارجی فیلم و عدم نمایش آن در داخل کشور نیز نباید موجب موضع‌گیری سیاسی، اجتماعی یا هنری درباره فیلم شود. درواقع ما با فیلمی طرف هستیم که مایل است متفاوت با فضاهای مرسوم این سال‌‌های سینمای ایران که علاقه زیادی به نشان دادن زندگی طبقه فرودست جامعه دارد و نمود بارز آن در فیلم‌هایی مثل ابد و یک روز، بدون تاریخ بدون امضا قابل‌مشاهده است، تصویری واقعی‌تری از این طبقه روایت کند که بر پایه احساس‌گرایی نیست. دشت خاموش برخلاف اپیدمی رایج ژانر فقر و نکبت در ایران، نمی‌خواهد از بدبختی مردم نردبانی برای دیده شدن و جلب توجه مخاطب استفاده کند بلکه در رویکردی مستقل، رئالیستی و حتی تراژیک تصویری متفاوت از طبقه فرودست ایرانی در دهه ۵۰ ارائه می‌کند.
رویکرد بهرامی در دشت خاموش این بوده که علاوه بر فضای هنری و زیبایی‌شناسی‌های روایی، وضعیت طبقه فقیر را به تصویر بکشد و برای این کار به طراحی شخصیت‌های مختلف پرداخته که زندگی‌شان به هم مربوط می‌شود و این اتصال کاراکترها و نزدیک شدن به فردیت هرکدام باعث روایتی دراماتیک و جذاب و خلق شخصیت‌های سمپاتیکی شده که تماشاگر نوگرای سینما را تا پایان فیلم همراه خود می‌کشاند. علی باقری در نقش لطف‌الله، فرخ نعمتی در نقش آقاخان، مهدیه نساج در نقش سرور برکنار تورج الوند ازجمله بازیگران اصلی فیلم هستند که شخصیت‌های اصلی آن را بازی می‌کنند. لطف‌الله و آقاخان به‌عنوان نقطه مرکزی اتصال آدم‌ها به یکدیگر هستند که هر چه پیش می‌رود تأثیر لطف‌الله بیشتر می‌شود تا اینکه در فینالی تراژیک شاهد تصمیمی متأثرکننده از نقش اول داستان هستیم که فضا و روایت فیلم را تا مدت‌ها در ذهن تماشاگر ماندگار می‌کند.
فیلم از نظر زیبایی‌شناسی هنری، اثری قابل‌تأمل در سینمای ایران است که فیلم‌برداری مسعود امینی تیرانی در آن دیدنی و جذاب از آب درآمده است؛ فیلم‌برداری‌ای که علاوه بر وجوه هنری، در انتقال تم داستان نیز موثر بوده و روزمرگی، رنج و تاریکی این طبقه را به‌خوبی نشان تماشاگر می‌دهد. انتخاب رنگ سیاه و سفید برای فیلم نیز شاید بر پایه همین تمهید باشد که بر تاریکی و بدون رنگ بودن این طبقه تأکید کند. فضای سیاه و سفید، فیلم‌برداری و موسیقی فواد قهرمانی بیش از هرچیز سینمای کارگردان مجاری «بلاتار» و فیلم معروفش «اسب تورین» را تداعی می‌کند. در مجموع فیلم بسیار متاثر و ملهم از سینمای اروپا بوده و علاوه بر فضای بلاتاری آن، عنوان فیلم یعنی دشت خاموش نیز فیلم معروف «تئو آنجلوپولوس» یعنی «دشت گریان» را یادآوری می‌کند. شاید یکی از دلایل توفیق فیلم در جشنواره‌های اروپایی نیز همین مدل اروپایی آن‌که برگرفته از نماهای بلند، سکون، فضای سرد و تاریک، آدم‌های رنج‌دیده و پایان تلخ است، باشد، المان‌هایی که به نظر می‌رسد به‌هیچ‌وجه مورد رضایت تماشاگر عام ایرانی نباشد و در سلیقه کمدی بینی، سرگرم شوندگی، ریتم تند و بازیگران جذاب این روزهای تماشاگران ایرانی جایی نداشته باشد.
باوجوداینکه فیلم در ایران ساخته‌شده و در برخی خلاصه داستان‌ها روایت آن در دهه ۵۰ ایران عنوان‌شده است، شمایل شخصیت‌ها و روایت داستانی می‌تواند در همه جای دنیا رخ دهد. ستم‌کاری و رذالت برخی طیف‌های سرمایه‌داری و رنج و مظلومیت کارگران موضوعی نیست که به این خاک محدود باشد و به نظر می‌رسد جهان‌شمول بودن فیلم و نگاه انسانی و فرا قومیتی فیلم ادعای زیادی برای فیلم خوب احمد بهرامی نباشد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «شهر خاموش» و «شناور» در شبکه نمایش خانگی
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- سه پوستر فیلم «شهر خاموش» را حذف کردند/ تلاش برخی فیلمسازان برای حذف سینمای ایران از جشنواره‌های جهانی
- اکران فیلمی با بازی باران کوثری
- جایزه دستاورد هنری جشنواره فیلم شانگهای به «مرد خاموش» رسید
- رقابت «مرد خاموش» احمد بهرامی در جشنواره شانگهای
- جنسیتزدگی/ نگاهی به مستند «سونوگرافی»
- سینما کنسرت
- جادوی کارگردانی یا هنر نویسندگی؟!/ نگاهی به فیلم «غلاف تمام فلزی»
- فیلمهای مهرجویی، کیارستمی و دیگران در استرالیا
- رقابت دو فیلم برنده نخل طلا؛ «آناتومی یک سقوط» در روز اول اکران از «پارازیت» پیشی گرفت
- برای فیلم «شهر خاموش»؛ احمد بهرامی بهترین کارگردان شبهای سیاه تالین شد
- حضور سینمای هنروتجربه ایران در سه جشنواره جهانی
- «شهر خاموش» در بخش اصلی جشنواره شبهای سیاه تالین رقابت می‌کند
- اعلام نامزدهای جشن کارگردانان در بخش «کارگردانان فیلم اولی»
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- نگاهی به سریال تاسیان؛روزی روزگاری ایران
- معرفی پلتفرمهای هوشمند سلامت همراه اول به‌عنوان اپلیکیشنهای برگزیده
- انتقاد سازندگی از گفتوگوی کمال تبریزی با ایسنا/ داوران بر اساس مصلحت رای دادند نه کیفیت
- وداع با صدای ماندگار دوبله؛ بدرقه منوچهر والیزاده به خانه ابدی/ دوبلوری بدون جایگزین
- لوئیس بونیوئل فیلمساز در تبعید و صدو بیست و پنج سالگی
- فوت یک هنرمند پیشکسوت؛ عبدالرضا فریدزاده درگذشت
- شاهپور هنوز هست
- فیلمی در نوبت عید فطر به اکران اضافه نمیشود/ اسعدیان: پیشنهاد شورای صنفی نمایش برای بلیت، بیشتر از ۱۰۰ هزار تومان بود
- از دنیای عجیب، اما نه چندان عجیب سینما/ کارگردانانی که نمیتوانند اجاره خانهشان را بدهند
- با دستور وزیر ارتباطات، پروژههای ارتباطی همراه اول در روستاهای استان قزوین افتتاح شد
- جشنواره علیه جشنواره
- جایزه تجلی اراده ملی جشنواره فیلم فجر / گزارش تصویری
- گامی دیگر در جهت حذف سینما از سبد خانوادهها/ افزایش قیمت بلیت؛ ضربه مهلک به سینمای ایران
- مدیرعامل بهمن سبز: چه کسی بلیت ۲۲۰ هزار تومانی پیر پسر را میخرد؟!
- انتقاد صریح کمال تبریزی و علیرضا رییسیان از بهرام رادان
- اعطای تندیس «سازمان سبز برتر» به همراه اول
- پنجمین دوره «طرح پژوهانه همراه» با حمایت از دانشجویان نخبه کلید خورد
- نگاهی به سریال «جانسخت»؛ منتظر غافلگیری بمانیم یا نه؟
- کنسرت نمایش «ژن زامبی» از فردا می‌آید/بلیت ۵ روز اول به پایان رسید
- «نبض» روی میز تدوین
- نسخه ویژه نابینایان «مادیان» با صدای رعنا آزادیور منتشر می‌شود
- منوچهر والیزاده درگذشت
- ۱۲ نقشی که برنده اسکار شدند اما قرار بود به بازیگران دیگری داده شوند
- آیا باید از اینفلوئنسرها ترسید؟
- با رونمایی احتمالی فیلم در جشنواره کن؛ تام کروز با «ماموریت غیرممکن» خداحافظی می‌کند
- باید جلوی تصمیمات پشت پرده درباره سینمای ایران گرفته شود/ چه کسی باید مشکل شرعی «قاتل و وحشی» را حل کند؟
- نشان سیف الله داد چه نسبتی با بهرام افشاری و ملیکا شریفی نیا دارد؟
- فانتزیهای سورئال و کمدیهای پیچیده از جنس سروش صحت/نگاهی به فیلم «صبحانه با زرافهها»؛
- فیلم «قاتل»؛ تولدی دوباره
- «زیبا صدایم کن»؛ ملودرامی احساسی
