محمدعلی عرفینژاد:
تازه ۲۳سالگی را رد کرده بودم و نخستین سناریوی زندگیام در وزارت فرهنگ و هنر تصویب شده بود. در همان هفته اول علی عباسی که در ساخت فیلمهای معروف به غیر«فارسی» شهرت درکرده بود طالب شد و نخستین کسی که تبریک گفت عباس کیارستمی بود؛ آن روزگار داشت برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، فیلمهایی با مضمون کودکان میساخت. فیلمی به نام «مسافر» عشق اول من قصهنویسی و گزارشنویسی برای روزنامه و مجلههای آن روزها بود. وقتی همه کارهای ساخت فیلم انجام شد، من هم بهعنوان دستیار اول کارگردان قرارداد بستم. مجموع دریافتیهایم ۸هزار تومان برای فیلمنامه بود و ۴هزار تومان برای دستیاری و برنامهریزی که رویهم شد ۱۲هزار تومان و دریافتی دو ماه «رپرتاژ»نویسی و هفتهای یک قصه وسط سپید و سیاه و یک پاورقی و… شد ۳هزار تومان که توانستم یک خودروی «ژیان» سرمهای سفارشی هم بخرم. تشویقکننده اصلی هم کیارستمی بود که در این دوستی جدید کار تیتراژسازی فیلم را انجام داد، دست او برایم خوب بود و گفتوگوهای مطبوعاتی و حرفهایی درباره «مسافر» برای او بد نبود، کمک آخریش هم این بود که از من خواست در تیتراژ فیلم فقط عنوان «سناریست» را استفاده کنم و دستیاری… نه… یادم هست که دلیل آورد.
– یادت باشد قلم و نویسندگی ارزش بالاتری دارد، به تایید دوست تازه از راه رسیدهمان، سعید راد که داشت نخستین بازیاش را به کارگردانی، امیر نادری تجربه میکرد.
دفتر علی عباسی شده بود محل حضور مسعود کیمیایی، کیارستمی پرکار و پرآرزو، منفردزاده، امیر نادری که خداحافظ رفیق را میساخت، پرویز نوری که نخستین فیلم جدیاش را جلوی دوربین میبرد به نام «رشید»، فیلم قیصر کیمیایی سینما را ترکانده بود.
کیارستمی که هنوز هم دلم نمیآید نبودش را باور کنم هم فیلمهای مربوط به کانون را میساخت و در ضمن تیتراژ بعضی تولیدات دفتر عباسی را با نگاهی کاملا جدید به عهده گرفته بود، تیتراژهای او یک فیلم کوتاه بود بدون حرفهای گندهگویی معمول سینمای «فارسی» و در این میان علی حاتمی از تئاتر به سینما آمد و نخستین فیلم رنگی را به نام «حسن کچل» برای دفتر علی عباسی کلید زد.
دارد کمکم دلم میگیرد، برای حاتمی که یک فیلمنامهنویس مقتدر بود و یک کارگردان پیوسته در حال پیشرفت، حالا حاتمی را از دست دادهایم و کیارستمی در اوج موفقیت نزد او رفته است، عزتا… انتظامی، یکی از چند بزرگ بازیگری همه سالهای بازیگریش در یکی از فیلمهای «جوزانی» دیالوگی داشت که سخت دل تماشاگر را لرزاید… در فیلمی سیاسی اجتماعی که خوب فروخت.
– تا کی بمیرند و خاک کنیم؟ تا کی!
و در این یکی دو سال چند ذخیره از هنر نمایش و… در ایران، دلخسته و دلشکسته به خاک سپردیم! با تقدیر الهی کاری نمیتوان کرد. همین دو سال قبل بود که «محمود استاد محمد» را از دست دادیم با سرطان کبد… همین چند ماه قبل اینانلوی پرتلاش و عاشق محیطزیست را به خاک سپردند؛ آدمی که جز به خاک و گیاه و حیوانات سرزمین خود نمیاندیشید، قبل از این دو بازیگر تئاتر و تلویزیون و سینما را حیرتزده تشییع کردیم، سمندریان بزرگ و همسرش هماروستا که رفتند «خسرو شکیبایی» با دستهای خالی رفت!
این آخرینها، حبیب خواننده ایرانی خودخوانده به ایران آمد و به خلوت شمال رفت و رفت…
به هر حال این عباس کیارستمی جواهر سینمای ایران که در جهان شهرت داشت، ناغافل راهی بیمارستان در تهران شد و با بهتر شدن تدریجی حالش به فرانسه رفت و یکراست زیر نظر پزشکان قرار گرفت. هیچکس کوچکترین ظنی نمیبرد که چند روز بیشتر به پایان راهش نمانده، این در حالی بود که به قول مسعود کیمیایی رفیق سالهای دورش که همیشه او را به نام کوچکش «عباس» صدا میکرد و روزی در دفتر شایسته میگفت…
– فکر میکنید عباس بلد نیست فیلم کمدی و پرسروصدای پرفروش بسازد! خیلی هم میتواند، اما او عاشق این قصههای ساده است.
عباس، بزرگترین جوایز سینمای جهانی را درو کرد و همیشه هم افتخار میکرد که یک کارگردان ایرانی است در همین ماههای اخیر با همه خستگیهایش داشت روی یک فیلمنامه دیگر جهانی کار میکرد، روزگار همین است دیگر… او حتی جدا از به بازی گرفتن چهرههای تازه شناخته، چند فیلم هم با بازیگران سرشناس جلوی دوربین برد، مثل استفاده از بازی استاد بازیگری سینما «محمدعلی کشاورز». دارم درباره کیارستمی مینویسم و یک دوران را به تماشا نشستهام که زیرنویس شبکه خبر تکانم میدهد. بهمن زرینپور هم رفت، و باز میشنوم نیکجومند بازیگر نقش مادرها در سریالها و فیلمها نیز در همین چند روز رفته است.
نوبتم را به کسی مسپار… و بقیه ماجرا، چقدر باید به خاک رفت و چرا همه سرطان! محموداستاد محمد سرطان گرفت و بعدیها و آخرین کلام:
بدی ما اهل آبادی ایرانزمین، اول مردهپرستی است و بعد فراموش کردن قول و قرارهایمان… خانه «جلال آلاحمد» که قرار بود موزه شود… شد؟
کیارستمی را تا بود فیلمهایش را نمایش ندادیم… حالا پیکرش را با احترام به ایران آوردیم… با نخل طلا، با فیلمهایی که هی توی بوق کردند جشنواره است! فعلا تماشا کنیم، خانه دوست کجاست!؟
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- نمایش «طعم گیلاس» در قزاقستان
- در بخش ۱۰ فیلم برتر؛ «کلوزآپ» عباس کیارستمی در جشنواره ایدفا اکران میشود
- کیارستمی در آثار خود بیشتر به دنبال راه حل بود/ فرم برای کیارستمی همیشه اهمیت داشت
- معرفی نامزدهای دریافت گیلاس طلای جشنواره فیلم عباس کیارستمی
- افسون «کلوزآپ»/ یادداشت محمد حقیقت به مناسبت زادروز عباس کیارستمی
- در مراسم نکوداشت «عباس کیارستمی» مطرح شد: کیارستمی آبرودار واژه کار بود/ فیلمسازی کیارستمی در مسیر عکاسی او است
- رونمایی از پوستر اولین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه عباس کیارستمی
- باشگاه سینمایی «جاده ابریشم» برگزار میکند؛ بزرگداشت عباس کیارستمی در پاریس
- معرفی هیات داوران اولین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه عباس کیارستمی
- عیاری یک شگفتی در سینمای ایران است/ کیارستمی و عیاری پیش از هنر سینما، خود را کشف کردند
- هوتن شکیبا: دوست داشتم به جای همایون ارشادی در «طعم گیلاس» باشم
- تمجید هانکه از سینمای بیهمتای کیارستمی
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- «طعم گیلاس» در سینماتک موزه هنرهای معاصر تهران
نظر شما
پربازدیدترین ها
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- با موافقت شورای پروانه فیلمسازی؛ مجوز ساخت سینمایی برای ۶ فیلمنامه صادر شد
- نگاهی به فیلم پرویز ساخته مجید برزگر / پرویز، مستند یک سقوط پس از هبوط
- حتی نام ایران او را به گریه میانداخت/ داور زنده زنده دق کرد
آخرین ها
- نامزدی دو بازیگر فیلم علی عباسی در اسکار
- یک فیلم از کارگردان ایرانی در ساندنس/ آغاز جشنواره آمریکایی بعد از آتشسوزی لسآنجلس
- با حضور احتمالی دیکاپریو و اسکورسیزی؛ اقتباس سینمایی «شیطان در شهر سفید» جان گرفت
- فیلم رسولاف در میان کاندیداهای نهایی آکادمی/ «دانه انجیر معابد» نامزد اسکار بهترین فیلم بینالمللی شد
- نامزدهای اسکار ۲۰۲۵ اعلام شد/ انیمیشن ایرانی در جمع نامزدهای نهایی اسکار
- معرفی نامزدهای تمشک طلایی؛ «جوکر ۲» با ۷ نامزدی پیشتاز بدترینهای سال شد
- غولی که دنیای سرگرمی را میبلعد/ آیا درآمد نتفلیکس در سال جدید بیشتر از ۴۰ میلیارد دلار میشود؟
- نشریه ورایتی پیشبینی کرد؛ انیمیشن ایرانی نامزد جایزه اسکار میشود
- مراسم رونمایی و اکران فیلم مستند «آواز باد» / گزارش تصویری
- به بهانه سریال «زخم کاری»/ فقط خشونت است و حرص و آز
- فوت برنده جوایز اسکار، کن و سزار؛ برتراند بلیه درگذشت
- نشان ویژه «روابطعمومی پیشگام در کاربرد هوش مصنوعی» به همراه اول اعطا شد
- «جن زدگان» ایبسن روی صحنه تئاتر شهرزاد میرود
- با موافقت شورای پروانه فیلمسازی؛ مجوز ساخت سینمایی برای ۶ فیلمنامه صادر شد
- صداپیشه «مهمونی» به «۱۰۰۱» پیوست
- تنها یک فیلم کوتاه، سهم سینمای ایران در برلین؛ فیلمهای جشنواره برلین ۲۰۲۵ اعلام شد
- جوایز سینمایی لومیر اهدا شد؛ ۵ جایزه به «امیلیا پرز» رسید/ «دانه انجیر معابد» بهترین محصول مشترک اروپا شد
- به بهانه تبلیغات «کیولین» و «بنمانو» در سریال «قهوه پدری» مهران مدیری؛ جایی که برندها به قلب داستان میرسند
- هتتریک دیزنی در ۲۰۲۴/ فروش «موآنا ۲» از مرز یک میلیارد دلار گذشت
- نمایندگان جدید وزارت ارشاد در شورای صدور مجوز ساترا معرفی شدند
- «تاری» در راه لهستان
- نکوداشت خسرو سینایی برگزار شد؛ سینماگری که فردگرا و خودنما نبود
- مراسم جوایز «جوی» برگزار شد/ هاپکینز، فریمن و دیگر ستارهها در عربستان
- هوشنگ مرادی کرمانی: هیچ وقت مُهر سیاسی نخوردم و نمیخورم
- آغاز به کار نخستین نمایشگاه «اهواز پترواکس» با حضور همراه اول
- جزئیاتی درباره «۱۰۰۱ قاب»؛ قصه شهرزاد و هزار و یک شب در جشنواره برلین
- ویژگیهای تفکری که سینما را از بنبست و سکون نجات داد
- «خائن کشی» آنلاین میشود
- مستند «در میان امواج» و روایتی زنانه از جنوب ایران
- جوآن پلورایت درگذشت