سینماسینما، محمدرضا مقدسیان
سمفونی لذت و حسرت
درخت گردو ساخته محمد حسین مهدویان در عین تاثیرگذاری، از برخی جهات برای مخاطب ناامیدکننده است. اما در کل، این فیلم یکی از مهمترین فیلمهای امسال جشنواره است.
تمهیدات بصری که محمدحسین مهدویان در فیلمهایش در نظر میگیرد موجب موفقیت او در عرصه کارگردانی و تصویر کردن موقعیت میشود، چه در انتخاب اندازه نماها، لنز، میزانسن و زاویه دوربین و چه در جلوههای ویژه و تغییراتی که در کیفیت تصویر ایجاد میکند.
در این فیلم محمدحسین مهدویان حادثه تلخ و غیرانسانی بمباران سردشت در سال ۱۳۶۶ را به تصویر میکشد. از این جهت بر تلخ و غیرانسانی بودن آن تاکید میکنم که کارگردان در به تصویر کشیدن آن موقعیت و تلخ بودن آن کم نگذاشته و برای انطباق تصویر ارائه شده در فیلم با تصاویر ذهنی مخاطب دهه شصتی موفق بوده است. از سوی دیگر در تصویر کردن آن موقعیتها و عمق فاجعه و آسیبهایی که به مردم کرد زبان منطقه سردشت وارده شده از هیچ تلاشی فروگذار نمیکند. این مسئله باعث میشود در بسیاری از سکانسها مخاطب تحت تاثیر فضای احساسی، تلخ و بعضا غیرقابل تحمل آن قرار بگیرد.
نمیتوان بازی چشمگیر پیمان معادی را در این فیلم نادیده گرفت. بازی پیمان معادی به عنوان یکی از وجوه مثبت کار، انکار ناپذیر است. موقعیت احساسی و همراهی برانگیزی که به واسطه اجرای درست و حرفهای پیمان معادی، طراحی مناسب لباس و تمرین و بیان خوب او در قالب گویش و زبان کردی ایجاد شده است، جزو وجوه مثبت فیلم تلقی میشود. به همان اندازه که پیمان معادی خوب ایفای نقش میکند، بازی مهران مدیری خیلی بد است. خیلی بد شاید سلیسترین و شیواترین واژهای باشد که در توصیف بازی مهران مدیری در فیلم میشود بیان کرد.
از عوامل ضعف فیلم میتوان به انتخاب بازیگران و طراحی چهره اشاره کرد. اما ضعف عمده درخت گردو در فیلمنامهنویسی آن است. با وجود اینکه داستان فیلم مبتنی بر یک اتفاق واقعی بسیار پرکشش است، در تبدیل این رخداد به فیلمنامه، درخت گردو میلنگد.
در این فیلم بیشتر خود سوژه فیلمنامهنویس را جذب کرده تا جایی که از توصیف و تبیین موقعیت داستانی، معرفی ابعاد شخصیتهای فیلم و پررنگ شدن عقبه ارتباطی آنها با هم فارغ شده است. در نهایت تمام این نقصها باعث شده شخصیتها برای ما رنگ پیدا نکنند. فیلم در تلاش است این نقایص با نریشنها برطرف شود. نریشنهایی که در موقعیتهای مختلف فیلم تلاش میکند روحیات، شخصیتها، دردها، خوشحالیها، نگرانیها و شیوه نگاه آنها به موقعیت را بیان کند. بدیهی است که نریشن نمیتواند جای موقعیتها را بگیرد. اگر قسمت هیجانی و احساسی فیلم را کنار بگذاریم این بخش از ماجرا باعث میشود فیلم از سطح بالا به سطح متوسط نزول کند. بنابراین از حیث فیلمنامه میتوان گفت درخت گردو ضعیفترین فیلم در کارنامه مهدویان است.
خداحافظ حاج ابراهیم!؟
فیلم خروج به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا به طرز شگفتآوری ناامیدکننده بود. زمانی این تحلیل وجود داشت که مسعود دهنمکی تلاش میکند که جا پای ابراهیم حاتمیکیا و مدل کار ابراهیم حاتمیکیا بگذارد، هرچند که تفاوتهای زیادی در مدل نگاه این دو به سینما هست، ولی هیچوقت هیچکس فکر نمیکرد ابراهیم حاتمیکیا کسی باشد که کیفیت کارش در تمام جهات افت پیدا کند تا جایی که با مسعود دهنمکی آن هم در فیلمهای ضعیفش مقایسه شود.
فیلم خروج ساخته ابراهیم حاتمیکیا در جمیع جهات فیلم ضعیفی است. اما مهمترین ویژگی که باعث ناامیدکنندگی است فیلمنامهی بیکیفیت، نخراشیده و عمل نیامدهای است که از یک رخداد واقعی اقتباس شده. رخدادی که ذاتا پتانسیل بسیاری برای تبدیل شدن به یک فیلمنامه بسیار خوب داشته، اما ابراهیم حاتمیکیا موفق شده به تنهایی تمام این پتانسیلها را هدر دهد.
تنها نقطه و نکته فیلم خروج، انتخاب فرامز قربیان است که هنوز هم به تنهایی قابلیت و پتانسیل به تصویر کشیدن یک قهرمان سینمایی را روی پرده دارد. تلفیق برخی از نماهای جادهای و شمایلی که فرامز قریبیان از بازیگری ارائه میکند با همراهی موسیقی کارن همایونفر یادآور سکانسهای به یادماندنی فیلمهای وسترن، و حتی تا حدی یادآور نقش آفرینیهای کلینت ایستوود است، آن هم فقط و فقط در لحظاتی که فرامز قریبیان محور اصلی داستان است.
اگر موسیقی این فیلم و تصویرهایی که فرامرز قریبیان در فیلم ایفای نقش میکند را از فیلم حذف کنیم، فیلم به قهقرا میرود و سقوط میکند، به این دلیل که نه دیالوگ نویسی پخته و در هم تنیدهای دارد و نه داستانگویی قوام یافته است. حتی آنقدری درایت به خرج نداده که مفاهیم گل درشت انتقادی، سیاسی تاریخ مصرفدار در دل یک درام جادهای به مخاطب انتقال داده شود. در نتیجه وقتی فیلمنامه را الک میکنیم، تعدادی جمله گل درشت، سیاسی، نخراشیده، جهتدار و بیربط به ذات سینما که بیشتر مربوط به تریبونهای سیاسی و روزنامهنگاری و خبرنگاری است از فیلم باقی میماند.
از حیث کارگردانی هم وضع بدتر است. میزانسهای فکرنشده و قابهای مدیوم و کلوآپ هایی که دستهای از بازیگران همزمان درآن قرار میگیرند و دیالوگهای پشتسرهم فقط برای اینکه برخی از اطلاعات را منتقل کنند، آن هم مستقیم و به شکلی کهنه بیان می کنند.
در مجموع، خروج یکی از بدترین فیلمهای حاتمیکیاست و به نظر میرسد کارگردان این فیلم به دستهی کسانی از جمله مسعودکیمیایی و داریوش مهرجوئی میپیوندد که سینمای آنها تمام شده است و وقت آن شده که ابراهیم حاتمیکیا از فیلمسازی خروج کند. دست کم برای مدتی تا سرحال و با حرفهای تازه به سینما بازگردد.
منبع: سانس ویژه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «درخت گردو»؛ تصویری بلورین و شفاف از عمق یک جنایت جنگی
- همزمان با روز ملی سینما، فردا بلیت سینماها نیمبها است
- قدرت قادر
- «دینامیت» اکران میشود
- سخنگو و دبیر شورای صنفی نمایش: هنوز هیچ فیلمی برای اکران نوروز قطعی نیست
- کدام فیلمها برای معرفی به اسکار مناسب هستند؟
- ۲ فیلم جدید روی پرده میآیند
- دلیل اکران یک هفتهای «درخت گردو» چیست؟
- اخراجیها/ نگاهی به فیلم «خروج»
- بیحاصل!/ نگاهی به فیلم «خروج»
- جدیدترین خبرها از شبکه نمایش خانگی/ عرضه «خروج» و «سونامی»
- مهدی یزدانی: اکران آنلاین رقیب اکران سینمایی نیست/ پلتفرمها مکمل سینماها هستند
- پس از اکران آنلاین و سینماماشین، «خروج» در سینماها روی پرده میرود
- «خروج» و «طلا» در اکران آنلاین چقدر فروختند؟
- خروج از مدیوم سینما/ نگاهی به فیلم «خروج»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟
- روایتی از سه نمایشنامه از محمد مساوات روی صحنه میرود
- «کارون – اهواز» در مراکش