پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

خبرگزاری قرآنی ایران نوشت :ساخته جدید رضا میرکریمی شروع جدیدی برای اوست، زیرا «قصر شیرین» لحظات خوبی را برای تماشاگر رقم می‌زند و مخاطب این اثر می‌تواند با حال خوش از سالن سینما خارج شود، تجربه‌ای که این روزها در عرصه سینما کمتر رخ می‌دهد.

«خیلی دور، خیلی نزدیک»، بهترین فیلم رضا میرکریمی تا امروز است، این اثر سینمایی به سرگشتگی انسان امروزی و مناسبات خانوادگی پرداخته است. میرکریمی آثار خوب دیگری نظیر «یه حبه قند» را نیز در کارنامه کاری‌اش دارد، اما آخرین ساخته این فیلمساز را باید اثری همتراز «خیلی دور خیلی نزدیک» دانست که اگر از فیلم اول بهتر نباشد، پایین‌تر هم نیست. محسن قرایی و محمد داوودی نویسنده این اثر بوده‌اند.

داستان قصر شیرین از آنجا آغاز می‌شود که پدری برای سرپرستی دو فرزند خود که مدت‌ها از آن‌ها دور بوده، نزد آن‌ها می‌آید، زیرا مادر این کودکان از دنیا رفته است. پدر در ابتدا حاضر به پذیرفتن این مسئولیت نیست، اما به مرور زمان با سفری که آن‌ها در مسیر رسیدن به خانه پدر پیش می‌گیرند، رابطه عاطفی مستحکمی بین آن‌ها شکل می‌گیرد. نکته جالب‌تر عنوان فیلم است. کودکان از خانه پدر تصور یک قصر را دارند، اما در جریان قصه متوجه می‌شوند قصری که آن‌ها در ذهن خود ساخته‌اند حقیقی نیست، اما پدر قادر است هر خانه‌ای را برای آن‌ها تبدیل به قصر کند.

قصر شیرین چند نکته شاخص دارد که مهمترین آن فیلم‌نامه این اثر است. این فیلم با ریتم خوبی آغاز می‌شود و لوکیشن و میزانسن آن برای تماشاگر جذاب است. همچنین روابطی که بین فرزندان و پدر وجود دارد، از تسلط نویسنده روی متن خبر می‌دهد. شخصیت‌های فرعی نیز به پایداری قصه کمک کرده‌اند. برای مثال شخصیت همسر پدر که نامادری بچه‌هاست در ابتدا این تصور را به وجود می‌آورد که با یک نقش تقریباً سیاه رو‌به‌رو هستیم، اما در طول قصه این شخصیت شکلی روشن به خود می‌گیرد.

نکته دیگر در فیلمنامه این اثر به درام قصه برمی‌گردد. درام این فیلم‌نامه تعلیق خوبی دارد، اما جنس قصه به گونه‌ای است که اگر کارگردان به قصه اشراف لازم را نداشت به راحتی قصه در دام سانتی‌مانتالیسم گرفتار می‌آمد، زیرا اکثر فیلم‌هایی که درباره روابط خانوادگی هستند، شکلی افراطی از احساس را نشان می‌دهند که در فیلم‌های هندی نمونه‌های آن فراوان‌اند، اما قصر شیرین در ورطه این آسیب گرفتار نشده است، زیرا استفاده صحیح و به موقع کارگردان از موسیقی به یاری فیلمنامه آمده است و جایی که قرار است احساس بر منطق غلبه کند، موسیقی قطع می‌شود تا پلان یا سکانس، شکل درام محض به خود نگیرد.

توجه به اصالت خانواده
اتفاق مفهومی دیگری هم در فیلم‌نامه رخ داده است که در فیلم‌های ایرانی به ندرت مشاهده می‌شود و آن توجه به اصالت خانواده و اهمیت آن در پیشبرد زندگی است. پدر در این فیلم به شدت گرفتار روزمرگی است، اما به موفقیت دست نمی‌یابد، ولی از آنجایی که با فرزندانش همراه می‌شود به آرامشی دست می‌یابد که تاکنون آن را تجربه نکرده است. این رویکرد تصویری درست و زیباست که در سینمای ایران کمیاب شده و به شدت نیازمند آن هستیم.

درباره خانواده و جایگاه آن در تولیدات نمایشی حتی در تلویزیون باید گفت که عموم سریال‌هایی که در سیما تولید می‌شوند، سعی دارند مبلغ خانواده ایرانی و سبک زندگی ایرانی باشند، اما اغلب تصویرسازی خوبی در این زمینه ارائه نمی‌شود، چون قرار نیست روابط‌ آن‌ها آن گونه که نیاز قصه است روایت شود، بلکه الگو‌هایی که سیاست‌گذاران در پی آن‌ هستند مورد توجه قرار می‌گیرد. پس طبیعی است که سفارش، ویژگی قالب این دست تولیدات باشد، اما قصر شیرین دقیقاً خلاف این جریان عمل کرده و هر آنچه در فیلم مشاهده می‌شود مبتنی بر احساسی است که غنای قصه آن را رقم زده است.

قصر شیرین، اثر درخشان میرکریمی
بازیگران این فیلم هم توانسته‌اند فراتر از مرزهای گذشته‌شان حرکت کنند. حامد بهداد مدت‌هاست در قالبی که دور خود تنیده فرورفته است و بازی چندان متفاوتی از او را در آثارش شاهد نیستم، اما در قصرین شیرین این بازیگر توانا، اتفاق خوبی را در کارنامه‌اش رقم زده است. بهداد تا حد امکان از حرکات هیستریک دیگر نقش‌هایش کاسته و سعی کرده در کنار بازی بیرونی به توانایی درونی‌ا‌ش هم بیفزاید. در کنار بهداد دو بازیگر خردسال هم وجود دارند که بازی حیرت‌انگیزی از خود ارائه می‌دهند. یونا تدین و نیوشا علی‌پور که در سریال «بچه مهندس» بازی زیبایی از خود ارائه کرده‌اند، در قصر شیرین هم لحظات خوشی را رقم می‌زنند، به نحوی که یونا تدین با وجود سن بسیار کم، نامزد دریافت سیمرغ بهترین نقش مکمل می‌شود. ژیلا شاهین بازیگر نقش نامادری هم یکی از بازیگران خوب این اثر به شمار می‌آید و لهجه ویژه او شخصیت را واقع‌پذیرتر کرده است.

هدایت خوب قصه و بازیگران نشان می‌دهد میرکریمی به پختگی خوبی در این اثر رسیده است. همچنین میزانسن و دکوپاژی که کارگردان به اثر داده در کمتر فیلم او دیده می‌شود، اما در قصر شیرین، میرکریمی بدون ایجاد شلوغی، قوام زیبایی به اثرش بخشیده است. زیبایی تصاویر تنها به میزانسن برنمی‌گردد، بلکه انتخاب لوکیشن و طبیعت حاکم بر لوکیشن هم به جذابیت‌های این اثر افزوده است.

حرکات دوربین هم به ویژه در تصاویر از بالا جذاب و دیدنی است، حتی در بخش‌هایی که دوربین روی دست حرکت می‌کند، لغزشی در تصاویر وجود ندارد. در نهایت قصر شیرین اثری درخشان در کارنامه رضا میرکریمی است که توانسته علاوه بر جشنواره فجر در دیگر جشنواره‌های سینمایی هم با استقبال اهالی سینما مواجه شود. مخاطب قصر شیرین حال خوبی دارد و زمانی که از سینما خارج می‌شود، تأثیر نمایش یک اثر خوب را با خود همراه دارد، اتفاقی که این روز‌ها کمتر در عرصه سینما رخ می‌دهد.