سینماسینما، هومن اشکبوس
به بهانه بازنشر بخشی از فیلم مادر، شاهکار بیبدیل -سعدی سینمای ایران- زنده یاد علی حاتمی در یکی از پیجهای سینمایی، بر آن شدم که یادداشت کوتاهی درباره یکی از شگردها و ظرایف و ریزه کاریهای نهفته در دیالوگهای ماندگار و جاودانه او و برای یادآوری دوستداران او و هنرش بنویسم. واژگانی که مانند ریزگوهرهای دور نگین انگشتری، با دقت و استادی فراوان جایگذاری شده اند یا شاید هم بتوان گفت همچون ضربات قلم یک استادکار و پیاده سازی تکنیک پرداز، در آفرینش یک تابلوی مینیاتور و نگارگری ایرانی، با نهایت ظرافت و استادی از زبان کاراکترهای آثارش به گوش جان مخاطب عاشق فرهنگ و هنر ایران زمین می نشینند.
در سکانسی از فیلم (دقیقه ۳۷) دیالوگی از زبان محمد ابراهیم با بازی زنده یاد محمد علی کشاورز خطاب به برادر کوچکترش غلامرضا (که دارای ناتوانی ذهنی است) با بازی اکبر عبدی به این مضمون گفته می شود:
«سنجد (اشاره به غلامرضا) خیلی هم ۴۷۱۱ هست نشسته دم باد تو درگاه، سنبل شده لب پنجره!»
این دیالوگ که یکی از گفته های گویش عامیانه زبان پارسی است، در جایی بکار برده می شود که کسی یا پدیده ای در نابجاترین جایگاه ممکن -در تناسب با توانایی ها و کارآمدی یا پذیرش اش از سوی دیگران- قرار دارد، اما بر بودن و ماندن به هر قیمتی و با هر روشی تلاش و اصرار می کند. ( اندکی آشناست! نه!؟) و کنایه از این است که: «با اینکه بدنش چندان خوشبو نیست، جلوی باد نشسته است تا باد عطر او را همه جا با خود ببرد!
اما نکته ظریف در اینجا اشاره علی حاتمی به ادکلن نوستالژیک ۴۷۱۱ است.
برای آن دسته از دوستانی که با آن آشنایی ندارند باید بگویم که ادکلن ۴۷۱۱ یکی از دیرپاترین عطرهای تولید شده در جهان بوده، واژه ادکلن (Eau de Cologne ) به معنی آب کلن (شهر کلن آلمان)، در اصل با تولید این عطر فراگیر شد. چرا که بازرگانی ایتالیایی-آلمانی در میانه سده هجدهم میلادی فرمول و شیوه ساخت این عطر را در شهر کلن آلمان پایه گذاری کرد که در گذر زمان، به دلیل مشکلات تجاری و برندینگ، بر پایه شماره ساختمانی که در آن تولید میشد به ۴۷۱۱ تغییر نام داد. و باید گفت همچنان یکی از معتبرترین و موفق ترین عطرهای تولیدی در جهان است. که برای نسلهای پیشین و پدران و پدربزرگهای ما بسیار آشنا و خاطره انگیز میباشد (هرچند ادکلن ۴۷۱۱ یک عطر یونیسکس بوده، برای آقایان و خانمها با یک اسانس تولید میشود).
پ.ن. در صفحه مربوط به این عطر در سایت ویکی پدیا ( پارسی و انگلیسی) بخشی به نام « شهرت» یا «in popular culture » قرار دارد که با ویرایش آن، توضیحاتی درباره کاربرد ۴۷۱۱ در فیلم مادر زنده یاد علی حاتمی داده ام که اگر دوست دارید می توانید بخوانید. نکته طنز آمیز اینکه انگار این امر به مذاق یکی از خوانندگان انگلیسی زبان ویکی پدیا خوش نیامده و هر از چندگاهی این لینک را دوباره ویرایش (ناویرایش!) کرده بخش مربوط به فیلم مادر را از آن حذف می کند!
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- ۱۹ هنرمند زن بر اساس جمله علی حاتمی ایران را تصویر کردند
- یکی از یادگاریهای علی حاتمی در موزه سینما/ دفترچه دیالوگهای «حاجی واشنگتن» + عکس
- حسن فتحی ، علی حاتمی و تحریف تاریخ
- گرامیداشت یاد علی حاتمی در برنامه سینماتک خانه هنرمندان/ نعمتالله: پا جای پای سنتهای فیلمسازی علی حاتمی گذاشتهایم که پیش میرویم
- مصطفی جلالی فخر : فیلم های علی حاتمی می تواند باعث جذب گردشگر به ایران شود
- علی حاتمی و ایرانِ آرمانی
- علی حاتمی اعتقاد داشت جلال مقدم،اکبر عبدی و فرامرز صدیقی صداهای قابل توجهی ندارند
- علی حاتمی از کسی تقلید نکرد
- معیریان در آستانه روز ملی سینما با موزه سینما مطرح کرد/ حاتمی میگفت عبدالله اسکندری و جلالالدین معیریان شمس و مولانا هستند
- خانه ایرانی، خانواده ایرانی، مادر ایرانی در «مادر» علی حاتمی
- انتشار گفتگویی منتشرنشده از محمدعلی کشاورز/ هر فیلمی که بازی میکنم خودم را محاکمه میکنم که آیا کاری که کردم درست بوده
- فاطمه معتمدآریا از حضورش در سینما گفت/ نقش دختر لر برایم هدیه الهی بود/ بازی نکردن در «مادر» تنها افسوسی است که دارم
- برترینهای سینمای ایران در صد سال اخیر به انتخاب نویسندگان سینماسینما/ بخش چهاردهم
- برشهای کوتاه/ تصاویری از نقشآفرینی بهروز وثوقی در فیلم طوقی
- برترینهای سینمای ایران در صد سال اخیر به انتخاب نویسندگان سینماسینما/ بخش دوازدهم
پربازدیدترین ها
- یادداشت محمد حقیقت درباره جشنواره ونیز/ آیا شاهکاری در راه است؟
- در حال و هوای جشنواره ونیز/ انتظارها از آلمادوار بالا بود، اما…
- اعطای جایزه هفته منتقدان جشنواره ونیز به فیلمساز ایرانی/ صاحبان جوایز فیپرشی شناخته شدند
- در حال و هوای جشنواره ونیز/ جایزهای به لیدی گاگا میرسد؟
- گفتوگو با علی صمدی احدی/ «هفت روز» را با بیانِ فعالان حقوق بشر ساختم
آخرین ها
- با موافقت شورای پروانه نمایش آثار سینمایی؛ ۷ فیلمنامه پروانه ساخت سینمایی گرفتند
- گفتوگو با علی صمدی احدی/ «هفت روز» را با بیانِ فعالان حقوق بشر ساختم
- واکنشهای سینماگران ایرانی به درگذشت «مادر سینمای آسیا»
- پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما در یک هفته
- اکران «آغوش باز» همزمان با روز ملی سینما
- ونیز هشتاد و یکم به پایان راه رسید/ اسامی برگزیدگان
- ۲ فیلم ایرانی در جشنواره دانشجویی اروگوئه رقابت میکنند
- شیر طلای ونیز به آلمادوار رسید
- جایزه افقهای اکسترای جشنواره ونیز برای نادر ساعیور
- اعطای جایزه هفته منتقدان جشنواره ونیز به فیلمساز ایرانی/ صاحبان جوایز فیپرشی شناخته شدند
- تلخی بیپایان/ درباره نمایش «ترور»
- برای رقابت در بخش بهترین فیلم بینالمللی؛ ۷ کشور دیگر فیلمهای اسکاریشان را معرفی کردند
- نخستین جوایز جشنواره ونیز اهدا شد/ «ماناس» و «آلفا» دو جایزه اولِ بخش مستقل ونیز را گرفتند
- «رها» با شهاب حسینی کلید میخورد
- اکران «شهسوار» از چهارشنبه
- پایان مأموریت «ناریا» در تهران
- بزرگداشت فرامرز قریبیان برگزار شد؛ دوستت دارم رفیق!/قریبیان یک چهره ماندگار فرهنگی است
- در حال و هوای جشنواره ونیز/ جایزهای به لیدی گاگا میرسد؟
- راهیابی «آخرین تولد» به پنج جشنواره بینالمللی
- قهرمانی تیم ملی کشتی فرنگی جوانان ایران در مسابقات جهانی با حمایت همراه اول
- یادداشت محمد حقیقت درباره جشنواره ونیز/ آیا شاهکاری در راه است؟
- «پیر پسر» در جشنواره لوکا/ فیلمی با بازی لیلا حاتمی و حامد بهداد مسافر ایتالیا شد
- چهار فیلم جدید با ترکیب تازهای از بازیگران روی پرده سینماها
- از «قیام» نتفلیکس تا آثار ایرانی در جشنواره بوسان
- حضور همراه اول در بزرگترین رویداد فناوری عراق
- با تمدید ۳ ساله قرارداد؛ همکاری دیوید فینچر با نتفلیکس در قالب ۴ پروژه ادامه دارد
- دبیر جشنواره موسیقی فجر: خیالتان راحت؛ موسیقی رَپ خطر ندارد!
- نشست تئاتر و آموزش با حضور صابر ابر، الهام کردا و ستاره اسکندری
- بزرگداشت فرامرز قریبیان برگزار میشود
- در حال و هوای جشنواره ونیز/ انتظارها از آلمادوار بالا بود، اما…