سینماسینما، محمدرضا مقدسیان
سمفونی لذت و حسرت
درخت گردو ساخته محمد حسین مهدویان در عین تاثیرگذاری، از برخی جهات برای مخاطب ناامیدکننده است. اما در کل، این فیلم یکی از مهمترین فیلمهای امسال جشنواره است.
تمهیدات بصری که محمدحسین مهدویان در فیلمهایش در نظر میگیرد موجب موفقیت او در عرصه کارگردانی و تصویر کردن موقعیت میشود، چه در انتخاب اندازه نماها، لنز، میزانسن و زاویه دوربین و چه در جلوههای ویژه و تغییراتی که در کیفیت تصویر ایجاد میکند.
در این فیلم محمدحسین مهدویان حادثه تلخ و غیرانسانی بمباران سردشت در سال ۱۳۶۶ را به تصویر میکشد. از این جهت بر تلخ و غیرانسانی بودن آن تاکید میکنم که کارگردان در به تصویر کشیدن آن موقعیت و تلخ بودن آن کم نگذاشته و برای انطباق تصویر ارائه شده در فیلم با تصاویر ذهنی مخاطب دهه شصتی موفق بوده است. از سوی دیگر در تصویر کردن آن موقعیتها و عمق فاجعه و آسیبهایی که به مردم کرد زبان منطقه سردشت وارده شده از هیچ تلاشی فروگذار نمیکند. این مسئله باعث میشود در بسیاری از سکانسها مخاطب تحت تاثیر فضای احساسی، تلخ و بعضا غیرقابل تحمل آن قرار بگیرد.
نمیتوان بازی چشمگیر پیمان معادی را در این فیلم نادیده گرفت. بازی پیمان معادی به عنوان یکی از وجوه مثبت کار، انکار ناپذیر است. موقعیت احساسی و همراهی برانگیزی که به واسطه اجرای درست و حرفهای پیمان معادی، طراحی مناسب لباس و تمرین و بیان خوب او در قالب گویش و زبان کردی ایجاد شده است، جزو وجوه مثبت فیلم تلقی میشود. به همان اندازه که پیمان معادی خوب ایفای نقش میکند، بازی مهران مدیری خیلی بد است. خیلی بد شاید سلیسترین و شیواترین واژهای باشد که در توصیف بازی مهران مدیری در فیلم میشود بیان کرد.
از عوامل ضعف فیلم میتوان به انتخاب بازیگران و طراحی چهره اشاره کرد. اما ضعف عمده درخت گردو در فیلمنامهنویسی آن است. با وجود اینکه داستان فیلم مبتنی بر یک اتفاق واقعی بسیار پرکشش است، در تبدیل این رخداد به فیلمنامه، درخت گردو میلنگد.
در این فیلم بیشتر خود سوژه فیلمنامهنویس را جذب کرده تا جایی که از توصیف و تبیین موقعیت داستانی، معرفی ابعاد شخصیتهای فیلم و پررنگ شدن عقبه ارتباطی آنها با هم فارغ شده است. در نهایت تمام این نقصها باعث شده شخصیتها برای ما رنگ پیدا نکنند. فیلم در تلاش است این نقایص با نریشنها برطرف شود. نریشنهایی که در موقعیتهای مختلف فیلم تلاش میکند روحیات، شخصیتها، دردها، خوشحالیها، نگرانیها و شیوه نگاه آنها به موقعیت را بیان کند. بدیهی است که نریشن نمیتواند جای موقعیتها را بگیرد. اگر قسمت هیجانی و احساسی فیلم را کنار بگذاریم این بخش از ماجرا باعث میشود فیلم از سطح بالا به سطح متوسط نزول کند. بنابراین از حیث فیلمنامه میتوان گفت درخت گردو ضعیفترین فیلم در کارنامه مهدویان است.
خداحافظ حاج ابراهیم!؟
فیلم خروج به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا به طرز شگفتآوری ناامیدکننده بود. زمانی این تحلیل وجود داشت که مسعود دهنمکی تلاش میکند که جا پای ابراهیم حاتمیکیا و مدل کار ابراهیم حاتمیکیا بگذارد، هرچند که تفاوتهای زیادی در مدل نگاه این دو به سینما هست، ولی هیچوقت هیچکس فکر نمیکرد ابراهیم حاتمیکیا کسی باشد که کیفیت کارش در تمام جهات افت پیدا کند تا جایی که با مسعود دهنمکی آن هم در فیلمهای ضعیفش مقایسه شود.
فیلم خروج ساخته ابراهیم حاتمیکیا در جمیع جهات فیلم ضعیفی است. اما مهمترین ویژگی که باعث ناامیدکنندگی است فیلمنامهی بیکیفیت، نخراشیده و عمل نیامدهای است که از یک رخداد واقعی اقتباس شده. رخدادی که ذاتا پتانسیل بسیاری برای تبدیل شدن به یک فیلمنامه بسیار خوب داشته، اما ابراهیم حاتمیکیا موفق شده به تنهایی تمام این پتانسیلها را هدر دهد.
تنها نقطه و نکته فیلم خروج، انتخاب فرامز قربیان است که هنوز هم به تنهایی قابلیت و پتانسیل به تصویر کشیدن یک قهرمان سینمایی را روی پرده دارد. تلفیق برخی از نماهای جادهای و شمایلی که فرامز قریبیان از بازیگری ارائه میکند با همراهی موسیقی کارن همایونفر یادآور سکانسهای به یادماندنی فیلمهای وسترن، و حتی تا حدی یادآور نقش آفرینیهای کلینت ایستوود است، آن هم فقط و فقط در لحظاتی که فرامز قریبیان محور اصلی داستان است.
اگر موسیقی این فیلم و تصویرهایی که فرامرز قریبیان در فیلم ایفای نقش میکند را از فیلم حذف کنیم، فیلم به قهقرا میرود و سقوط میکند، به این دلیل که نه دیالوگ نویسی پخته و در هم تنیدهای دارد و نه داستانگویی قوام یافته است. حتی آنقدری درایت به خرج نداده که مفاهیم گل درشت انتقادی، سیاسی تاریخ مصرفدار در دل یک درام جادهای به مخاطب انتقال داده شود. در نتیجه وقتی فیلمنامه را الک میکنیم، تعدادی جمله گل درشت، سیاسی، نخراشیده، جهتدار و بیربط به ذات سینما که بیشتر مربوط به تریبونهای سیاسی و روزنامهنگاری و خبرنگاری است از فیلم باقی میماند.
از حیث کارگردانی هم وضع بدتر است. میزانسهای فکرنشده و قابهای مدیوم و کلوآپ هایی که دستهای از بازیگران همزمان درآن قرار میگیرند و دیالوگهای پشتسرهم فقط برای اینکه برخی از اطلاعات را منتقل کنند، آن هم مستقیم و به شکلی کهنه بیان می کنند.
در مجموع، خروج یکی از بدترین فیلمهای حاتمیکیاست و به نظر میرسد کارگردان این فیلم به دستهی کسانی از جمله مسعودکیمیایی و داریوش مهرجوئی میپیوندد که سینمای آنها تمام شده است و وقت آن شده که ابراهیم حاتمیکیا از فیلمسازی خروج کند. دست کم برای مدتی تا سرحال و با حرفهای تازه به سینما بازگردد.
منبع: سانس ویژه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «درخت گردو»؛ تصویری بلورین و شفاف از عمق یک جنایت جنگی
- همزمان با روز ملی سینما، فردا بلیت سینماها نیمبها است
- قدرت قادر
- «دینامیت» اکران میشود
- سخنگو و دبیر شورای صنفی نمایش: هنوز هیچ فیلمی برای اکران نوروز قطعی نیست
- کدام فیلمها برای معرفی به اسکار مناسب هستند؟
- ٢ فیلم جدید روی پرده میآیند
- دلیل اکران یک هفتهای «درخت گردو» چیست؟
- اخراجیها/ نگاهی به فیلم «خروج»
- بیحاصل!/ نگاهی به فیلم «خروج»
- جدیدترین خبرها از شبکه نمایش خانگی/ عرضه «خروج» و «سونامی»
- مهدی یزدانی: اکران آنلاین رقیب اکران سینمایی نیست/ پلتفرمها مکمل سینماها هستند
- پس از اکران آنلاین و سینماماشین، «خروج» در سینماها روی پرده میرود
- «خروج» و «طلا» در اکران آنلاین چقدر فروختند؟
- خروج از مدیوم سینما/ نگاهی به فیلم «خروج»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
آخرین ها
- «دانه انجیر معابد» در میان نامزدهای جایزه بهترین فیلم اروپا
- نشست خبری اپرای عروسکی مولوی / گزارش تصویری
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- رایان رینولدز و هیو جکمن در یک فیلم غیرمارولی همراه میشوند
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- از ۱۶ آبان؛ «خورشید آن ماه» ساخته ستاره اسکندری آنلاین اکران میشود
- حضور همراه اول در نمایشگاه کیشاینوکس با هدف گسترش فرصتهای جدید سرمایهگذاری
- ادعای سازندگان پربازدیدترین سریال تاریخ نتفلیکس؛ چالشهای فصل دوم «بازی مرکب» جذابتر است
- تهیهکننده سینما مطرح کرد: کوچ سینماگران حرفهای به پلتفرمها و فیلمهایی که تعطیل میشوند
- «فصل فرار اسبها» آماده نمایش شد