پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

گلاویژ نادری/ یاسمن طلوعی: آن طور که از کارنامه رامبد جوان برمی ‏آید او از ابتدای شروع به کارش در تلویزیون، علاقه ‏مند به کارگردانی بود. او بازی در تلویزیون را از سال ۱۳۷۳ در طنز‏های آیتمی آغاز کرد و چهار سال بعد اولین مجموعه طنز آیتمی خود را با عنوان «جمعه‏ بازار» کارگردانی کرد سه سال بعد ساخت مجموعه تلویزیونی ماه رمضان با نام «گمگشته» در سال ۱۳۸۰ به او سپرده شد و او توانست با کارگردانی این سریال جای پای خود را در تلویزیون محکم کند. از آن به بعد بود که به طور متوسط دو تا سه سال یک ‏بار کارگردانی مجموعه‏ هایی را مانند «نشانی»، «مسافران» و… را برعهده گرفت تا اینکه به «خندوانه» رسید و از آن به بعد نتوانست سریالی را در تلویزیون مقابل دوربین ببرد. چراکه این برنامه آنقدر از او وقت و انرژی می ‏گیرد که نمی ‏تواند سریال تازه ‏ای بسازد. با این حال جوان بعد از ساخت دو سریال «گمگشته» و «باغ بلور»‏ که هنوز از تلویزیون به نمایش درنیامده به سینما آمد. «اسپاگتی در هشت دقیقه» را که یک کمدی رمانتیک با حضور بازیگران خردسال بود، در سال ۱۳۸۳ کارگردانی کرد. از آن زمان به بعد تنها ۵ فیلم در سینما جلوی دوربین برده که تعدادی زیادی برای بازیگری که کارگردانی را ترجیح می‏ دهد و می‏ خواهد در همه ژانرها فیلم بسازد، نیست. اما مهم برای جوان کارگردانی است و برخلاف بسیاری تلویزیون و سینما برایش تفاوتی ندارد. او می ‏خواهد کارگردان باشد چه در یک مجموعه اپیزودی،‏ چه برنامه شبانه و چه در سینما. به همین خاطر است که به نسبت دیگر کارگردانان سینما که همزمان با او شروع به کارگردانی کردند، ‏کارنامه پروپیمانی ندارد. اما مهم این است که او چه در تلویزیون و چه در سینما نشان داده که می ‏تواند خوب کارگردانی کند. دانش این کار را دارد و با نگاه به فیلم‏ها و سریال ‏های خارجی خود را مرتب به‌روز می ‏کند و عطش زیادی برای پیاده‏ کردن چیزهای تازه در سینما یا حداقل در کارنامه خودش دارد. از فیلم‏ های تلخ و سیاه گریزان است. نه علاقه‏ مند به بازی در آنهاست و نه کارگردانی چنین فیلم‏هایی. همین علاقه‏ مندی ‏های اوست که او را در مسیر ساخت برنامه ‏ای چون «خندوانه» قرار داد که برای تفریح و شاد کردن مخاطب ساخته می ‏شود. از میان پنج فیلم سینمایی ‏اش هم چهار تای آن کمدی و طنز هستند و همین کارنامه نشان می ‏دهد که او علاقه ‏مند به فیلم‏ هایی است که مخاطب خود را سرگرم کند، بخنداند و اوقات خوشی را برای او بسازد. حالا هم در حال کار روی فیلمنامه فیلمی ترسناک است. یکی از آن ژانرهایی که از سال‏ ها قبل قصد تجربه آن را داشت و اگر «خندوانه» فرصتی برای او باقی بگذارد، به‌زودی سراغ کارگردانی اولین فیلم ترسناکش خواهد رفت.

نگار
فیلم سینمایی «نگار» متفاوت‏ ترین اثر رامبد جوان در سینما است که با فیلم‏ های قبل و بعدش تفاوت زیادی به لحاظ مضمونی و ساختاری دارد. نه آن فضای کمدی و طنز بقیه فیلم ‏های سینمایی‏ اش در آن به چشم می‏ خورد و نه ریتمی را که در فیلم‏ های این کارگردان سراغ داریم، در آن می‏ بینیم. انگار این فیلم وصله ‏ای ناجور در کارنامه رامبد جوان است و چندان ربطی هم به خودش ندارد. فیلمی پرحاشیه که از زمان ساخت و اکران در جشنواره و بعد نمایش عمومی جنجال‏ هایی را به همراه داشت که از نام فیلم گرفته تا کارگردانی و مضمونش را دربر می ‏گرفت. فیلم کمترین نامزدی را در جشنواره فجر به دست آورد که همین هم باعث شگفتی و ابراز نارضایتی رامبد جوان شد و تماشاگرانی که به فیلم‏ های با ریتم تند و طنز این کارگردان عادت داشتند، نتوانستند با آن ارتباط برقرار کنند. در اکران هم اگر تبلیغات جوان در برنامه «خندوانه» و اهدای بلیت فیلمش به عنوان جایزه به تماشاگران این برنامه نبود فروشش به دو میلیارد هم نمی‏ رسید. نقش اول فیلم را به نگار جواهریان (همسرش) سپرد و داستانی داشت که نزدیک به زندگی خودش بود. فیلم به ماجرایی جنایی می‏ پرداخت: نگار دختر خانواده ‏ای نیمه مرفه و اصیل بود، پدرش دریک معامله اقتصادی شکست خورده و با اسلحه خودکشی می‏ کند. این تحلیلی است که پلیس نسبت به مرگ او اعلام می‏ کند اما دختر این تحلیل را باور ندارد و برای رسیدن به اصل ماجرا تصمیم می‏ گیرد روزهای آخر پدر را مرور کند. فیلم در فضایی ذهنی و واقعی که در هم تلفیق شدند، می‏ گذشت و همین دنیاهای موازی تماشاگر را سردرگم می‏ کرد. فاصله گرفتن از یک داستان واقعی و به تصویر کشیدن روایتی سورئال هم یکی از مواردی بود که باعث می‏ شد، تماشاگر با فیلم ارتباط برقرار نکند و همین ‏ها بود که «نگار» را تبدیل به فیلمی که مورد علاقه طرفداران رامبد جوان باشد، نکرد. خودش که می‏ گوید که این فیلم را تنها برای تجربه کردن ژانر جدیدی ساخته و نگاه به گیشه نداشته است. اما او کارگردانی است که فیلمش را برای مخاطب زیاد و فروش بالا می ‏سازد و بعید است که در این یکی این عامل را در نظر نگرفته باشد.

قانون مورفی
رامبد جوان سر پر سودایی برای ساخت فیلم سینمایی در همه ژانرها دارد. او می ‏خواهد ساخت فیلم‏ های مختلف را تجربه کند. کارگردانی است که کارنامه‏ اش هم نشان می‏ دهد علاقه‏ مند به تجربه ‏های عجیب‌وغریب است و فیلم‏ هایش شباهت زیادی با هم ندارند. از «اسپاگتی در هشت دقیقه» تا همین آخرین فیلمش «قانون مورفی» نشان‏ داده که به یک ژانر یا سبک واحد قائل نیست و برخلاف بسیاری از کارگردانان که به فیلم‏ های خاکستری و ژانر اجتماعی و داستان ‏های تلخ علاقه‏ مندند، فیلم‏ هایش یا پس‏ زمینه طنز و کمدی داشتند یا اینکه با ریتم تند روایت شدند، چیزی که برخلاف فضای کلی فیلم ‏های سینمای ایران است. «قانون مورفی» هم یکی از فیلم‏ هایی است که جوان از سال‏ها پیش علاقه‏ مند به ساخت آن بود. فیلمی اکشن با داستانی مهیج و تعقیب و گریز بسیار با پس‏ زمینه معمایی و طنز این یعنی همان فضایی که جوان سال‏ ها به دنبال فرصتی برای ساخت فیلمی در آن بود. در این فیلم او برخلاف دیگر فیلم‏ هایش به سراغ بازیگران جوانی که تا ستاره شدن فاصله دارند، رفته است و به جز امیر جدیدی، بازیگری که اقبال زیادی به آن وجود داشته باشد در فیلم بازی نمی‏ کند. در واقع جوان و جدیدی به همراه امیر جعفری بازیگران مطرح این فیلم هستند که نقش‏ های اصلی را هم برعهده دارند. بقیه بازیگران از چهره‏ هایی که جوان در «خندوانه‏» با آنها آشنا شد و همکاری کرد یا بازیگران تلویزیونی همچون هادی کاظمی، سروش صحت، مهسا طهماسبی و…هستند. ـنکته مهم در این فیلم دعوت از حسین جلیلی فیلمبرداری است که مدیریت فیلمبرداری سه فیلم را در کارنامه خود دارد و در «قانون مورفی» کار او به خوبی به چشم می‏ آید و فیلمبرداری و تدوین میثم مولایی دو نقطه قوت فیلم است. جوان هم با توجه به صحنه ‏های اکشن و تعقیب و گریز در میان بازار، روی رودخانه و خیابان ‏های شلوغ به خوبی از عهده کارگردانی این فیلم برآمده، هرچند می ‏توانست زمان فیلم را کمی کوتاه‏ تر کند و از هیجان خود برای به تصویر کشیدن صحنه ‏های تعقیب و گریز و کارگردانی آنها که احتمالا برایش جذاب هم بوده کمی بکاهد.

ورود آقایان ممنوع
رامبد جوان فیلم «ورود آقایان ممنوع» را در سال ۸۹ کارگردانی کرد. داستان این فیلم یک دبیرستان دخترانه را نشان می ‏دهد که دبیر شیمی به دلیل مادر شدن، شش ماه مرخصی می‏ گیرد و مدیر مدرسه که در اواسط سال تحصیلی به دنبال دبیر زن می ‏گردد، موفق نمی ‏شود و به ناچار یک دبیر مرد را به مدرسه می ‏آورد. «ورود آقایان ممنوع» با فیلمنامه ‏ای از پیمان قاسم‏خانی نوشته شد و در زمان اکران با استقبال مخاطبان مواجه شد و توانست با فروش پنج میلیارد و صد میلیون تومان در گیشه تعداد زیادی از تماشاگران را به سینما بکشاند. این فیلم سومین ساخته ‏ی جوان به حساب می‏ آید که مثل فیلم ‏های «اسپاگتی در هشت دقیقه» و «پسر آدم، دختر حوا» در دسته ‏ی فیلم‏ های کمدی و سرگرم‏ کننده قرار می ‏گیرد. در این فیلم رضا عطاران، ویشکا آسایش، پگاه آهنگرانی، حدیث میرامینی، ستاره پسیانی، بهاره رهنما و مانی حقیقی بازیگرانی بودند که نقش‌آفرینی می‏ کردند. اما در این میان نباید حضور رضا عطاران در «ورود آقایان ممنوع» را نادیده بگیریم که کمک زیادی به فروش فیلم کرد. عطاران همان تصویر همیشگی را از خود به نمایش گذاشت که به راحتی می ‏توانست مخاطب را به خندیدن وادار کند. او نقش دبیر شیمی را برعهده داشت که با ورودش به مدرسه‏ ی دخترانه اتفاقات بانمکی را هم همراه خود به مدرسه آورد. آقای جبلی (عطاران) یک مرد مجرد بود که به همراه مادرش زندگی می‏ کرد و دست و پا چلفتی بود و نمی ‏توانست کلاس را با شاگردهایی که با دیدن یک دبیر مرد مدام شیطنت می‏ کردند، اداره کند. ویشکا آسایش هم نقش مدیر این مدرسه را عهده‏ دار بود که حساسیت زیادی روی حضور دبیر مرد داشت و این اولین ‏بار بود که مجبور شد یک مرد را به جمع دبیران مدرسه اضافه کند و تمام خواسته‏ اش این بود که چهارنفر از شاگردانش در مسابقات المپیاد موفق شوند. دیدن «ورود آقایان ممنوع» در آن سال‏ ها برای دختران محصل و به طور کلی مخاطبان سینما جذابیتی خاص داشت.

پسر‌آدم، دختر حوا
رامبد جوان علاوه بر کارگردانی فیلم «پسر آدم، دختر حوا» خودش هم به عنوان بازیگر در این فیلم حضور داشت. جوان از حامد کمیلی و مهناز افشار به عنوان بازیگران اصلی فیلمش استفاده کرد که هر دو نقش وکیل را برعهده داشتند و در قبول کردن پرونده ‏ها با هم رقابت می ‏کردند. «پسر آدم، دختر حوا» دومین فیلم سینمایی کمیلی به حساب می ‏آمد که او پیش از این در مجموعه ‏های تلویزیونی با موضوعات جدی مقابل دوربین قرار گرفته بود. افشار هم قبل از فیلم «پسر آدم، دختر حوا» در فیلم ‏های مشابه ی با این محوریت مثل «کما»، «آتش بس» و «کلاغ پر» بازی کرده بود. داستان این فیلم از این قرار بود که مینا و فرهود ناخواسته وارد یک ساختمان شدند و فهمیدند باید یک واحد را با هم اجاره کنند که این موضوع باعث می ‏شود در کارشان با مشکلاتی مواجه شوند. اما با ورود یک زن و شوهر به داستان که قصد داشتند از یکدیگر جدا شوند، مینا وکالت زن را و فرهود هم وکالت مرد را برعهده می‏ گیرند. در طول فیلم مینا و فرهود به مرور و به دلیل رقابتی که میان‏شان شکل گرفته، مثل بیشتر فیلم‏ های ایرانی، متوجه می‏ شوند به یکدیگر علاقه ‏مند شده‏ اند و دیگر نوع بگومگوی آنها به دوست داشتن یکدیگر ختم می ‏شود. «پسر آدم، دختر حوا» در زمانی ساخته شد که دیدن کل کل‏ه ای یک دختر و پسر جوان برای مخاطبان دوست ‏داشتنی بود. رامبد جوان این فیلم را در سال ۸۷ کارگردانی کرد، یعنی بعد از چهار سال از ساخت اولین فیلمش «اسپاگتی در هشت دقیقه» آن را مقابل دوربین برد. «پسر آدم، دختر حوا» لحظات بامزه‏ای را برای مخاطبانش رقم می‏زد اما بازی بازیگرانش آن چنان قابل قبول نبود و در سکانس‏ هایی با کمی اغراق همراه بود. لیلا اوتادی، فرامرز صدیقی، سعید پیردوست و شیلا خداداد بازیگران دیگری بوده‏ اند که در فیلم «پسر آدم، دختر حوا» مقابل دوربین قرار گرفته ‏اند.

بازیگری
همه‏ ی ما رامبد جوان را با بازی در سریال به یادماندنی «خانه سبز» و شخصیت فرید به یاد می ‏آوریم. مجموعه ‏ای که ماجراهای یک خانواده را در ساختمانی به تصویر می‏ کشید که همه‏ ی اهالی با هم نسبت فامیلی داشتند و در هر قسمت داستان جدیدی را برای مخاطبان روایت می ‏کرد. سریال «خانه سبز» در سال ۷۵ ساخته شد و رامبد جوان در آن سال‏ها کم سن وسال بود. او پیش از این مجموعه در دو، سه سریال تلویزیونی بازی کرده بود و «خانه سبز» جزو تجربه ‏های اول و دومش به حساب می‏ آمد. جوان در همه‏ ی فیلم‏ ها و سریال ‏هایی که در طول این سال‏ها به عنوان بازیگر حضور داشته، سعی کرده یک تم را رعایت کند، آن هم علاقه به موضوعات کمدی بوده است. «مکس»، «صورتی»، «اسپاگتی در هشت دقیقه»، «سوغات فرنگ» و… همه ‏گی مثال ‏های خوبی برای نقش ‏آفرینی‏ های جوان در فیلم‏ های کمدی هستند که در هر کدام از آنها تصویر جدیدی از خود به نمایش گذاشت. در این میان فیلم‏ هایی مثل «گناهکاران» هم هستند که رامبد جوان در آن نقشی کاملا جدی را برعهده داشت و یک چهره‏ ی متفاوت را از خود به نمایش گذاشت. بازی او در «گناهکاران» مورد تحسین هیات داوران قرار گرفت و موفق شد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از سی‏ و یکیمین جشنواره‏ ی فیلم فجر را دریافت کند. «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران»، «پریدن از ارتفاع کم» و «آزادی مشروط» هم فیلم ‏های دیگری هستند که جوان در آنها نقشی جدی عهده ‏دار بوده است. فیلم «قانون مورفی» جدیدترین فیلمی است که رامبد جوان کارگردانی کرده و باز هم با نقشی کمدی مقابل دوربین قرار گرفته و باید منتظر باشیم تا ببینیم آیا او در این فیلم هم مثل نقش‏ های قبلی‏ اش بازی کرده یا اینکه یک بازی کاملا متفاوت را از او شاهد خواهیم بود.

سازندگی