سینماسینما، منوچهر دینپرست
هر جامعه کشمکشهای درونی خود را دارد؛ کشمکشهایی که میتواند ناشی از خاستگاههای تاریخی یا روابط پیچیده فرهنگی و حتی بدفهمیهای عرفی و ایدئولوژیک باشد. از اینرو نمیتوان فارغ از فهم درست پیچیدگیها و کشمکشها و اتفاقات جامعهای آنها را فهم یا بررسی کرد. ساخت مستندی که بر پایه فهم دقیق از این روابط باشد، میتواند نهتنها جذاب باشد، بلکه اتفاقات و دگرگونیهای لایههای زیرین هر جامعه را نیز بهخوبی آشکار کند. مستند «جایی برای فرشتهها نیست» را که به کارگردانی سام کلانتری ساخته شده و برای اولین بار در سیزدهمین جشنواره حقیقت به نمایش درآمد، میتوان بر اساس موقعیتی که طرح شد، برشمرد. مستند «جایی برای فرشتهها نیست» داستان تیم هاکی با اسکیت دختران ایران است؛ تیمی که میخواهد کیفیت خود را بالاتر ببرد و در مسابقات آسیایی مقام کسب کند. اما این تیم با مشکلات و مصایب بسیاری روبهرو است که مهمترین آن را میتوان ناملایمات عرفی و حتی قانونی نسبت به زنان دانست. این مستند نهتنها سعی کرده در کالبد یک مسابقه ورزشی فیلمی را تهیه کند، بلکه تلاش کارگردان به شکلی غیرمستقیم به همان ناملایمات که اشاره شد، معطوف است.
کارگردان با رندی تمام دختران نوجوان و ورزشکار را درگیر فضایی کرده که مستند او را نهتنها جذاب و اغواکننده نشان دهد، بلکه تماشاگر نیز همراه و همسو با احساسات و تلاشها و مصایب آنها باشد. از سوی دیگر، کارگردان با به تصویر کشیدن منظومه احساسی دختران که همراه با خانواده و روانشناس و مربی است، مثلثی را در دست گرفته که توانسته مستند را بدون سکته جلو ببرد. شاید همین نقطه قوت اوست. تلاقیگاهی که بدون تردید دغدغه این روزهای بسیاری از دختران این سرزمین است. کارگردان با به تصویر کشیدن میل به موفقیت و پیروزی دختران آنها را در فضایی قرار داده که بیگمان دغدغه این روزها و حتی روزگار پیشین دختران این سرزمین است؛ دخترانی که میخواهند در عرصههای گوناگون، بهخصوص ورزشی، نقشی مهم و کلیدی ایفا کنند، اما ناملایمات و مصایبی از جنس عرف و فرهنگ و شرع آنها را در رسیدن به قله موفقیت و پیروزی با مشکلاتی روبهرو کرده است. در کنار این نکاتی که طرح شد، باید به ساختار فیلم هم اشاره کرد. فیلم با ریتمی مقبول و جذاب داستان خود را بهخوبی بازگو کرده و این از زیرکی کارگردان است که مستند را بدون درگیر شدن با احساسات خصوصا زنانه فیلم با مشکل روبهرو نکرده که تماشاگر احساس خستگی و ملال کند. از سوی دیگر، این مستند توانسته با در دست گرفتن ریتم ورزشی که تحرک و پویایی جزء لاینفک آن است، صحنهپردازی و موقعیتسازی را در دستور کار خود قرار دهد تا ساختار و محتوای مستند هماهنگ باشند.
در پایان تذکر این نکته ضروری است که ساخت چنین فیلمها و مستندهایی که وضعیت فعلی زنان را در حوزه ورزشی در دستور کار خود قرار دادهاند، مانند «عرق سرد» یا «از صفر تا سکو»، اگرچه یک موقعیت تاریخی را به تصویر کشیدهاند، اما رویاهای زنانی را که در این مسیر بودهاند و از تلاش نایستادند، با واقعیت تطبیق میدهند. نشان دادن این وضعیت نهتنها میتواند آگاهیبخش باشد، بلکه در حل برخی از مشکلات و مصایب بیتاثیر نیست.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- مستند سینمایی «رخ»، تماشای شکوه یک عمر ۸۴ ساله است/ گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با سام کلانتری
- یک چالش زنانه تمام عیار/ نگاهی به مستند «جایی برای فرشتهها نیست»
- جشن مستقل سینمای مستند افتتاح شد؛ سینمای مستند از جامعه عقب نیست/ مراقب باشید جشن، جشنواره نشود
- اعلام جزییات افتتاحیه جشن مستقل سینمای مستند
- جشن زادروز علیاکبر صادقی در خانه هنرمندان برپا شد/ صادقی: خواب کودکانی را نقاشی میکنم که پدرانشان شهید شدند
- پیروزی اراده
- بدرقه کاروان المپیک ایران با فیلمهای ورزشی
- «جایی برای فرشتهها نیست» و «اکسدوس» راهی پاریس میشوند
- همان همیشگی/ نگاهی به فیلم «آنا»
- داوران بخش مستند و فیلم کوتاه سیو نهمین جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- فیلمی متفاوت نه البته بینقص/ نگاهی به فیلم «گزارش یک قتل»
- گروتسک، مرزها، محدودهها و همپوشانیها/ معرفی کتاب گروتسک فیلیپ تامسن
- واقعا چه کسی این فیلم را ساخت؟/ «مرد سوم» از هر منظری فیلمی متفاوت است
- گوتیک آمریکایی/ نگاهی به فیلم «مادر» ساخته دارن آرنوفسکی
- من اقیانوسی را دوست دارم که تو را آفرید/ نگاهی به فیلم «سولاریس»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
آخرین ها
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود
- انتشار پوستر «آن دو» با تصویری از لحظه شهادت کاراکتر اصلی
- دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد