سینماسینما، ونداد الوندیپور
یک سینماگر، مثل هر هنرمند دیگری اگر بخواهد کارش را با سیاست در آمیزد در بدو ورود با یک دوراهی روبرو می شود؛ دو راهی با دو مقصد کاملا متفاوت و متضاد؛ تبلیغ یا انتقاد.
فیلمسازی که راه تبلیغ را انتخاب می کند، فیلمی می سازد در خدمت دیدگاه ها و پروپاگاندای قدرت سیاسی حاکم. فیلمی سفارشی و متکی بر منابع مالی دولتی که از مواضع و اقدامات حاکمان دفاع می کند و سعی می کند مردم را وادارد این مواضع و اقدامات را بپذیرند و تحسین کنند. مثالش برخی از فیلم های ساخته شده در شوروی سابق است یا بعضی از فیلمهایی که در دهه ۱۹۳۰ در مدح و تبلیغ عقاید فاشیستهای آلمانی و ایتالیایی ساخته شدند.
اما در نقطه مقابل، با فیلمسازی طرف هستیم که مسیر دست چپ، یعنی «انتقاد» را انتخاب می کند. انتقاد از کج روی ها و مواضع غیر مردمی قدرت حاکم. او نه تنها با قدرت مداران سازش نمی کند بلکه تلاش می کند نتایج نظرات و اقدامات غلط آنها نظیر استبداد و اختلاف طبقاتی و تبعیض و نابرابری های اجتماعی را نقد کند و در معرض دید مردم بگذارد و حقوق شهروندان را گوشزد کند. برخلاف فیلمساز رسته تبلیغ، هدف وی نه کمک به حاکمان که یاری رساندن به محکومان است.
سینماگر منتقد، برخلاف فیلمساز تبلیغاتچی که از پاداشهایی که قدرت در اختیارش می گذارد بهره مند می شود، کم و بیش با مشکل مواجه بوده و باید بابت مواضع منتقدانه اش هزینه بدهد. بسته به جایی که هست، ممکن است برای گرفتن مجوز، تهیه یا اکران و پخش فیلمش با مشکل روبرو شود، خانه نشین شود یا گاه هزینه های سنگین تری پرداخت کند. برای مثال، در دهه ۱۹۵۰ و در جریان حرکت موسوم به مک کارتیسم، بسیاری از فیلمسازان دگراندیش یا از سینمای امریکا بیرون رانده شده یا از امکان فیلمسازی محروم شدند. بسیاری از سینماگران آزادیخواه شوروی سابق هم سرنوشتی مشابه داشتند. این را هم باید اضافه کرد که انتخاب مسیر تبلیغ یا انتقاد صرفا مختص کارگردانان نیست و همه دست اندرکاران سینما از فیلمنامه نویس گرفته تا بازیگر و غیره را در بر می گیرد؛ هر آن کس که دارای دیدگاه و استقلال شخصیت است و نسبت به خود و دیگران احساس مسئولیت می کند، یا نمی کند.
و در این میان تاریخ قضاوت خواهد کرد که کار کدام یک از این دو گروه ارزشمند است و در خدمت ارزش های والای انسانی. مردم هم چشمان تیزبینی دارند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- اصغر فرهادی در لسآنجلس فیلم میسازد
- در روز همبستگی؛ نویسندگان بریتانیا در حمایت از اعتصاب در آمریکا به خیابان میآیند
- سینمای ایران جایگزین هالیوود در روسیه میشود؟
- پرسشهایی درباره یک دیدار سینمایی زیر سایه سیاست
- فیلمسازی در عربستان رشد میکند/ پاداشها و طرحهای تشویقی برای سازندگان فیلم و سریال
- تماشاگران چینی به «مرگ بر روی نیل» هالیوودی اقبال نشان ندادند
- کارگردان «پدرخوانده» در پیادهروی مشاهیر هالیوود ستارهدار شد
- پایان محدودیتهای سینمایی در هالیوود
- مدیر جشنواره فیلم عربستان از کن میآید
- چارلز گرودینِ کمدین درگذشت
- پیشنهاد ۹ میلیارد دلاری «آمازون» برای خرید یک کمپانی
- گیشه آمریکا در تسخیر «خشم مردانه» جیسون استاتهام
- بازیگران در صف مخالفان گلدن گلوب/ اسکارلت جوهانسون نامه داد
- اصغر فرهادی در لیست کارگردانانی که فیلم بد نمیسازند!
- «گلدن گلوب» دست به اصلاحات میزند/ افزایش ۵۰ درصدی اعضا
نظرات شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- انتخاب هیات رییسه جدید انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما
- رقابت ۲۸۵ فیلم در ۳ بخش انیمیشن، مستند و بینالمللی اسکار نود و هفتم
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟
نوشته بسیار بجا و خوبی بود. تشکر از سینما سینما