سینماسینما، آرش عنایتی
پترا، اثرِ فیلمساز اسپانیایی خیمه روزالس در زمرهی فیلمهای زیبای سال ۲۰۱۸ بود که در پس گرد و غباری که رسانهها پیرامون فیلمِ روما به پا کردند، پنهان ماند. روزالس، ساختاری اپیزودیک برای بیان روایت فیلماش برگزیده. روایتی که در ظاهر، بسیار شبیه فضای داستانی سریالهای آبکی تلویزیونی است.( دختری در جستجوی پدر واقعیاش و خیانتهای زناشویی) این رویهی به ظاهر تکراری در دستان روزالس دستمایهای شده از برای بیان تقابل دائمی حقیقت و دروغ، راستی و ناراستی؛ تاثیر و تاثرشان بر کاراکترها و بیان شکل نوینی از کهن الگوی ادیپ با پیامدها و پیامهایی نوین. در بیانِ این داستان، روزالس شیوهای خاص را برگزیده است. بنابراین فیلم از اپیزود دوم آغاز میشود سپس اپیزود سوم و پس از آن بخش نخست را میبینیم. این درهمریختگی در ترتیب نمایش هفت اپیزود، همان از ریختافتادگی ذهن و عین آدمیان است در مواجهه با وقایع بر مبنای اطلاعاتی متضمن دروغ یا حقیقت. به بیان دیگر، این ترتیبِ نامرتب در چینشِ اپیزودها، متاثر از پیامدهای حقیقت و دروغ موقر در اندیشهی کاراکتر مرکزی فیلم است. آغاز هر اپیزود هم، با میان نوشتهای است که شمای کلی داستان را برملا میسازد. علیرغم این پیشگویی در عنوانِ کلی، تمهید خاصی که مورالس اتخاذ کرده است نه تنها از تعلیق داستانی به خصوص در نقاط عطفاش – برای نمونه خودکشی ماریسا- نمیکاهد که بر آن میافزاید. تمهیدات خاص مورالس در دکوپاژ و میزانسن کمک می کنند تا علاوه بر درک چگونگی ماجرا از چراییاش هم آگاه شویم و توجهمان معطوف بر تحلیل ماجراها از طریق دادههای مبتنی بر دروغ و حقیقت شود. برای نمونه ادراک پترا و سایرین از گفتههای ژائوم چه تاثیری بر وقایع زندگیشان دارد. زندگی هایی که به رغم تلاش برای ساخت شان, در غم باور این سخنان متلاشی می شوند. روزالس در به تصویر درآوردن این جایگزینی مداوم کژی و راستی تا آنجا که امکان داشته از برش زدن در میان گفتوگوهای دونفره کاراکترها پرهیز کرده و به عوض آن، دوربین سیالاش میان گوینده و مخاطب متحرک است. بنابراین هنگام سخن گفتن یکی و زمانی که انتظار داریم تاثیر گفتهها را بر چهره و رفتار کاراکتری دیگر ببینیم، روزالس به نمای جدیدی از مخاطب گفتهها برش نمیزند بلکه دوربیناش به آرامی از چهرهی گوینده به سوی چهرهی مخاطب گفتهها حرکت میکند. این روش، کمک می کند تعلیق ماجرا دوچندان شود و در تمام مسیر حرکت دوربین، چهرهی مخاطب و نوع واکنشاش را به سخنان کاراکتر نخست در ذهن مجسم کنیم. البته فراموش نمیکنیم که روزالس همهی گفتو گوها میان کاراکترها را از تصاویری بیرون از فضای گفتو گوی آن دو کاراکتر آغاز میکند. به عبارت دیگر، بخشِ نخست هر گفتو گویی خارج از کادر آغاز میشود و سپس همراه دوربین و با طی مسیری، به تصویری از کاراکترها میرسیم سپس، از یک نمای دو نفره به کلوزآپ یکی و سپس بدون برش، موفق به دیدن نمایِ نزدیکی از کاراکتری دیگر میشویم. این روش، در دو بخش به زیبایی در خدمت عنصر تعلیق آمدهاند. یک بار زمانی که کارلوس اسلحه میکشد و بار دیگر، زمانی که پائو اسلحه به دست دارد . هر چند ماحاصل عملشان با یکدیگر متفاوت است اما روشی که حاصل از نحوهی درستِ بیان داستان است(روشی مبتنی بر حذفهای بسیار) کمک میکند تا همچنان از نتیجهی کنش (بخصوص در ارتباط با کارلوس) مردد بمانیم و محصول این تردید، تفکر بیشتر در چرایی ماجرا و تفوق منطق بر احساس است. روزالس از زندگی مجسمه سازی پرده بر میدارد که خودش مجسمهای بیش نیست. تکه سنگی بیقلب و روح، که گاه راست و گاه دروغ میبافد و میلافد. روزالس، به ظرافت شیوهی روایت پردازیاش را از زبان ژائومی ارائه میکند(در سخناناش با پائو) تا کلیدی شود برای درک استراتژی و فهم تم داستانی، و آنجا که در تفسیر نقاشی پترا حرف می زند، در واقع از خصوصیات خودش سخن میگوید خصوصیاتی که دانستنشان پلی است برای عبور به منظور شناخت و درک این کاراکتر فیلم. پلی که نه تنها شناخت کاراکترها را میسر میسازد، که مسیری است برای رسیدن به جهان برساختهی فیلمساز. جهانی گرفتار در قضاوتها بر اساس گفتههایی که گاهی راست و گاه دروغاند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت محمد حقیقت؛ چه کسی به نخل طلا نزدیک میشود؟/ درباره فیلم اول کارگردان زن فرانسوی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
آخرین ها
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول
- «بعد از رفتن» و «روایت ناتمام سیما» مسافر مسکو شدند