سینماسینما، افشین اشراقی
بیش‌ترِ کتاب‌هایی که تا الان در حوزه‌ی صدایِ فیلم به فارسی ترجمه و تألیف شده‌اند، یا درباره‌ی تجهیزات و صدابرداریِ صحنه بوده‌اند و یا تحلیلی. هرچند که در بخشِ کوچکی از همان کتاب‌ها، لاجرم به صداگذاری و طراحی و ترکیب صدا هم پرداخته‌اند. کتابِ «طراحی صدا برای فیلم» نسبتِ پیشین را وارونه کرده: بیش‌تر متمرکز بر طراحیِ صداست، در عین حال که از صدابرداریِ صحنه غافل نیست.
«طراحی صدا برای فیلم» کتابی خواندنی و پر از نکته و مثال است که مطالعه‌اش حتی برای فیلم‌سازها می‌تواند پرفایده باشد. مثلاً فصلِ نهم، گفتار (تولید): هنر ضبطِ سر صحنه و همین‌طور فصل سیزده: همکاری نقش‌ها و گردش کار در صنعت. کما این‌که مؤلف در مقدمه نوشته: «این نگرش به‌طور کلی بر متخصصانِ کارگردانی، تدوین و صدا تمرکز کرده و هدفش تهیه‌ی ابزارهای روایتی برای کمک به آن‌ها به منظور جهت‌یابیِ درست در مراحلِ نخستینی است که به‌عنوانِ راویِ داستان ظاهر می‌شوند.» و جلوتر یادآوری کرده: «هیچ نیازی به خواندنِ پیوسته‌ی این کتاب نیست. اگر علاقه‌مند به قسمتِ مشخصی هستید به آن بخش رجوع کنید.»
این کتاب تقریباً به‌فاصله‌ی کوتاهی پس از تألیف، ترجمه شده و از این منظر منبع ارزشمندی برای مقایسه‌ی سینمای ایران با کشورهای صاحبِ صنعتِ سینماست: به‌ویژه در بحثِ روند و شیوه‌ی کلیِ کار روی صدا در مرحله‌ی پس‌تولید.
و اما در خصوصِ متنِ اصلیِ کتاب و چاپ و ترجمه و ویرایش، بیان چند نکته خالی از لطف نیست:
شمارِ زیادی از عکس‌ها بسیار تاریک، پرکنتراست و بی‌کیفیت هستند و شناساییِ عناصر در آن‌ها غیرممکن است و فقط به‌کمکِ زیرنویس‌هاست که می‌شود حدس‌هایی زد و چیزهایی را تجسم کرد.
مؤلف (تیم هریسون) در صفحه‌ی ۲۹ از آر. موری شفر و کتاب‌اش نام برده و به‌اختصار، رویکردش درباره‌ی چشم‌اندازهای صوتی را شرح داده است. اما به گمان نگارنده در حوزه‌ی صدابرداریِ میدانی/ Field Recording و در مقوله‌ی تقسیم‌بندیِ مناظرِ صوتی، برنی کراوس چهره‌ای بسیار شاخص‌تر است که رویکردی روشن‌تر و تکامل‌یافته‌تر دارد. کراوس چند دهه‌ی متوالی برای ضبط صدای طبیعت و حیوانات وقت گذاشته و چند جلد کتاب نوشته و کلی سخنرانی کرده.
طراحی صدا… ترجمه‌‌ای روان و دقیق دارد جز مواردی اندک. برای نمونه: در هیچ منبعی ندیدم که نام کوچکِ کوبریک را استانلی بنویسند. در خصوص ترجمه‌ی سوررئالیسم از فوق واقع‌گرایی استفاده شده و برای هایپررئالیسم از فرا واقع‌گرایی. این در حالی است که بعضی کتاب‌ها سوررئالیسم را فرا واقع‌گرایی ترجمه کرده‌اند. جدا از این‌که فوق و فرا واقع‌گرایی نادقیق به نظر می‌رسند، در کتابِ مزبور و کمی عقب‌تر، واژه‌ای دیگر به کار رفته و نوشته شده بیش‌واقع‌گرایی.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- صدا در حاشیه/ ادبیاتِ سینمایی و تدوین چگونه صدا را به حاشیه راندهاند
- اینجا ترس، شام و ناهار و صبحانه آدمهاست!/ معرفی کتاب «گالری اجساد»
- بررسی و تبیین مفهوم «سینمای بیچیز» از منظر جامعهشناختی
- کارنامهی درخشانِ یک پژوهشگرِ دلشیفتهی سینما/ نگاهی به کتاب «افسون پردهی نقرهیی»
- داستانِ شیفتگی/ معرفی کتاب «افسون پردهی نقرهای»
- «سرگرمی آدمکش» هیچکاک ترجمه و منتشر شد
- ترسها، تردیدها و تنهاییهای یک زن/ نگاهی به کتاب «دفترچهی ممنوع»
- خیالبافانِ رویابین/ نگاهی به کتاب «حکایت مردان خاکستری سینما»
- تلنگری به جامعه ایرانی/ نگاهی به کتاب «چای سبز در پل سرخ»
- کتاب «تغییرات فرهنگی و اجتماعی» به بازار نشر آمد
- معرفی کتاب؛ «عکاسی، روشی برای مطالعات اجتماعی»
- انجمن سینمای جوانان منتشر کرد/ کتابی درباره موسیقی فیلم؛ ابزار پرقدرت گسترش حافظه بحران روحی و غم روزهای از دسترفته
- «تختخواب دیگران» منتشر می‌شود
- «جامعهشناسی تفاخر» منتشر شد
- کتابهای «حکم سلطنتی چاخانپاخان» و «جستوجوی جوجهتیغی جادویی» منتشر شدند
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- انتقاد عباس یاری از تبلیغات مخرب شهرداری تهران
- از انیمیشن به عنوان یک رسانه هنری برای جذب گردشگر استفاده کنیم
- «زن و بچه» سعید روستایی به کن دعوت شد
- تعطیلی موقت پردیس تئاتر باغ کتاب تهران
- آکادمی علوم سینمایی اوراسیا آغاز به کار کرد
- به خاطر یک عمر دستاورد سینمایی؛ موسسه فیلم آمریکا به فرانسیس فورد کوپولا جایزه میدهد
- آیا «پایتخت ۷» حقوق حیوانات را زیرپا گذاشته بود؟
- امشب به صرف بورش بدون خون به روایت نازنین؛ صابر ابر و الهام کردا دوباره همبازی می‌شوند
- تولد یک سینماگر درخشان ازبکستانی
- معرفی بازیگران فیلم تازه اصغر فرهادی
- فیلمی که هنوز عنوانش اعلام نشده؛ اثر جدید اصغر فرهادی در پاریس
- پوستر رسمی جشنواره کن منتشر شد
- با حکم رئیس سازمان صداوسیما؛ رمضاننژاد رئیس جدید ساترا شد
- سینماحقیقت در نمایش خانگی
- چشم سینماهای آمریکا به گیشه تابستانی/ هالیوود نگران افزایش قیمت بلیت سینماها شد
- فستیوال «کوچه» برگزار می شود
- حسین سلیمانی داور جشنواره ایتالیایی شد
- «یخ بستگی»؛ نمایشی که شنبهها سانس فوقالعاده دارد
- تأملی بر فیلم «صیاد» و بازنمایی یکی از مؤمنترین فرماندهان ایران/ صیاد در آیینه سینما
- موفقیت بینالمللی نمایش «مستطیل» در امارات
- «دورهمی زنهای دیکتاتورها» در تالار حافظ
- اولین جایزه بهرام/ یادداشت جواد کراچی درباره زندهیاد بهرام صادقیمزیدی
- «غبارزدگان» رونمایی شد
- شروین حاجیپور تیتراژ ابتدایی «وحشی» را خواند
- اولین نمایش جهانی «چشم در برابر چشم» در جشنواره ترایبکا
- با حضور داور ژاپنی جشنواره کن؛ هیات داوران جشنواره فیلم و عکس «پنج» معرفی شدند
- یک «پایتخت» غیرمعمولی/ فصل هفتم «پایتخت» جزو فصلهای موفق نبود
- انصراف شهاب حسینی از انتخابات خانه تئاتر/ هیات مدیره جدید انتخاب شد
- نمایش و نقدِ «مصائب شیرین ۲» در سینما اندیشه
- سوگ، فقدان و زوال با طنز؛ آیا «کفنها» آخرین فیلمِ دیوید کراننبرگ می‌شود؟
