سینماسینما، محمد تقی‌زاده
«خروج» ابراهیم حاتمی‌کیا از ضعیف‌ترین آثار کارنامه فیلم‌سازی او به شمار می‌آید که اگر حضور فراموش‌نشدنی فرامرز قریبیان در فیلم نبود، شاید می‌توانست سقوط او نیز لقب گیرد!
سینمای حاتمی‌کیا همواره از محتوا و ایدئولوژی سرشار بوده و هرگاه حاتمی‌کیا توانسته این محتوا و به‌اصطلاح حرف اصلی فیلم را در قالب داستان و درامش حل کند، اثر موفقی خلق شده است (همانند «آژانس شیشه‌ای»)، و زمانی که ایدئولوژی و درون‌مایه فیلم از تسلط فیلم‌ساز خارج شده، فیلم‌ها (همانند «به نام پدر») ضعیف و شعاری جلوه کرده است. فیلم‌های اخیر حاتمی‌کیا نیز روال متفاوت‌تری دارد، به این ترتیب که نمود کارگردانی، تکنیک و جلوه‌های ویژه بیش از فیلم‌های قبلی فیلم‌ساز در این آثار جلوه‌گر هستند (همانند «چ»، «بادیگارد» و «به وقت شام»).
جایگاه «خروج» اما در مقایسه با دیگر آثار حاتمی‌کیا تا حدی متفاوت است، به نحوی که گویی ابراهیم حاتمی‌کیا فرمان از دستش رها شده و از هر دری سخن گفته و از هر الگویی استفاده کرده است. اعتراض و طغیان قهرمان داستان و فضاسازی فیلم یادآور وسترن‌های آمریکایی است. بحث و جدل‌ها، مناقشات و کاراکترها «آژانس شیشه‌ای» را تداعی می‌کند و اعتراضات و مطالبه‌گری همچون فیلم «گزارش یک جشن» یادآور روزهای شلوغی و ناآرامی های داخل کشور است. همین چندپارگی و یک‌دست نبودن داستان و نامشخص بودن مسیر روایت، اصلی‌ترین ضربه را به فیلم آخر حاتمی‌کیا وارد کرده است.
فیلم در انتها و در پرده سوم به اوج بی‌منطقی و جعلی بودن خود می‌رسد و تنها به اعلان شعار و بیانیه و استعاره‌های جامعه امروز می‌پردازد. «خروج» آن‌چنان در مسیر روایت و شخصیت‌پردازی ضعیف عمل کرده که بسیاری از سکانس‌های فیلم پیش از آن‌که تاثیرگذار باشد، تعجب‌آور و عجیب و غریب از کار درآمده و فیلم بیش از آن‌که بر اساس داستان واقعی به بیان قصه و خلق قهرمانش نزدیک شود، به حقنه کردن ایده‌ها و ذهنیات فیلم‌ساز به تماشاگر با درون‌مایه مردمی بودن و مطالبه‌گری پرداخته است.
بازی فرامرز قریبیان در کنار برخی جنبه‌های بصری فیلم «خروج» شاید مهم‌ترین نقاط قوت فیلم باشند. قریبیان در آستانه ۸۰ سالگی آن‌چنان نقش لاغر و نحیف فیلم «خروج» را باورپذیر و جذاب به تصویر کشیده که اگر نبود حضور این استاد بازیگری، «خروج» بدون شک به ملغمه‌ای آشفته از احوالات شخصی و کنایات همیشگی فیلم‌ساز شبیه می‌شد و به نوعی می‌توان قریبیان در نقش رحمت بخشی را برگ برنده فیلم آخر حاتمی‌کیا دانست.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- حاتم بخشیهایی که ابراهیم را از سینمای ایران گرفت
- آیا فیلم حاتمی‌کیا به جشنواره فجر می‌رسد؟
- روایتی نوین از ابراهیم حاتمی‌کیا؛ پروژه «موسی کلیمالله» چگونه به ابراهیم حاتمی‌کیا رسید؟
- نگاهی به کارنامه تلویزیونی فرامرز قریبیان؛ حضور در دهه هفتم
- بزرگداشت فرامرز قریبیان برگزار شد؛ دوستت دارم رفیق!/قریبیان یک چهره ماندگار فرهنگی است
- بزرگداشت فرامرز قریبیان برگزار میشود
- یادداشت علی رویین تن به مناسبت تولد فرامرز قریبیان
- صداوسیما به از کرخه تا راین هم رحم نکرد!
- حاتمی‌کیا چرا ساخت سریال «موسی(ع)» را پذیرفت؟
- الان در رسانههای سینمایی ثبات وجود ندارد
- فاشیسم، آرمانگرایی و پایگاه امنِ ایدئولوژی
- یادداشت حاتمی کیا در پی درگذشت نادر طالب زاده
- چرخشهای ناگهانی/ کوتاه درباره فیلم «شب طلایی»
- قصهی خانه مادربزرگ/نگاهی به فیلم «شب طلایی»
- یک ریسک بزرگ/ نگاهی به فیلم «شب طلایی»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- «جگر هندی»؛ نمونهای از یک بازآفرینی موفّق نمایشی
- حضور فیلم کارگردان ایرانی در بخش جنبی جشنواره کن
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
- کاراکترهایی مثل «مهندس لقمان» و «مهندس حشمتزاده» در فیلم منصور به مهندس ترکان و مهندس نعمتزاده اشاره دارند
- فیلم‌های ۱۵ کارگردانان چطور انتخاب شدند؟/ در جستوجوی فیلم‌های غافلگیرکننده
آخرین ها
- چشم سینماهای آمریکا به گیشه تابستانی/ هالیوود نگران افزایش قیمت بلیت سینماها شد
- فستیوال «کوچه» برگزار می شود
- حسین سلیمانی داور جشنواره ایتالیایی شد
- «یخ بستگی»؛ نمایشی که شنبهها سانس فوقالعاده دارد
- تأملی بر فیلم «صیاد» و بازنمایی یکی از مؤمنترین فرماندهان ایران/ صیاد در آیینه سینما
- موفقیت بینالمللی نمایش «مستطیل» در امارات
- «دورهمی زنهای دیکتاتورها» در تالار حافظ
- اولین جایزه بهرام/ یادداشت جواد کراچی درباره زندهیاد بهرام صادقیمزیدی
- «غبارزدگان» رونمایی شد
- شروین حاجیپور تیتراژ ابتدایی «وحشی» را خواند
- اولین نمایش جهانی «چشم در برابر چشم» در جشنواره ترایبکا
- با حضور داور ژاپنی جشنواره کن؛ هیات داوران جشنواره فیلم و عکس «پنج» معرفی شدند
- یک «پایتخت» غیرمعمولی/ فصل هفتم «پایتخت» جزو فصلهای موفق نبود
- انصراف شهاب حسینی از انتخابات خانه تئاتر/ هیات مدیره جدید انتخاب شد
- نمایش و نقدِ «مصائب شیرین ۲» در سینما اندیشه
- سوگ، فقدان و زوال با طنز؛ آیا «کفنها» آخرین فیلمِ دیوید کراننبرگ میشود؟
- شهاب سنگ بهتر است یا نقی معمولی؟
- پس از گذشت حدود ۲ ماه؛ فروش اکران نوروزی سینماها به ۲۷۰ میلیارد رسید
- فروش بیش از دو میلیاردی نمایشها در فروردینماه ۱۴۰۴
- پایان تصویربرداری یک روایت کمدی از حضور در آسایشگاه اعصاب و روان
- ۱۲۰ سالگی سینمای چین در جشنواره پکن
- فیلم‌های ۱۵ کارگردانان چطور انتخاب شدند؟/ در جستوجوی فیلم‌های غافلگیرکننده
- ریاست هیئت داوران دوربین طلایی کن برعهده فیلم‌ساز ایتالیایی
- بزرگداشت فرهنگ جولایی در فرهنگسرای ارسباران
- یادبود «منوچهر والیزاده» در خانه هنرمندان ایران
- «چای با نویسنده» پل میان نویسندگان و مخاطب
- همایون اسعدیان مطرح کرد؛ «پیر پسر» پروانه نمایش دارد ولی قراردادی در شورای صنفی نمایش ندارد
- به یاد آرش کوردسالی؛ فیلم‌ساز نجیبی که جوانمرگ شد
- نگرانی انجمن تهیهکنندگان مستقل از حکم قضایی فیلم «کیک محبوب من»
- «جگر هندی»؛ نمونهای از یک بازآفرینی موفّق نمایشی
