۱ گرفتاری های ریز و درشتی گریبان ما را گرفته است و رهایی از آنها به سادگی ممکن نیست. چون نمی خواهیم رهایی از آنها را. چون نمی دانیم و نچشیده ایم حظ و لذتِ زیستن بدون این طناب های سفت و سمج را، اما اگر بخواهیم و بکوشیم تا به پالایشی بنیادین و ریشه ای در درون و بویژه در انگاره های پوسیده و متصلب خویش که به عقب ماندگی فکری و کوته بینی فرهنگی و اجتماعی ما انجامیده است دست بزنیم و از رنج و درد ریشه کنی آنها واهمه و نگرانی نداشته باشیم آنگاه خواهیم دانست که بدون این کژتابی های فکری و روانی و گزاره های نادرستی که به بت های ذهنی و خدایان دروغین ما تبدیل شده اند، جهان درون و بیرونمان زیباتر، دلنشین تر، عقلانی تر و توحیدی تر می شود. این بت شکنی پیوسته، کار دشواری است. چراکه همگی (کم یا زیاد) پابند نفس عربده جوی خویشیم و خود را از هر گمان و اندیشه ی ناروا و رفتار نادرست و سخن آسیب زننده و اهریمنی، پاک و مبرا می دانیم و چنین می شود که «همچنان دوره می کنیم…» و زمانی به خود می آییم که: «و ناگهان چقدر زود دیر می شود.»
۲ یکی از این گرفتاری های درشت و بزرگی که از پیشترها دچارش بوده ایم و اکنون شدیدتر در بندش اسیریم پیرایه ها و آلودگی های سنگین و خُردکننده ای است که حوزه و فضای روشنفکری و نقد فرهنگی و هنری ما را در دام سیاه خود به بند کشیده است. (می دانیم که جریان روشنفکری در ایران، بیمار و ناقص الخلقه به دنیا آمد و از همان آغاز به جای قرار داشتن در جبهه ی مردم و منافع ملی و تلاش برای تعالی واقعی، بومی و ملی، به نسخه های غیرملی چشم دوخته بود و پیش و بیش از آن که ایرانی بیندیشد و متکی بر تاریخ و فرهنگ و هویت و سرشت ملی باشد، همه دین و دنیای خود را به بریتانیا و نماینده اش در منطقه یعنی کمپانی هند شرقی فروخته بود و با گذشت زمان و به درستی، به «روشنفکر نمایی» تعبیر شد و می شود.)
اکنون با سوگ و دردی جانکاه باید بپذیریم که روشنفکرنمایان با رفتار و گفتار و نوشتار بیمار و خودانگارشان، فضیلت و شرافت روشنفکری را (بیش از پیش) تا مرتبه ی نازل و کودکانه ی نق زدن های صد من یک غاز ساقط کرده اند و در نتیجه، از درنگ و واکاوی پدیده ها و حوزه های فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی به عنوان کنشی شریف و اصیل و روشنفکرانه، کمتر می توان سراغ و نشان گرفت. همچنین، جریان شرح و تفسیر و نقد فرهنگی و هنری شریف و اصیل، لاغر و کم جان شده است و در برابر، کج بینی و یاوه گویی های پرطمطراق در زرورق فریبنده ی «نقد سلبی»، انشاهای دبستانی در پوشش اغواگر «نقد تند و تیز»، نفرت پراکنی و هتاکی و دروغ بافی برای جلب توجه و نام و شهرت و نیز غوغاسالاری بی مایگان، جای نقد و تحلیل و بررسی و کندوکاو دانشورانه ی عرصه ها و محصولات فرهنگی و هنری را گرفته است و شگفت آن که اسیرانِ دست و پا بسته ی مشهوراتِ خودساخته و بندگانِ «هُبَل» های بزک شده و مدرن، هیچ شان آگاهی نیست که بر سرشان چه آمده است و کنش ها و واکنش های شان نه از سر خرد و دانش و آگاهی فرهنگی و هنری که برخاسته از نادانی مضاعفی است که آنها را به کوره راه یک گمراهی بی انتها می کشاند، دامن فرهنگ و هنر را می آلاید، فرصت ها و موقعیت های خجسته ی فراشدن را زخمی می کند، بذر نفرت و دشمنی می پاشد، به بی اخلاقی و بداخلاقی دامن می زند و مجال های گلگشت و تماشای زیبایی و آفاق روشن را از نسل نو می دزدد و زشت ترین و بی آبروترین دزدی و راهزنی، دزدیدن چشم ها برای دیدن زیبایی است.
*منتقد سینما
روزنامه جام جم، شماره ۴۷۷۲ به تاریخ ۸/۱۲/۹۵، صفحه ۱۲ (سینما)
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- همایون اسعدیان: نمیدانم چرا وزیر ارشاد دوست دارد هر هفته حرف بزند؟/مسئولین شبها مسابقه دارند که فردا چه بگوییم تا مردم بیشتر عصبانی شوند!
- نگاهی تحلیلی به سینمای رسول ملاقلیپور در موزه سینما
- پاسخ اکبر نبوی به اظهارات بهروز افخمی/ «گبه» مخملباف با توافق جمعی به اسکار رفت
- سیاست دروغ و فریب در یک پلان/انتقاد تند اکبر نبوی از دولت روحانی
- پخش سری جدید «کافه فیلم» با حضور ضیاءالدین دری
- چرا انتخاب مهران مدیری برای اجرای «هفت» درست است؟
- تلویزیون برای جشنواره فیلم فجر چه میکند/ ۴ برنامه با چند رویکرد/ بلاتکلیفی هفت
- وحید جلیلی: فیلم های اخیر حاتمی کیا بایکوت شده اند
- جمال شورجه: سه فیلمنامه درباره سینمای مقاومت روی دستم مانده است
- اکبر نبوی: در آن زمان نگذاشتیم استقلال شورا را زیر سوال ببرند
- توضیحات رییس سازمان سینمایی درباره جشنوارههای فجر
- بررسی ابعاد راه اندازی هنر و تجربه/ دفاع از حق اقلیت در مقابل اکثریت
- بعد از فوق لیسانس بازیگری، تازه به کارگاه آموزشی میآیند
- میرکریمی: آوینی اگر زنده بود، به مخاطب جهانی فکر میکرد
- روایت اکبر نبوی از مدیریت ایوبی و شمقدری و جریان های خانه سینما
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت محمد حقیقت؛ چه کسی به نخل طلا نزدیک میشود؟/ درباره فیلم اول کارگردان زن فرانسوی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
آخرین ها
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول
- «بعد از رفتن» و «روایت ناتمام سیما» مسافر مسکو شدند