سینماسینما، آرش عنایتی
«اگر دیری به مغاک خیره شوی آن مغاک هم در تو خیره خواهد شد» (نیچه)
اعدام(Kazn) نخستین فیلم بلند لادو کِواتانیا در حقیقت بر اساس ماجرایی واقعی ساخته شده که در واقع، رسوایی بزرگ پلیس و سیستم قضایی اتحاد جماهیر شوروی در دستگیری قاتلی سریالی به نام آندری چیکاتیلو است. قاتلی که در طی مدتی بیش از یک دهه، پنجاه و شش فقره از قتلهایش کشف شد و جایِ ضرباتِ کاردش را از فرق سر تا نوک انگشتان پای مقتولین میشد نظاره کرد. مقتولینی که مورد تجاوز قرار گرفته و جسدشان در گوشهای رها شده بود. برخی از اجساد آنقدر دیر کشف شدند که تنها استخوانی از آنها به جا مانده بود- از اتفاق نخستین قتلها- و برخی دیگر در زیر برف مدفون مانده بودند و سرمای استخوانسوز، گرمیبخشِ پروسهی تشخیص هویتشان شد. تشخیصی که کارد بر استخوان بازماندگان مینهاد و اعتراضهای عمومی را نسبت به عدم یافتن قاتل افزون میکرد.
در جامعهای که ردای حقیقت به هزاران دوز و کلک هربار به تیغ مصلحت دریده میشود تا به خیاطی سانسورچی از نو دوخت و دوز شود عاقبتاش جز این هم نمیتوانست باشد. ابتدا کتمان، سپس انکار و در انتها گرفتن اقرار اجباری! رویهای آشنا در هر حکومت توتالیتر، فیلم «اعدام» دقیقا همین مراحل را به تصویر میکشد و هرچند در ارتباط با قاتلی سریالی و فیلمی جنایی محسوب میشود لیکن به درستی در سطحی کلانتر، روند فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را نمایان میکند.
داستان در یک بازهی زمانی ده ساله میگذرد -۱۹۸۱ تا ۱۹۹۱- (با فیلمبرداری خاص دنیس فِرستوف Denis Firstov
که بیتردید، نماهایِ فیلم «خانهای که جک ساخت» به کارگردانی لارنس فون تریر را در نظر داشته است)در طول فیلم مدام رفت و برگشتهایی میان گذشته و حال انجام میشود تا روندِ استحاله و سرانجامِ خیره ماندن در مغاک را شاهد باشیم این خیرگی و پیامد محتوماش با هنرمندی تمام به تصویر در آمدهاند. تیرگی حاکم بر اغلب نماها(حتی نماهای بیرونی) انتخاب تونالیته رنگهای متفاوت( برای تاکید بر تمایز زمان داستان و از آن مهمتر سیرِ تطور رنگهای زمینهی جامعه) مچهای گرافیکی؛ اتخاذِ روشِ یکسان در ترکیببندی و حرکت دوربین میانِ نماهای قاتل و پلیس، همچنین استفاده از اورلپ صوتی بر روی نماهای متوالی(برای نمونه، لغزاندن صدای خواهرِ ورا-ذکر جزئیات فیزیکی قاتل- بر روی نمای عیسی داویدُف جهت اشاره بر لغزش داویدُف) نه تنها تماشاگر را برای فهم زمان داستان یاری میرسانند که مبین مفهوم کلی فیلم(سقوط قهرمان و فروپاشی جامعه) نیز هستند. در شش بخش مجزا -به نامهای رئیس، انکار، خشم، چانهزنی پذیرفتن اعدام-
که بی شباهت به ساختار رمان جنایت و مکافات داستایوفسکی نیست و از طریق ارجاعات متعدد و متنوع به سریال و فیلمهایی نظیر شکارچیان ذهن، کارآگاهانحقیقی، زودیاک، خاطرات قتل، سکوتبرهها و … در دل آن ماجراهای دلهرهآور و خونین، لحظاتی دلنشین و تفکربرانگیز برای هر علاقهمندی به سینما مهیا شده است.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- تبانی ابر قدرتها و تباهی ملتها/ نگاهی به فیلم «در سایه»
- همسویی مدرنیته و سنت در جایگاه قدرت!/ نگاهی به فیلم «اتاق دبیران»
- این همانی سوژه و ابژه/ نگاهی به فیلم «چه کسی برایت آواز میخواند»
- خرافهزدایی علاءالدین!/ نگاهی به فیلم «سیدالمجهول»
- تا ابد، متهم!/ نگاهی به مستند «هارلان: زیر سایه زوس یهودی»
- قانون شفا!/ معرفی فیلم «مورفین»
- «آقای کلاین»؛ تلاش برای زدودن یک اشتباه
- بستن باب نسیان و گریز!/ نگاهی به مستند «ما اکنون نخواهیم مُرد»
- در کف شیر نری خونخوارهای/ غیر تسلیم و رضا کو چارهای/ نگاهی به مستند «بازدیدکنندهای از دنیای زندگان»
- پیشنهاد تماشای فیلم: «هیچ ردی باقی نگذار»/ تلاقی هنر و تاریخ
- بلبلانه نعره زن در روی گل، تا کنی مشغولشان از بوی گل/ نگاهی به فیلم «بی رویا»
- ذبحِ بی دلیل منطق در پای احساس/ کوتاه درباره فیلم «ملاقات خصوصی»
- «علفزار»؛ مملو از علف هرز!
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- برگزاری رویداد «ایرانهلث» با حمایت همراه اول
- میلاد شجره بهترین بازیگر جشنواره آمریکایی شد
- آلیس مونرو، نویسنده کانادایی درگذشت
- اختصاصی سینماسینما از جشنواره کن/ پوسترهایی از سینماگران ایرانی که چهره واقعی از زن در سینما ارائه دادهاند
- اختصاصی سینماسینما از جشنواره فیلم کن/ گفتوگوی سعید نوری با محمد حقیقت دربارهٔ کمپانیهای پخش فیلم
- اختصاصی سینماسینما از جشنواره کن/ گفتوگوی سعید نوری با محمد حقیقت دربارهٔ فیلمهای افتتاحیه در دو بخش مسابقه و ۱۵ روز سینماگران
- مریل استریپ نخل طلای افتخاری کن را از ژولیت بینوش گرفت
- اختصاصی سینماسینما از جشنواره کن/ گفتوگوی سعید نوری با محمد حقیقت/ مزایا و معایب نمایش فیلمها به منتقدان پیش از جشنواره
- عیاری یک شگفتی در سینمای ایران است/ کیارستمی و عیاری پیش از هنر سینما، خود را کشف کردند
- رونمایی از کتاب «یعقوب لیث» اثر مسعود جعفری جوزانی در نمایشگاه کتاب تهران
- وزیر ارشاد: نظارت بر شبکه نمایش خانگی باید برعهده ارشاد باشد/ اجازه اکران فیلم قبل از مجوز را نمی دهم
- «افعی تهران» از حاشیه جدیدش هم گذر میکند؟
- افتتاح پروژههای ارتباطی همراه اول با دستور رییسجمهور/ سایتهای ۵G کشور از مرز ۱۸۰۰ عبور کرد
- «پیانو» به اتریش میرود
- در نشست نقد و بررسی «شبح کژدم» در موزه سینما مطرح شد؛ قدرت و توان بازیگر نباید دیده شود/ فیلمهای عیاری دارای حدیث نفس شخصی است
- نگاهی به نمایش چه کسی جوجه تیغی را کشت؟؛خشم و هیاهو
- رسولاف از ایران رفت
- اعتراض در مقابل مرکز ملی سینمای فرانسه/ جنبش می تو و جشنواره کن ۲۰۲۴
- ماهرشالا علی و تام هاردی در فیلم «خاموشی ۷۷» همبازی میشوند
- «امتزاج» در بخش رقابتی جشنواره پونای هند
- برگزاری سیودومین کنفرانس بینالمللی برق با مشارکت همراه اول
- بزرگداشت ایرج راد برگزار میشود
- جزئیات افتتاحیه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- اعلام آمادگی عمارت نوفل لوشاتو برای میزبانی از جشنواره تئاتر دانشگاهی
- برگزاری کنفرانس SCIoT 2024 با حمایت همراه اول
- در نشست نقد و بررسی «آبادانیها» مطرح شد؛ نقش عیاری در زبان سینمایی و تحول آن بسیار موثر است/ «آبادانیها» عدالت اجتماعی را وارد سینما کرد
- سریال «آمرلی» برنده هلال طلایی در عراق شد
- زنان در جشنواره کن ۲۰۲۴/ حضور پررنگ در هیات داوران، کم تعداد در میان فیلمسازان
- نظر وزیر ارشاد درباره ساخت فیلم بدون مجوز رسولاف
- برگزاری نخستین جشنواره فناورانه روابطعمومی کشور با حمایت همراه اول