سینماسینما، زهرا مشتاق
«باشگاه حیوانات» درباره رواج نگهداری از حیوانات اگزوتیک در ایران است. حیوانات خاصی که تمایل به داشتن آنها موجب تجارت پررونقی شده که انواع حیوانات خاص را به شکل قاچاق راهی ایران کرده است. ورود و پا گرفتن کسبوکاری که به نظر میرسد دیگر نمیتوان آن را متوقف کرد. فیلمی که ابتدایش با معرفی صنعت قاچاق حیوانات در ایران آغاز میشود و مردی که در قابی بدون سر، و با داشتن ماری در دست درباره حیوانات خاص صحبت میکند. حیوانات خاصی که بودن در کنار آنها، به انسان احساس غرور میبخشد!
اهمیت «باشگاه حیوانات»، مرور تند وضعیت نگهداری از حیوانات خاص تا عادی در سالهای اخیر در ایران است. مروری که به نوعی جامعهشناسی طبقه خاص تا عام مردمی که به حیوانات گرایش دارند نیز هست.
گرچه کسانی که به حیوانات خاصی چون مار، ایگوانا و دیگر خزندگان و حشرات، یا حتی گرگ و شیر و خرس و راکون علاقه نشان میدهند، خود را دوستدار این حیوانات میدانند، اما واقعیت این است که همچنانکه در فیلم نیز به آن اشاره میشود، مد و چشم و همچشمی در میان طبقه نوکیسه نقش مهمی در این ماجرا دارد. حیواناتی که شناسنامه و پاسپورت دارند، روی بدنشان تتو (خالکوبی) میشود، یا جاهایی از بدنشان پرسینگ میشود. حیواناتی که برای صاحبان خود، در حد یک اسباببازی یا عروسک بزکشده هستند. داشتن حیوانات عجیب و غریب، مثل مردی که در خانهاش و در یک قفس شیشهای، یک مار پیتون نگهداری میکند، موجب اعتمادبهنفس صاحبان آنهاست! صاحبان مرفهی که مسحور حیوانات اگزوتیک خود میشوند و تنهایی خود را با این حیواناتِ بهزور خانگیشده(!) پر میکنند.
ویژگی «باشگاه حیوانات» روایت محض، بی هیچ قضاوتی است. در طول فیلم نیز اطلاعاتی آماری به شکل کپشن ارائه میشود. از جمله معرفی مشاغل مرتبط همچون مربی سگها. پیشتر مربیگری سگها، برای آموزش سگهای پلیس یا سگهای امدادگر بود، اما اکنون ثروتمندانی که سگ دارند، داشتن مربی سگ، جزء جداییناپذیر زندگیشان است. معلمانی که بوس کردن، دست دادن و دهها مهارت دیگر را به سگها و چگونگی برخورد با آن حیوان را به صاحبشان آموزش میدهند، و زوجهای جوانی که ترجیح میدهند به جای داشتن بچه، حیوانات را به فرزندی خود قبول کنند.
فیلم به شکلی غیرمستقیم، ترسیم تغییرات عمیق اجتماعی و فرهنگی در ایران امروز است، و بهخصوص توجه به گرایشات نسل جدید در کنار طبقه نوکیسه.
فیلم رفتهرفته به حیوانات عادی نزدیک میشود و زندگی سگهای تنهایی را به تصویر میکشد تا کنتراست تلخ تفاوت زندگی آنها با سبک زندگی حیوانات اشرافی نمود و جلوه بیشتری پیدا کند. با گسترش شهرها به سمت روستاها، زیستگاه انواع حیوانات و از جمله سگها نابود شده است. و اکنون آنها، همچون بسیاری از گونههای جانوری، نه جای مناسب در اختیار دارند و نه دسترسی به غذای کافی برای آنها میسر است.
وجود سگهای گرسنه، رهاشده و سرگردان در شهرها، یادآور نابودی محل زندگی آنها به دست انسانهایی است که هیچ حقوقی برای حیوانات قائل نیستند. در عوض شهرداری با استخدام پیمانکاران، برای سگها جوخههای مرگ تشکیل میدهد، و مجریان بیرحمی که با خشنترین روشها از جمله تزریق اسید، خوراندن سم، شلیک مستقیم گلوله و… حتی سگها را زنده به گور میکنند. گرچه مراجع تقلید نیز کشتار حیوانات را محکوم کرده و آن را بر خلاف آموزههای دینی دانستهاند، اما بهرغم پافشاری گروههای حامی حیوانات، روند کشتار هنوز ادامه دارد.
وجود چندین پناهگاه، از جمله پناهگاه وفا و تشکیل سمنهای غیردولتی برای حمایت از حیوانات مختلف تحت آزار یا انقراض نشاندهنده وجود مشکلات جدی در حوزه حیات جانوری است که «باشگاه حیوانات» به آن میپردازد. این در حالی است که قوانین فعلی کشور هیچ تناسبی با زندگی حیوانات شهری و خانگی ندارد و کاملا در تقابل و ضدیت با آنهاست.
ضبط حیوان، توقیف و خواباندن ماشین، تعیین جزای نقدی برای صاحبان سگ، که سگهای خود را سوار ماشین کنند یا به خیابان بیاورند، از جمله تقابل آشکار میان قوانین بیمنطق و رویارویی خصمانه با حیوانات و دوستداران حیوانات است.
گویا واضعان قانون تنها برای انسانها حق حیات قائل هستند، نه حیوانات. این در حالی است که حیوانات و گیاهان، به همان اندازه که انسانها حق حیات دارند، باید که زندگی آسوده و فارغ از رنج داشته باشند.
اهمیت طرح عقیمسازی که در فیلم نیز مورد توجه قرار میگیرد، موجب کنترل جمعیت حیوانات شهری است که طی دورهای پنج تا ۱۰ ساله نتیجهبخش خواهد بود.
فیلم در لحظات پایانی خود یک روحانی را نشان میدهد که به حیوانات آسیبدیده کمک میکند. او درحالیکه یک سگ مادر را که در تصادف بهشدت مجروح شده، به پزشک میرساند، میگوید: نجاست، دال بر عدم کمک نیست. یعنی حتی اگر به تصور و گفته برخی سگ نجس است، این نگاه مانع کمک و حمایت نمیشود.
در انتها «باشگاه حیوانات» یادی میکند از نقش و کارکرد سگها در زندگی روستاییان و عشایر. و همچنین سگهای نگهبان، سگهای راهنما، سگهای زندهیاب، مردهیاب و…
«باشگاه حیوانات» دعوتی است عمومی برای مهربانی با حیوانات.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی میزبان ۶۵ مستند میشود
- معرفی اعضای هیئت انتخاب دو بخش جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- «تهران سیمین»؛ داستانِ تهرانی که فاطمه معتمدآریا تجربه کرده است!
- مهدی شامحمدی: اکران آنلاین تاثیری بر تعداد مخاطبان مستند نداشت/ مستند اجتماعی همیشه پر مخاطب است
- بازخوانی یک قتل از پیش طراحی شده/ نگاهی به مستند «ترور سرچشمه»
- گزارشی از نشست همفکری مدیر عامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی با هنرمندان درباره «هنر و تجربه»
- گفت آن گلیم خویش بدر میبرد ز موج/ وین جهد میکند که بگیرد غریق را/ نگاهی به مستند «صبیه»
- آبشخورِ آهوانِ تشنه!/ نگاهی به مستند «مُغیسُف»
- نمایش ۶ فیلم مستند ایرانی در برنامه انجمن آسیایی نیویورک
- نگاهی به مستند «زیر این چتر باران میبارد»/ چیزی خزنده و مرموز راه پیدا کرده به دفتر مدیری مسئول
- «کاغذپارهها» از اول بهمن اکران عمومی میشود
- خبرهای تازه از «اکران حقیقت»/ نمایش چهار مستند در بهمن ماه
- وقتی فاطمه معتمد آریا از دیدن خانه پدری اش ناراحت می شود/گزارشی از نمایش مستند «تهرانِ سیمین» در خانه اردیبهشت عودلاجان
- آب را گل نکنیم/ نگاهی به مستند «کاریز، قصه آب»
- صنوبرهایِ شیرین، در همنوازیِ عشق
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- پس از ۳ سال؛ «برف آخرِ» امین حیایی به سینماها میآید
- حضور همراه اول در سومین نمایشگاه رصتا
- اکران فیلم کلینت ایستوود و احتمال وداع با دنیای فیلمسازی
- فراخوان سیزدهمین جشن مستقل سینمای مستند منتشر شد
- تحولات سیاسی و جریان موسوم به موج نو در سینمای ملی/ بهمناسبت روز ملی سینما
- «جهان غیرموازی» در لندن و بوداپست اکران شد
- «گُم، میان منزویترین زاویه» از امروز روی صحنه میرود
- سینمای مستقل و آینده سینمای ایران بررسی شد؛ سینمای مستقل آزادی، سلطه ناپذیری، عشق و ارزش زن را بازتاب میدهد
- برندگان جوایز امی ۲۰۲۴ اعلام شد/ رکوردشکنی سریال «شوگان» با کسب ۱۸ جایزه در امی
- کتاب «داریوش خنجی» رونمایی شد؛ فرهنگ در برنامه هفتم توسعه بسیار ضعیف است/ سینمای ایران گوهر نایاب هستند
- دیپلم افتخار جشنواره اسپانیایی برای «پتتیک»
- نشست بررسی آسیبهای سینمای ایران / گزارش تصویری
- نشست بررسی سیمای مستقل ایران / گزارش تصویری
- معرفی بستههای ویژه همراه اول بهمناسب هفته وحدت
- کهنترین شرح جامع مثنوی معنوی مولانا منتشر شد
- اعلام اسامی فیلمهای مرحله نهایی داوری جایزه ایسفا
- راهیابی فیلم کوتاه «گوسفند» به جشنواره هلندی
- راهیابی «خورشید میاد؟» به جشنواره آمریکایی
- تله؛یکی از بدترین های فیلم های امسال
- نگاهی به فیلم «مرا تا ماه پرواز ده»
- نشست «بررسی ارتباط میان کتاب و سینما»؛ کیانوش عیاری: نمیدانم اگر سینما نباشد باید چه کار کنم؟
- حضور جمعی از سینماگران در قطعه هنرمندان
- نشست کتاب و سینما در نشر چشمه / گزارش تصویری
- «ارکستر اقلیتها» رونمایی شد/ اسد امرایی: در این ترجمهها دنبال خود گمشدهمان میگردیم
- صدرالدین حجازی درگذشت
- «صبحانه با زرافهها» آبان اکران میشود
- در چهارمین شب سینمایی سوره برگزار شد؛ تجلیل از کمال تبریزی، محسن شاهابراهیمی و محمدعلی فارسی
- در نشست خبری مطرح شد؛ ستاره اسکندری: من به جادوی بلوچستان دچار شدم / امیدوارم تئاتر واسطهای برای شناخت قوم بلوچ باشد
- درباره فیلم «دانه انجیر معابد»/ هبوط
- پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به سومین جشن مهر سینمای ایران