سینماسینما، افشین اشراقی
بیش‌ترِ کتاب‌هایی که تا الان در حوزه‌ی صدایِ فیلم به فارسی ترجمه و تألیف شده‌اند، یا درباره‌ی تجهیزات و صدابرداریِ صحنه بوده‌اند و یا تحلیلی. هرچند که در بخشِ کوچکی از همان کتاب‌ها، لاجرم به صداگذاری و طراحی و ترکیب صدا هم پرداخته‌اند. کتابِ «طراحی صدا برای فیلم» نسبتِ پیشین را وارونه کرده: بیش‌تر متمرکز بر طراحیِ صداست، در عین حال که از صدابرداریِ صحنه غافل نیست.
«طراحی صدا برای فیلم» کتابی خواندنی و پر از نکته و مثال است که مطالعه‌اش حتی برای فیلم‌سازها می‌تواند پرفایده باشد. مثلاً فصلِ نهم، گفتار (تولید): هنر ضبطِ سر صحنه و همین‌طور فصل سیزده: همکاری نقش‌ها و گردش کار در صنعت. کما این‌که مؤلف در مقدمه نوشته: «این نگرش به‌طور کلی بر متخصصانِ کارگردانی، تدوین و صدا تمرکز کرده و هدفش تهیه‌ی ابزارهای روایتی برای کمک به آن‌ها به منظور جهت‌یابیِ درست در مراحلِ نخستینی است که به‌عنوانِ راویِ داستان ظاهر می‌شوند.» و جلوتر یادآوری کرده: «هیچ نیازی به خواندنِ پیوسته‌ی این کتاب نیست. اگر علاقه‌مند به قسمتِ مشخصی هستید به آن بخش رجوع کنید.»
این کتاب تقریباً به‌فاصله‌ی کوتاهی پس از تألیف، ترجمه شده و از این منظر منبع ارزشمندی برای مقایسه‌ی سینمای ایران با کشورهای صاحبِ صنعتِ سینماست: به‌ویژه در بحثِ روند و شیوه‌ی کلیِ کار روی صدا در مرحله‌ی پس‌تولید.
و اما در خصوصِ متنِ اصلیِ کتاب و چاپ و ترجمه و ویرایش، بیان چند نکته خالی از لطف نیست:
شمارِ زیادی از عکس‌ها بسیار تاریک، پرکنتراست و بی‌کیفیت هستند و شناساییِ عناصر در آن‌ها غیرممکن است و فقط به‌کمکِ زیرنویس‌هاست که می‌شود حدس‌هایی زد و چیزهایی را تجسم کرد.
مؤلف (تیم هریسون) در صفحه‌ی ۲۹ از آر. موری شفر و کتاب‌اش نام برده و به‌اختصار، رویکردش درباره‌ی چشم‌اندازهای صوتی را شرح داده است. اما به گمان نگارنده در حوزه‌ی صدابرداریِ میدانی/ Field Recording و در مقوله‌ی تقسیم‌بندیِ مناظرِ صوتی، برنی کراوس چهره‌ای بسیار شاخص‌تر است که رویکردی روشن‌تر و تکامل‌یافته‌تر دارد. کراوس چند دهه‌ی متوالی برای ضبط صدای طبیعت و حیوانات وقت گذاشته و چند جلد کتاب نوشته و کلی سخنرانی کرده.
طراحی صدا… ترجمه‌‌ای روان و دقیق دارد جز مواردی اندک. برای نمونه: در هیچ منبعی ندیدم که نام کوچکِ کوبریک را استانلی بنویسند. در خصوص ترجمه‌ی سوررئالیسم از فوق واقع‌گرایی استفاده شده و برای هایپررئالیسم از فرا واقع‌گرایی. این در حالی است که بعضی کتاب‌ها سوررئالیسم را فرا واقع‌گرایی ترجمه کرده‌اند. جدا از این‌که فوق و فرا واقع‌گرایی نادقیق به نظر می‌رسند، در کتابِ مزبور و کمی عقب‌تر، واژه‌ای دیگر به کار رفته و نوشته شده بیش‌واقع‌گرایی.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- صدا در حاشیه/ ادبیاتِ سینمایی و تدوین چگونه صدا را به حاشیه راندهاند
- اینجا ترس، شام و ناهار و صبحانه آدمهاست!/ معرفی کتاب «گالری اجساد»
- بررسی و تبیین مفهوم «سینمای بیچیز» از منظر جامعهشناختی
- کارنامهی درخشانِ یک پژوهشگرِ دلشیفتهی سینما/ نگاهی به کتاب «افسون پردهی نقرهیی»
- داستانِ شیفتگی/ معرفی کتاب «افسون پردهی نقرهای»
- «سرگرمی آدمکش» هیچکاک ترجمه و منتشر شد
- ترسها، تردیدها و تنهاییهای یک زن/ نگاهی به کتاب «دفترچهی ممنوع»
- خیالبافانِ رویابین/ نگاهی به کتاب «حکایت مردان خاکستری سینما»
- تلنگری به جامعه ایرانی/ نگاهی به کتاب «چای سبز در پل سرخ»
- کتاب «تغییرات فرهنگی و اجتماعی» به بازار نشر آمد
- معرفی کتاب؛ «عکاسی، روشی برای مطالعات اجتماعی»
- انجمن سینمای جوانان منتشر کرد/ کتابی درباره موسیقی فیلم؛ ابزار پرقدرت گسترش حافظه بحران روحی و غم روزهای از دسترفته
- «تختخواب دیگران» منتشر می‌شود
- «جامعهشناسی تفاخر» منتشر شد
- کتابهای «حکم سلطنتی چاخانپاخان» و «جستوجوی جوجهتیغی جادویی» منتشر شدند
پربازدیدترین ها
- فوت دو بازیگر تئاتر؛ علی رشوند و مریم منصوری درگذشتند
- «علت مرگ: نامعلوم»؛ اثری با ارزش و کمیاب در سینمای امروز ایران
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
- ردپای یک کارگردان مؤلف / نگاهی به فیلمهای کوتاه سعید روستایی
آخرین ها
- در جشنواره فیلم گوتبورگ سوئد؛ ژولی دلپی جایزه یک عمر دستاورد هنری میگیرد
- نشست رسانهای جشنواره بینالمللی تئاتر فجر؛ دبیر جشنواره: به حواشی توجهی ندارم/ مشارکت ۲۸۱ هنرمند در جشنواره چهل و سوم
- انتقاد از سانسهای محدود فیلمهای غیرکمدی؛ کدام فیلمهای کمدی و جدی در هفته گذشته پرفروش بودند؟
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ اعلام آثار مسابقه کوتاه داستانی
- در یک اظهار نظر غیرمنتظره؛ اولیور استون «شرور» را بهترین فیلم ۲۰۲۴ دانست
- دردم از عشق است و درمان نیز هم
- تقدیر وزیر ارتباطات از همراه اول بابت حسن تدبیر در پایهگذاری سایت ارتباطی امیرآباد دشتروم
- فوت دو بازیگر تئاتر؛ علی رشوند و مریم منصوری درگذشتند
- «۲۱ گرم»؛ وزنِ روح
- بهرهبرداری از سایتهای روستایی جدید همراه اول در کهگیلویه و بویراحمد با دستور وزیر ارتباطات
- گیشه سال سینما در تسخیر انیمیشن و دنبالهها/ ۱۰ فیلم پرفروش سینمای جهان در سال ۲۰۲۴
- اکران مردمی فیلم علت مرگ: نامعلوم / گزارش تصویری
- درخواست نعمتالله از مسئولان جشنواره فجر: «قاتل و وحشی» را یک سانس در کوچکترین سالن جشنواره اکران کنید
- دستیابی ارزش بازار سلامت دیجیتال جهانی به ۸۵۸ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰
- آغاز پویش قرعهکشی جایزه بزرگ همراه اول ویژه تمامی استانها
- فیلمی توقیفی که بعد از ۳ سال سریال می‌شود
- کارگردان «نیم رخ» با «دو سی» به شبکه نمایش خانگی آمد
- فیلمسینمایی «عکس»؛ تلاشی برای بازخوانی جایگاه انسان مدرن در جوامع سنتی
- «مالی سویینی» در دوبی روی صحنه میرود
- احمد صدری سرپرست دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد
- بررسی سریالهای پربیننده ۲۰۲۴/ سریال در عصبانیترین حالت ممکن
- غوغای فصل جدید یک سریال؛ «بازی مرکب» روی دست «چهارشنبه»
- سیاوش چراغیپور دبیر جشنواره ملی فیلم فضای باز شد
- لیلا حاتمی در ۵سالگی خیابانهای تهران را خلوت کرد!
- مرگهای سینمایی در سال ۲۰۲۴؛ فقدان آلن دلون، دونالد ساترلند، مگی اسمیت و چند چهره دیگر
- سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری مطرح کرد؛ ترانه علیدوستی ممنوع از پرواز نیست
- فوت آنگوس مکاینز/ بازیگر «جنگ ستارگان: یک امید جدید» درگذشت
- رکوردداران بازبینی فیلمهای راه یافته به فجر؛ روزگاری که شمقدری جوان فیلمهای کیمیایی، حاتمی و بیضایی را قضاوت کرد
- برگزاری سومین دوره فراخوان جایزه همراه اول برای پایاننامههای برتر در حوزه مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات
- انتشار فراخوان جشن «تصویر سال» و جشنواره «فیلم تصویر»
