سینماسینما، افشین اشراقی
بیشترِ کتابهایی که تا الان در حوزهی صدایِ فیلم به فارسی ترجمه و تألیف شدهاند، یا دربارهی تجهیزات و صدابرداریِ صحنه بودهاند و یا تحلیلی. هرچند که در بخشِ کوچکی از همان کتابها، لاجرم به صداگذاری و طراحی و ترکیب صدا هم پرداختهاند. کتابِ «طراحی صدا برای فیلم» نسبتِ پیشین را وارونه کرده: بیشتر متمرکز بر طراحیِ صداست، در عین حال که از صدابرداریِ صحنه غافل نیست.
«طراحی صدا برای فیلم» کتابی خواندنی و پر از نکته و مثال است که مطالعهاش حتی برای فیلمسازها میتواند پرفایده باشد. مثلاً فصلِ نهم، گفتار (تولید): هنر ضبطِ سر صحنه و همینطور فصل سیزده: همکاری نقشها و گردش کار در صنعت. کما اینکه مؤلف در مقدمه نوشته: «این نگرش بهطور کلی بر متخصصانِ کارگردانی، تدوین و صدا تمرکز کرده و هدفش تهیهی ابزارهای روایتی برای کمک به آنها به منظور جهتیابیِ درست در مراحلِ نخستینی است که بهعنوانِ راویِ داستان ظاهر میشوند.» و جلوتر یادآوری کرده: «هیچ نیازی به خواندنِ پیوستهی این کتاب نیست. اگر علاقهمند به قسمتِ مشخصی هستید به آن بخش رجوع کنید.»
این کتاب تقریباً بهفاصلهی کوتاهی پس از تألیف، ترجمه شده و از این منظر منبع ارزشمندی برای مقایسهی سینمای ایران با کشورهای صاحبِ صنعتِ سینماست: بهویژه در بحثِ روند و شیوهی کلیِ کار روی صدا در مرحلهی پستولید.
و اما در خصوصِ متنِ اصلیِ کتاب و چاپ و ترجمه و ویرایش، بیان چند نکته خالی از لطف نیست:
شمارِ زیادی از عکسها بسیار تاریک، پرکنتراست و بیکیفیت هستند و شناساییِ عناصر در آنها غیرممکن است و فقط بهکمکِ زیرنویسهاست که میشود حدسهایی زد و چیزهایی را تجسم کرد.
مؤلف (تیم هریسون) در صفحهی ۲۹ از آر. موری شفر و کتاباش نام برده و بهاختصار، رویکردش دربارهی چشماندازهای صوتی را شرح داده است. اما به گمان نگارنده در حوزهی صدابرداریِ میدانی/ Field Recording و در مقولهی تقسیمبندیِ مناظرِ صوتی، برنی کراوس چهرهای بسیار شاخصتر است که رویکردی روشنتر و تکاملیافتهتر دارد. کراوس چند دههی متوالی برای ضبط صدای طبیعت و حیوانات وقت گذاشته و چند جلد کتاب نوشته و کلی سخنرانی کرده.
طراحی صدا… ترجمهای روان و دقیق دارد جز مواردی اندک. برای نمونه: در هیچ منبعی ندیدم که نام کوچکِ کوبریک را استانلی بنویسند. در خصوص ترجمهی سوررئالیسم از فوق واقعگرایی استفاده شده و برای هایپررئالیسم از فرا واقعگرایی. این در حالی است که بعضی کتابها سوررئالیسم را فرا واقعگرایی ترجمه کردهاند. جدا از اینکه فوق و فرا واقعگرایی نادقیق به نظر میرسند، در کتابِ مزبور و کمی عقبتر، واژهای دیگر به کار رفته و نوشته شده بیشواقعگرایی.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- صدا در حاشیه/ ادبیاتِ سینمایی و تدوین چگونه صدا را به حاشیه راندهاند
- اینجا ترس، شام و ناهار و صبحانه آدمهاست!/ معرفی کتاب «گالری اجساد»
- بررسی و تبیین مفهوم «سینمای بیچیز» از منظر جامعهشناختی
- کارنامهی درخشانِ یک پژوهشگرِ دلشیفتهی سینما/ نگاهی به کتاب «افسون پردهی نقرهیی»
- داستانِ شیفتگی/ معرفی کتاب «افسون پردهی نقرهای»
- «سرگرمی آدمکش» هیچکاک ترجمه و منتشر شد
- ترسها، تردیدها و تنهاییهای یک زن/ نگاهی به کتاب «دفترچهی ممنوع»
- خیالبافانِ رویابین/ نگاهی به کتاب «حکایت مردان خاکستری سینما»
- تلنگری به جامعه ایرانی/ نگاهی به کتاب «چای سبز در پل سرخ»
- کتاب «تغییرات فرهنگی و اجتماعی» به بازار نشر آمد
- معرفی کتاب؛ «عکاسی، روشی برای مطالعات اجتماعی»
- انجمن سینمای جوانان منتشر کرد/ کتابی درباره موسیقی فیلم؛ ابزار پرقدرت گسترش حافظه بحران روحی و غم روزهای از دسترفته
- «تختخواب دیگران» منتشر میشود
- «جامعهشناسی تفاخر» منتشر شد
- کتابهای «حکم سلطنتی چاخانپاخان» و «جستوجوی جوجهتیغی جادویی» منتشر شدند
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- «مذهب امروز» به «ققنوس» جایزه ویژه داد
- فوت بازیگر برنده ۲ جایزه اسکار/ مگی اسمیت درگذشت
- بزرگداشت نصرالله مدقالچی برگزار شد؛ صدای ماندگاری که امپراطور دوبله ایران است
- «مصائب شیرین ۲»؛ این بهار را خزان نیست
- سینمای ملی ایران را تعریف کنید و شکل آن را بکشید
- موفقیت «دانه انجیر معابد» در گیشه
- «غریزه» به زودی اکران میشود/ جوایز بینالمللی برای فیلم تازه سیاوش اسعدی
- تازهترین آمار فروش سینماها با پیشفروش «زودپز»
- «شامیر» به سیبری میرود
- سینمای استراتژیک به استراتژی سینما تبدیل شود
- گفت و گو با لیلی فرهادپور/ من در سینما یک مشاهدهگر هستم
- فیلم هندی، نماینده بریتانیا شد؛ «سانتوش» به اسکار میرود
- در آستانه دوره چهل و یکم؛ اعلام فیلمهای داستانی جشنواره فیلمکوتاه تهران/ هیات انتخاب معرفی شد
- با رفع توقیف پس از ۳ سال؛ «مهمانی از کارائیب» برای اکران عمومی آماده میشود
- «افسانه هیرکانی» فراخوان دارد
- برای رقابت در دوره نودوهفتم؛ مکزیک برنده ساندنس را به اسکار فرستاد
- به نمایندگی از طرف ایتالیا؛ برنده شیر نقرهای ونیز به اسکار میرود
- با کارگردانی فلورا سام؛ «شبهای تهران» از فردا روی صحنه میرود
- «سردباد» به توکیو میرود
- ایزابلا روسلینی از آکادمی اروپا جایزه میگیرد
- پلیس اسپانیا اعلام کرد؛ دستگیری پنج نفر به اتهام کلاهبرداری با جعل هویت برد پیت
- برگزاری نخستین رویداد اقتصاد دیجیتال همراه اول
- «ساموئل خاچیکیان، یک گفتوگو»؛ جذاب برای دوستداران سینما
- اعلام فیلمهای تجربی راه یافته به جشنواره چهل و یکم فیلم کوتاه تهران/ هیات انتخاب و داوری معرفی شدند
- ۲۳۱۴ مستند خارجی به «سینماحقیقت» رسید/ حضور ۱۲۳ کشور
- رونمایی از نسخه ترمیمشدهی «تپههای قیطریه» اثر پرویز کیمیاوی
- «چپ دست» در راه آمریکا
- بزرگداشت نصرالله مدقالچی در کانون ادبی زمستان برگزار می شود
- پنج جایزه کره جنوبی برای فیلم کوتاه «انتقام تیرهروزان»
- جشنواره فیلمهای ایرانی در تورنتو