سینماسینما، عباس اقلامی
پسران خطا می کنند و پدران باید جورشان را بکشند. پدرانی که به دنبال یک رفاقت ۱۲ ساله حالا رو در روی هم قرار می گیرند، آن هم به خاطر خطای پسرانشان. همین توصیف یک خطی کافی است تا مجاب شویم فیلم بر اساس یک طرح داستانی تکراری ساخته شده است. اما امید داریم که سالم صلواتی در فیلم اول خود ایده های تازه ای داشته باشد تا این یک خط تکراری را به شیوه ای نو و در قالب سینمایی تازه ای پیش روی ما بگذارد.
اما فرم و محتوای پدران بیشتر تنه به فیلم های تلویزیونی می زند و چیز بیشتری برای عرضه ندارد. تقابل خانواده ها، تقاص پس دادن، به میان کشیده شدن پای بیماری یکی از شخصیت های فیلم، برخوردهای غیرمنطقی و متکی بر شیون و فریاد بین طرفین ماجرا را کم در تلویزیون و اتفاقا بین فیلم های سال های گذشته جشنواره فجر ندیده ایم. و این ظاهرا برای گروهی از فیلمسازان به ویژه آن ها که در ابتدای راه هستند، سبک و شیوه ای بی خطر شده که بی کش و قوس و چالش فیلم خودشان را بسازند و خطر نکنند.
فیلمی که در گره افکنی و روایت مشکل دارد، دور از انتظار نیست که گره گشایی اش هم به ساده ترین شکل ممکن برگزار شود و حاصل کار نه یک سورپرایز جذاب که تبدیل به یک علامت سؤال تکراری برای تماشاگر شود.
و آن چه در پایان در ذهن تماشاگر می ماند نه فیلمی که روی پرده دیده شده، بلکه این سؤال است که اساسا یک فیلمساز جوان چرا باید اینچنین خالی از ایده پردازی و اجرای شیوه های نوین سینمایی باشد و آنچه از سینمای این سال ها آموخته است این باشد که سراغ موضوعاتی برود که دل هیأت انتخاب جشنواره فجر را برباید. چرا که سال هاست هیأت های انتخاب هم بیشتر فیلم های بی خطر و بی دردسر را دوست دارند!
تومان؛ یک تجربه گرایی پر ریسک
مرتضی فرشباف در فیلم تازه خود در تمام اجزای فیلم از تیتراژ تا داستان و از انتخاب بازیگر تا لوکیشن انتخابی سعی در تجربه کردن و پرداختن به ایده های نو دارد. چهار فصل و چهار شخصیت فیلم را پیش می برند. چهار شخصیتی که در طول فیلم شخصیت پردازیشان به گونه ای در هم تنیده است که هم حضور دارند و هم با هم جا عوض می کنند.
آنچه باعث جا به جایی شخصیت ها و دوری و نزدیکی شان به داوود شخصیت محوری فیلم فرشباف می شود رابطه مستقیم با پول (تومان) دارد. این پول است که شخصیت داوود را در هر مرحله تعریف می کند و تغییر می دهد و به او این امکان یا اجازه را می دهد که در هر فصل به میزان قدرت ناشی از پول خود آدم های زندگی اش را انتخاب کند. منشأ این پول (قدرت) هم شرکت او در شرط بندی روی نتایج مسابقات فوتبال و مسابقات سوارکاری کورس های فصول مختلف چابک سواران در شهر گنبد است.
آنچه فیلم را در دقایقی کشدار می کند و مانع انسجام ذهنی تماشاگر در دنبال کردن سیر روایت تومان می شود تکرارهای زیاد روی همین شرط بندی و تکه هایی دیگر از اجزای داستان است. فیلم گاه در بیان روایت های زیرمتنی چنان دچار وسواس است که لایه رویی روایت از دست تماشاگر خارج می شود. زیرمتنی که مهم است و اگر به آن راه پیدا نکنی آنچه بیشتر می بینی روایتی سطحی از فردی قدرت طلب است که از فقر به مکنت می رسد و تنها پول است که برایش ملاک تصمیم گیری و رفاقت است. اما بیشتر که به تومان فکر می کنی متوجه می شوی مرتضی فرشباف به گونه ای از سینمای تجربی نزدیک شده تا روایتش را در چند لایه بپروراند که بتواند پرده از شخصیت های چند لایه اش بردارد.
فرشباف در تجربه تازه اش می تواند تماشاگر را به تماشای فیلمش ترغیب کند، هرچند در این تجربه کردن شیوه ای پر ریسک را انتخاب کرده که اجزای زیبایش الزاما در خدمت ساختن یک کل زیبا نزد تماشاگر می تواند قرار نگیرد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «تومان»؛ جاهطلبانه و تجربهگرا
- مرتضی فرشباف : سینمای ایران در موج پسافرهادی امکان تجربههای نو را از خودش گرفت
- ۱۰ فیلم تا ابتدای دی ماه اکران میشوند
- پروانه نمایش سه فیلم صادر شد
- فعلا فیلم جدیدی روی پرده نمیآید
- خبرهایی از فیلم «سهراب شهید ثالث» به کارگردانی مرتضی فرشباف
- این هفته ۲ فیلم جدید روی پرده میروند
- اکران ۲ فیلم جدید از هفتههای آینده
- تهیهکننده فیلم «تومان» مطرح کرد/ هنوز برای فیلم پروانه نمایش صادر نکردهاند
- «پس از آزادی» ساخته محمدعلی باشه آهنگر به زودی روی آنتن میرود/ «نجلا» در مرحله پیشتولید
- یا در اوج یا سوار بر موج/ بررسی حواشی نقدهای “روز صفر”
- قانون هست، اما نیست/ نگاهی به جایگاه قانون در فیلمهای جشنواره سیوهشتم فجر
- مروری بر سیوهشتمین جشنواره فیلم فجر/ تنوع در ژانر؛ ضعف در فیلمنامه
- اسلوب غلط از درک واقعیت عاجز است/ درباره داوری فیلم
- نمایه/ جشنواره و حاشیه و دامها!
نظر شما
پربازدیدترین ها
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- پایان فیلمبرداری «خالد» در زیگورات
آخرین ها
- پایان فیلمبرداری «خالد» در زیگورات
- معرفی آثار راه یافته به بخش فیلمنامه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- امیر جدیدی، منصور بهرامی میشود
- زیر پوست شهر/ نگاهی به سریال «افعی تهران»
- هیات داوران جشنواره فیلم کن معرفی شدند/ گلادستون، کورئیدا و بایونا در فهرست
- هفته دوم «مجنون آن لیلی» هم به سانس فوقالعاده رسید/ «فین جین» پرمخاطب ترین نمایش عمارت نوفللوشاتو شد
- حسام منظور به سراغ دراکولای برام استوکر میرود
- بزرگداشت بهرام شاه محمدلو برگزار میشود
- جایزه جشنواره هندی برای «انتقام تیرهروزان»
- بستههای مکالمه پرتخفیف همراه اول بهمناسبت روز ملی خلیجفارس
- به تو هم سخت میگذرد؟/ نگاهی به فیلم «منطقه تحت نظر»
- معرفی پروژه جدید کارگردان «باربی»؛ گرتا گرویگ «نارنیا» را میسازد
- معرفی داوران جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- اختتامیه دومین دوره جشنواره «عروسکخونه»/ پیشکسوتان و فعالان عرصه کودک به سمت احیای نمایشهای عروسکی میروند
- عسگرپور: از جانب مدیران کم تسلطِ سطحینگر، مورد حمله قرار میگیریم که شما از فروش فیلمها خوشحال نیستید/ از کجا به کجا رسیدیم!
- پخش سریال «حشاشین» در ایران ممنوع شد
- همراه اول حامی برگزاری ششمین رویداد ایران اکسپو
- حضور معاون وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه در غرفه همراه اول
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- جایزه بزرگ جشنواره کازابلانکای مراکش به «برندهها» رسید
- ۲ انیمیشن ایرانی به جشنواره معتبر انسی راه یافتند
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- «آوای ابرها» به جشنواره کاریبتونز کلمبیا راه یافت
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور