سینماسینما، حمیدرضا گرشاسبی
هیچکداممان نیستیم که جای کسی یا کسانی را در زندگیمان خالی نبینیم. برادر و خواهر یا دوستی رفته و هیچ هم نشده که کسی توانسته باشد جای او را برای ما پر کند. رفتنشان از سر چه بوده؟ سرطان که عقرب است؛ میزند و نابود میکند. هم از این روست که فیلم «تمام چیزهایی که جایشان خالی است» همه را چنگ میزند و مخاطب خودش میکند. همه ما میتوانیم خودمان را در این فیلم پیدا کنیم، چراکه آمار بالاست. آمارِ از زندگی خارجشدهها بالاست. و از این جهت که فیلم کوشیده پیامی آگاهیبخش را به ما منتقل کند، حاوی ارزش است. و از آنجا که بر نوعی از سرطان نور انداخته و تاریکیهایش را عیان کرده که خیل بزرگی از زنان جامعهمان به آن مبتلا میشوند و هستیشان به عدم تبدیل میشود، ارزشمندتر است، چراکه زنان در کنار مادرانگیشان هسته اصلی خانوادهاند که اگر نباشند، خانواده زودتر و راحتتر بند پاره میکند.
به نظرم فیلم راهی درست را پیش میگیرد برای روایت زندگی و مرگِ ازپیشدانسته مهناز. «تمام چیزهایی که جایشان خالی است» قصد روایتِ داستانی دارد، اما نیتِ تعلیق ندارد. برای همین است که از همان دقایق اول، تکلیف خود را با مخاطبش روشن میکند. فیلم نمیخواهد در پایانش پیچ داستانی بسازد و مثلا اگر همه چیز خوب پیش رفته و زندگیِ مهناز بهسامان شده، ما را در پایان، با شوکِ رفتن او شگفتزده کند یا برعکس، اگر اوضاع برای او خوب نبوده، در پایان برگی دیگر رو کند و مثلا اعجازی را پیش بکشد و مهناز را در کانال زندگی نگه دارد. ما زود میفهمیم که مهناز مرده است. در واقع ما داریم روایت یک مرده را میبینیم از اتفاقاتی که بر او رفته تا نقطه صفر و نیستی. به یاد نمیآورم در سینمای خودمان مردهای بوده باشد که خود زندگیاش را روایت کند. (منظور فلاشبک و راوی سوم شخص و سیر و روندِ کشته شدن و مرده شدنش نیست که زیاد بوده از این نوع و شکل روایت.) از این نظر، شیوهای تازه را در این فیلم شاهدیم ـ به فرض که این روایت از «سانست بلوار» آمده ـ اما اگر حتی تازگی رویکرد فیلم را ملاکی برای امتیاز دادن به آن قلمداد نکنیم، بیهیجان کردن ماجرای زندگی مهناز و خالی کردن آن از شگفتزدگیهای پایانی که معمولا فیلمهای اینچنینی به آن مبتلا میشوند، باعث میشود نمره قابل قبولی به این فیلم بدهیم.
فیلم تا پایان به مهناز وفادار میماند و او را آدم اصلی فیلم میداند، اما با آوردن جمیله نگاه دیگری از یک انسان دیگر را نیز به فیلم تزریق میکند که این مقایسه ضمنی، در جهت یک فرهنگسازیِ درست است. اصولا «تمام چیزهایی که جایشان خالی است» از زاویه فرهنگسازی فیلم پسندیدهای است؛ چه اگر چیزهایی هستند که جایشان در آن خالی است.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- چهار مستند ایرانی در جشنواره هات داکس
- بازگشایی سامانه ثبت طرح مرکز گسترش از اردیبهشت ۱۴۰۳
- معرفی فیلمهای ۳ بخش از جشنواره «سینماحقیقت»
- با معرفی هیات انتخاب و داوری؛ آثار مستند راهیافته به چهلمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران اعلام شد
- ۶۱۵ مستند ایرانی متقاضی حضور در هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت»
- یک ایرانی نامزد دریافت پاندای طلایی چین شد
- در یک نشست رسانهای مطرح شد؛ دغدغه کارگردان باید فقط ساخت یک فیلم خوب باشد/ ما در قبال این فرهنگ مسئولیم
- رونمایی از مستند «سبز بن دار»
- کتاب «حاشیه همان متن است» منتشر شد
- با معرفی هیات انتخاب و داوری؛ آثار راهیافته به بخش مستند بلند جشنواره چهل و یکم فیلم فجر اعلام شد
- مستندهای خارجی بلند و نیمه بلند مسابقه بینالملل «سینماحقیقت» معرفی شدند
- مستندهای کوتاه و نیمه بلند «سینماحقیقت» معرفی شدند
- افزایش مبلغ جوایز شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت»/ ۵۰ میلیون تومان جایزه بهترین فیلم
- پوستر شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت رونمایی شد
- داستانهایی از یزد در «تا بادها، یادها را نبرند»/ مستند آرشیوی سندی هویتی است
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت محمد حقیقت؛ چه کسی به نخل طلا نزدیک میشود؟/ درباره فیلم اول کارگردان زن فرانسوی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
آخرین ها
- در جشنواره فیلم کلاسیک؛ جشن ۳۰ سالگی «داستان عامهپسند»/ بازیگران گرد هم آمدند
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول