سینماسینما، حمید عبدالحسینی
اگر به لحن داریوش مهرجویی در مجموعهی سخنانش (چه در مجامع و محافل رسمی و چه در موقعیتهای غیر رسمی) دقت کرده باشید علیرغم اینکه همواره دارد در خصوص یک مفهوم مهم و هستی شناسانه حرف میزند و یا اینکه یک درس بزرگ سینمایی را مطرح میکند اما شکل بیانیاش بسیار ساده و گرم و همچنین خودمانی و اصطلاحا کوچه بازاری ست. ( از این جهت کوچه بازاری را به کار میبرم تا بر عمق صمیمیت و عامیانه بودن لحن مهرجویی تاکید کرده باشم) به زعم نگارنده این ویژگی شخصیتی به خوبی در آثارش نیز هویدا بود و از او روشنفکری محبوب ساخته بود که معیار سنجش آن خیل طرفداران نوع سینمایش بود.
مهرجویی در فیلمهایش نیز میکوشید تا درونیترین مفاهیم را که بیشتر حول و حوش انسان و مسائل مبتلابه او دور میزد با ساختاری قابل هضم برای هر طبقهای به روی پرده آورد. حتی در فیلمهای به ظاهر روشنفکرانه و خاص او نظیر پری، درخت گلابی، هامون، دختردایی گمشده و … نیز با نوعی از عناصر دیداری و شنیداری روبهروییم که راه را برای همراهی و دنبال کردن هر مخاطبی باز میگذارد و هر فرد بسته به دانش و نگاه خود توشهای از آنچه فیلمساز مدنظر داشته را در مییابد. شاید بتوان تکرار برخی المانها از جمله غذا و یا چیدن سفره را نیز از جملهی همین اجزا به شمار آورد.
شخصیتهای مهرجویی همواره مدافع انسانیتاند و خشونت را برنمیتابند و یا در صورت بروز چنین رفتار و برخوردی به قهقرا میروند نظیر آنچه برای کاراکتر پدر در فیلم اشباح رخ میدهد. آنها از فرد گرایی گریزاناند و یا اگر بنا به شرایط به چنین موقعیتی رسیدهاند همچنان با خاطرات گذشته زیست میکنند که نمونهی بارز آن مرور خاطرات نویسنده در درخت گلابیست. مهرجویی از ریسکپذیرترین کارگردانان سینمای ایران بود که هیچگاه از تجربه نهراسید حتی اگر ماحصل کار و نتیجه نهایی فیلمهایش به ویژه در دهه ۹۰ نتوانست انتظارات را برآورده کند. او حتی به تئاتر هم روی آورد و روند تجربهگریهایش را در نوشتن رمانهایی با ساختار و مضامین متفاوت نیز آزمود.
مهرجویی هیچ گاه متوقف نشد و با اینکه چند مورد از بهترین فیلمهایش توقیف شدند و یا در زمان مناسبش اکران نشدند اما او همواره به مسیرش ادامه داد و سعی کرد با فیلم ساختن در هر شرایطی، تلخی ناکامیها را با حلاوت ادامهی راه محو سازد و اکنون ما در غیاب یک استاد بزرگ راهی برایمان باقی نمانده ست جز کار کردن و حرکت رو به جلو.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «لیلا» در آینه مکتب نقد عمیقگرا
- یادداشتی بر کتاب «سینماگر متفکر: گفتوگو با داریوش مهرجویی»/ فراتر از تصویر؛ از جهان فلسفه تا زبان سینما
- محسن امیریوسفی: روزی در این مملکت دادگاه رسیدگی به جنایات فرهنگی تشکیل میشود
- به یاد دو استاد موج نو سینمای ایران؛ آرامش در درود بیکران
- از خانه تا شهر؛ تداوم فلسفهی زیستن در سینمای مهرجویی
- اولیای دم مرحوم مهرجویی و محمدیفر از حکم قصاص گذشت کردند
- نمایش آثار مهرجویی، بیضایی و فرهادی در جشنواره مطرح ایتالیایی
- همصدایی چهرههای مهم فرهنگی و اجتماعی با فرزندان مهرجویی
- واکنش مونا مهرجویی به حکم پرونده قتل والدینش؛ ما درخواست اعدام نداریم
- رییس کل دادگستری استان البرز اعلام کرد: تایید حکم قصاص برای قاتل مهرجویی و محمدیفر
- درنگی بر خارج از متنِ «هامون»/ مهم است این چیزها را بدانیم؟
- وکیل مادر وحیده محمدیفر: پرونده قتل مهرجویی و محمدیفر بسته نشده/ حکم صادره قطعی نیست
- دیوان عالی کشور تایید کرد؛ حکم قصاص و زندان عاملان قتلِ داریوش مهرجویی و وحیده محمدیفر
- چرا «علت مرگ: نامعلوم» از اکران بازداشته شده بود؟/ پرسشهای بیپاسخ
- در مراسم زادروز زندهیاد «داریوش مهرجویی» مطرح شد؛ مهرجویی سهم عمدهای در بخشهای مختلف تاریخ سینمای ایران دارد
پربازدیدترین ها
- فوت خواننده پیشکسوت موسیقی نواحی گیلان/ ناصر مسعودی درگذشت
- نگاهی به فیلم «بیسر و صدا»؛ ایده خلاقانه، مسیر اشتباه
- حقایقی درباره بازمانده ساخته سیف الله داد/ماجرای توقیف فیلم بازمانده به دلیل حجاب!
- بیانیه انجمن بازیگران سینما در واکنش به وقایع اخیر و هتک حرمت هنرمندان/ پژمان بازغی استعفا داد
- «رابین هود»؛ افسانهی شیرین مرد شریف قانون شکن!
آخرین ها
- نگاهی به فیلم سینمایی «سامی»؛ دوربین به مثابه سمفونی برای سفری طولانی
- معرفی برندگان هیئت ملی نقد آمریکا ۲۰۲۵/ «یک تصادف ساده»؛ بهترین فیلم بینالمللی/ «نبردی پس از دیگری» ۵ جایزه گرفت
- ۱۵ اثری که برای فهرست اولیه اسکار فیلم بینالمللی شانس بالاتری دارند
- تأملی بر حضور نوری بیلگه جیلان در جشنواره جهانی فیلم فجر؛ داور غایب
- بیانیه کانون کارگردانان سینما درباره بازداشت سینماگران در مهمانی خصوصی
- واکنش رضا کیانیان به گزارش تاریخ سه هزار ساله زیر چرخ لودرها
- اعلام مستندهای دو بخش از نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت»
- واکنش کانون کارگردانان سینمای ایران به حکم جعفر پناهی
- شروودِ تالار وحدت؛ جایی که ماهان حیدری قهرمانان آینده را پیدا میکند
- تورج اصلانی داور جشنواره ترکیهای شد
- سروش صحت و علی مصفا «بیآتشی» را روایت کردند
- سام درخشانی هم استعفا داد
- نمایش موزیکال «رابین هود» / گزارش تصویری
- حلقه منتقدان فیلم نیویورک منتخبان ۲۰۲۵ خود را اعلام کرد/ «نبردی پس از دیگری»، بهترین فیلم شد؛ پناهی، بهترین کارگردان
- جشنواره جهانی فیلم فجر۴۳؛ در ایستگاه پایانی «درس آموختهها» بهترین فیلم شد/ جایزه ویژه داوران به کارگردان ژاپنی رسید
- «خرگوش سیاه، خرگوش سفید» به چین میرود
- گاتهام ۳ جایزه به «یک تصادف ساده» داد/ «نبردی پس از دیگری» بهترین فیلم جوایز مستقل نیویورک شد
- بیانیه انجمن بازیگران سینما در واکنش به وقایع اخیر و هتک حرمت هنرمندان/ پژمان بازغی استعفا داد
- مصائب افزایش سن ، از جولیا رابرتز تا نیکول کیدمن
- تام استاپارد؛ نویسندهای که جهان را از نو صحنهپردازی کرد
- نگاهی به فیلم «پارتنوپه»؛ زیبایی از دست رفته
- توقیف سکوی پخش «بازمانده» پس از انتشار ویدیوی بدون مجوز
- «سمفونی باران» کلید خورد
- «ناتوردشت» به باکو میرود
- از جدال اندیشه تا لبخند روی ردکارپت
- گفت وگو با کارگردان مستند «مُک» به بهانه حضور آن در جشنواره سینما حقیقت
- «زوتوپیا ۲» رکورددار فروش جهانی سینما شد
- صدای بخش خصوصی را بشنوید؛ هوای آلوده با تعطیلی تئاتر تمیز میشود؟
- «رها» بهترین فیلم اول جشنواره گوا شد
- سنگرم اندازه همان کافه ام بود
