سینماسینما، حمید عبدالحسینی*
حکایت مسعود فراستی و نقدهایش در برنامه هفت حالا به موضوعی تکراری و بارها گفته شده تبدیل شده است اما نقد برخی فیلمهای جشنواره ۴۰ در میز نقد برنامه هفت با رویکردی فرامتنی، نگارنده را برآن داشت تا به یادآوردی چند نکته بپردازد:
۱. مسعود فراستی انسان با مطالعهای است، وجوه فرمگرایانه و تکنیکال سینما را میشناسد و از قدرت تحلیل هم برخوردار است؛ او از جمله طرفداران این نظریه است که فرم مقدم بر محتواست یا به عبارت دیگر این فرم است که شکلدهندهی محتواست. اما فراستی در اکثر قریب به اتفاق نقدهایش (به ویژه آثار سینمای ایران) محتوا را مقدم بر فرم قرار میدهد و در صورتیکه فیلم از حیث تماتیک و مضمونی فاقد ارزشهای مورد نظرش باشد با تکیه بر جنبههای فرمی و ساختاری میکوشد تا از نقد در جهت زیر سوال بردن اثر بهره جوید.
۲. فراستی همواره بر این نکته تاکید داشته و دارد که فیلمساز نباید عقایدش را به فیلم الصاق کند در واقع میبایست تمام حرفها به زبان سینما در آید؛ اما خودش برخلاف این دیدگاه بارها آثار مختلف را صرفا با توجیه مسائل فرامتنی (نظیر نحوه جذب سرمایه به فیلم و یا محل سکونت و نوع زندگی کارگردان) مورد تهاجم قرار داده و نادیده گرفته است.(هرچندکه میتوان به چنین موضوعاتی نیز پرداخت ولی نه به قیمت نادیده انگاشتن سایر ارزشهای یک فیلم)
۳. رویکرد فراستی در مدیریت میز نقد برنامه هفت صرفا براساس تامین نظرات خود او دور میزند به نحوی که انتخاب منتقدان مهمان ترکیب کاملا یکدست و ثابتی دارند و بیان دیدگاههای همین افراد هم به صورتی است که اگر فردی نظری عکس نظرات فراستی داشته باشد با برخوردی قهری توسط او روبه رو میشود؛ انگار همهی دیدگاهها به نوعی میبایست برآیند نظر و نگاه او به شمار رود.
تاکید مسعود فراستی بر پارهای اصول کلاسیک نظیر دوربین که از دیدگاه او و در هر شرایط و موقعیتی میبایست فاقد شکل روی دست باشد و یا متر و معیار قرار دادن فیلمسازان بزرگ تاریخ سینما همچون هیچکاک، فورد و برگمان جهت سنجش عیار هر اثر هنری، حالا دیگر به مباحثی موتیفوار تبدیل شده که نقدهایش را بیش از پیش به سمت نادیده انگاری سوق داده؛ تا جایی که امروز رسانهها و حتی مخاطبین بیشتر به دنبال نگاه مثبت او به یک فیلماند تا نقدهای منفیاش؛ کما اینکه در جمعبندی همین جشنواره با نگاهی کاملا متفاوت نسبت به برآیند نظرات، از آن به عنوان یکی از بهترین دورههای این رویداد یاد میکند!
*نویسنده و کارگردان
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- افخمی: «بی بدن» را به جای «صبح اعدام» وارد مسابقه کنید
- دفاع تلویحی جبلی از اظهارات ابوالقاسم طالبی؛ واکنشی به اظهارنظرهای این چند ماه بود
- له له زدن برای تیتر شدن/ درباره اظهارات ابوالقاسم طالبی
- واکنش کانون کارگردانان به توهین طالبی و افخمی به زنان در برنامه «هفت»/ این مضحکه را تعطیل کنید
- واکنش بدیعی و ضیاییپرور به حرفهای طالبی؛ دیده شدن به هر قیمت/ توهین به نیمی از جمعیت کشور
- بهروز افخمی مجری «هفت» شد
- پشتپرده حواشی چهلمین جشنواره فیلم فجر؛ از سهمخواهی تا حملات تلفنی و پیامکی به دبیرخانه
- عذرخواهی سینماتیکت و قبول مسئولیت کافی نیست
- «سینماتیکت» بیانیه داد؛ انتشار لیست برگزیدگان پیش از اختتامیه جشنواره فیلم فجر به دلیل اشتباه اپراتوری-انسانی
- چرا به دو سؤال بزرگ جشنواره فجر پاسخی داده نشد؟/ هنر پشت گوش انداختن
- خطرِ اشتباهگرفتنِ نادانی با ناخودآگاهی
- آیا خودتان تابهحال هرگز اشتباه نکردهاید؟
- واکنش رییس جمهوری به حواشی جشنواره فجر: خطای آشکار فردی نباید به جامعه هنری تعمیم داده شود
- ساختن سخت است، ویران کردن آسان/ چهلمین جشنواره فیلم فجر و چند نکته مهم
- وزیر ارشاد: جشنواره فیلم فجر در سال آینده تغییرات جدی خواهد داشت
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
آخرین ها
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود
- انتشار پوستر «آن دو» با تصویری از لحظه شهادت کاراکتر اصلی
- دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد
- صدور پروانه ساخت غیرسینمایی برای ۴ فیلم کوتاه داستانی
- ادامه اجرای «سهخواهر» در تالار مولوی
- یک واقعگرای بیرحم؛ دل تورو درباره میازاکی چه نوشت؟/ سینماییهای فهرست تایم ۲۰۲۴
- راهیابی ۳ فیلم کانون به جشنواره بینالمللی کودکان لکنوی هند
- تمدید فراخوان دومین جشنواره ایده تا محصول صنعت ارتباطات
- فراخوان تأمینکنندگان گوشی همراه
- «هیس» در فستیوال «روسکایا کلاسیکا» روی صحنه میرود
- کنایه کارگردان «آپاراتچی» به تبعات استفاده نکردن از تبلیغات ماهوارهای
- «گالیله» با ۳ اجرا ۳۰۰ میلیون فروخت
- کیانو ریوز در فیلم جدید روبن اوستلوند بازی میکند