سینماسینما، منوچهر دینپرست
هر جامعه کشمکشهای درونی خود را دارد؛ کشمکشهایی که میتواند ناشی از خاستگاههای تاریخی یا روابط پیچیده فرهنگی و حتی بدفهمیهای عرفی و ایدئولوژیک باشد. از اینرو نمیتوان فارغ از فهم درست پیچیدگیها و کشمکشها و اتفاقات جامعهای آنها را فهم یا بررسی کرد. ساخت مستندی که بر پایه فهم دقیق از این روابط باشد، میتواند نهتنها جذاب باشد، بلکه اتفاقات و دگرگونیهای لایههای زیرین هر جامعه را نیز بهخوبی آشکار کند. مستند «جایی برای فرشتهها نیست» را که به کارگردانی سام کلانتری ساخته شده و برای اولین بار در سیزدهمین جشنواره حقیقت به نمایش درآمد، میتوان بر اساس موقعیتی که طرح شد، برشمرد. مستند «جایی برای فرشتهها نیست» داستان تیم هاکی با اسکیت دختران ایران است؛ تیمی که میخواهد کیفیت خود را بالاتر ببرد و در مسابقات آسیایی مقام کسب کند. اما این تیم با مشکلات و مصایب بسیاری روبهرو است که مهمترین آن را میتوان ناملایمات عرفی و حتی قانونی نسبت به زنان دانست. این مستند نهتنها سعی کرده در کالبد یک مسابقه ورزشی فیلمی را تهیه کند، بلکه تلاش کارگردان به شکلی غیرمستقیم به همان ناملایمات که اشاره شد، معطوف است.
کارگردان با رندی تمام دختران نوجوان و ورزشکار را درگیر فضایی کرده که مستند او را نهتنها جذاب و اغواکننده نشان دهد، بلکه تماشاگر نیز همراه و همسو با احساسات و تلاشها و مصایب آنها باشد. از سوی دیگر، کارگردان با به تصویر کشیدن منظومه احساسی دختران که همراه با خانواده و روانشناس و مربی است، مثلثی را در دست گرفته که توانسته مستند را بدون سکته جلو ببرد. شاید همین نقطه قوت اوست. تلاقیگاهی که بدون تردید دغدغه این روزهای بسیاری از دختران این سرزمین است. کارگردان با به تصویر کشیدن میل به موفقیت و پیروزی دختران آنها را در فضایی قرار داده که بیگمان دغدغه این روزها و حتی روزگار پیشین دختران این سرزمین است؛ دخترانی که میخواهند در عرصههای گوناگون، بهخصوص ورزشی، نقشی مهم و کلیدی ایفا کنند، اما ناملایمات و مصایبی از جنس عرف و فرهنگ و شرع آنها را در رسیدن به قله موفقیت و پیروزی با مشکلاتی روبهرو کرده است. در کنار این نکاتی که طرح شد، باید به ساختار فیلم هم اشاره کرد. فیلم با ریتمی مقبول و جذاب داستان خود را بهخوبی بازگو کرده و این از زیرکی کارگردان است که مستند را بدون درگیر شدن با احساسات خصوصا زنانه فیلم با مشکل روبهرو نکرده که تماشاگر احساس خستگی و ملال کند. از سوی دیگر، این مستند توانسته با در دست گرفتن ریتم ورزشی که تحرک و پویایی جزء لاینفک آن است، صحنهپردازی و موقعیتسازی را در دستور کار خود قرار دهد تا ساختار و محتوای مستند هماهنگ باشند.
در پایان تذکر این نکته ضروری است که ساخت چنین فیلمها و مستندهایی که وضعیت فعلی زنان را در حوزه ورزشی در دستور کار خود قرار دادهاند، مانند «عرق سرد» یا «از صفر تا سکو»، اگرچه یک موقعیت تاریخی را به تصویر کشیدهاند، اما رویاهای زنانی را که در این مسیر بودهاند و از تلاش نایستادند، با واقعیت تطبیق میدهند. نشان دادن این وضعیت نهتنها میتواند آگاهیبخش باشد، بلکه در حل برخی از مشکلات و مصایب بیتاثیر نیست.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- «کشیم عاشق» به فرانسه میرود
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- مستند سینمایی «رخ»، تماشای شکوه یک عمر ۸۴ ساله است/ گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با سام کلانتری
- یک چالش زنانه تمام عیار/ نگاهی به مستند «جایی برای فرشتهها نیست»
- جشن مستقل سینمای مستند افتتاح شد؛ سینمای مستند از جامعه عقب نیست/ مراقب باشید جشن، جشنواره نشود
- اعلام جزییات افتتاحیه جشن مستقل سینمای مستند
- جشن زادروز علیاکبر صادقی در خانه هنرمندان برپا شد/ صادقی: خواب کودکانی را نقاشی میکنم که پدرانشان شهید شدند
- پیروزی اراده
- بدرقه کاروان المپیک ایران با فیلمهای ورزشی
- «جایی برای فرشتهها نیست» و «اکسدوس» راهی پاریس میشوند
- همان همیشگی/ نگاهی به فیلم «آنا»
- داوران بخش مستند و فیلم کوتاه سیو نهمین جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- فیلمی متفاوت نه البته بینقص/ نگاهی به فیلم «گزارش یک قتل»
- گروتسک، مرزها، محدودهها و همپوشانیها/ معرفی کتاب گروتسک فیلیپ تامسن
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟
- روایتی از سه نمایشنامه از محمد مساوات روی صحنه میرود
- «کارون – اهواز» در مراکش