سینماسینما، منوچهر دینپرست
هر جامعه کشمکشهای درونی خود را دارد؛ کشمکشهایی که میتواند ناشی از خاستگاههای تاریخی یا روابط پیچیده فرهنگی و حتی بدفهمیهای عرفی و ایدئولوژیک باشد. از اینرو نمیتوان فارغ از فهم درست پیچیدگیها و کشمکشها و اتفاقات جامعهای آنها را فهم یا بررسی کرد. ساخت مستندی که بر پایه فهم دقیق از این روابط باشد، میتواند نهتنها جذاب باشد، بلکه اتفاقات و دگرگونیهای لایههای زیرین هر جامعه را نیز بهخوبی آشکار کند. مستند «جایی برای فرشتهها نیست» را که به کارگردانی سام کلانتری ساخته شده و برای اولین بار در سیزدهمین جشنواره حقیقت به نمایش درآمد، میتوان بر اساس موقعیتی که طرح شد، برشمرد. مستند «جایی برای فرشتهها نیست» داستان تیم هاکی با اسکیت دختران ایران است؛ تیمی که میخواهد کیفیت خود را بالاتر ببرد و در مسابقات آسیایی مقام کسب کند. اما این تیم با مشکلات و مصایب بسیاری روبهرو است که مهمترین آن را میتوان ناملایمات عرفی و حتی قانونی نسبت به زنان دانست. این مستند نهتنها سعی کرده در کالبد یک مسابقه ورزشی فیلمی را تهیه کند، بلکه تلاش کارگردان به شکلی غیرمستقیم به همان ناملایمات که اشاره شد، معطوف است.
کارگردان با رندی تمام دختران نوجوان و ورزشکار را درگیر فضایی کرده که مستند او را نهتنها جذاب و اغواکننده نشان دهد، بلکه تماشاگر نیز همراه و همسو با احساسات و تلاشها و مصایب آنها باشد. از سوی دیگر، کارگردان با به تصویر کشیدن منظومه احساسی دختران که همراه با خانواده و روانشناس و مربی است، مثلثی را در دست گرفته که توانسته مستند را بدون سکته جلو ببرد. شاید همین نقطه قوت اوست. تلاقیگاهی که بدون تردید دغدغه این روزهای بسیاری از دختران این سرزمین است. کارگردان با به تصویر کشیدن میل به موفقیت و پیروزی دختران آنها را در فضایی قرار داده که بیگمان دغدغه این روزها و حتی روزگار پیشین دختران این سرزمین است؛ دخترانی که میخواهند در عرصههای گوناگون، بهخصوص ورزشی، نقشی مهم و کلیدی ایفا کنند، اما ناملایمات و مصایبی از جنس عرف و فرهنگ و شرع آنها را در رسیدن به قله موفقیت و پیروزی با مشکلاتی روبهرو کرده است. در کنار این نکاتی که طرح شد، باید به ساختار فیلم هم اشاره کرد. فیلم با ریتمی مقبول و جذاب داستان خود را بهخوبی بازگو کرده و این از زیرکی کارگردان است که مستند را بدون درگیر شدن با احساسات خصوصا زنانه فیلم با مشکل روبهرو نکرده که تماشاگر احساس خستگی و ملال کند. از سوی دیگر، این مستند توانسته با در دست گرفتن ریتم ورزشی که تحرک و پویایی جزء لاینفک آن است، صحنهپردازی و موقعیتسازی را در دستور کار خود قرار دهد تا ساختار و محتوای مستند هماهنگ باشند.
در پایان تذکر این نکته ضروری است که ساخت چنین فیلمها و مستندهایی که وضعیت فعلی زنان را در حوزه ورزشی در دستور کار خود قرار دادهاند، مانند «عرق سرد» یا «از صفر تا سکو»، اگرچه یک موقعیت تاریخی را به تصویر کشیدهاند، اما رویاهای زنانی را که در این مسیر بودهاند و از تلاش نایستادند، با واقعیت تطبیق میدهند. نشان دادن این وضعیت نهتنها میتواند آگاهیبخش باشد، بلکه در حل برخی از مشکلات و مصایب بیتاثیر نیست.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- «کشیم عاشق» به فرانسه میرود
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- مستند سینمایی «رخ»، تماشای شکوه یک عمر ۸۴ ساله است/ گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با سام کلانتری
- یک چالش زنانه تمام عیار/ نگاهی به مستند «جایی برای فرشتهها نیست»
- جشن مستقل سینمای مستند افتتاح شد؛ سینمای مستند از جامعه عقب نیست/ مراقب باشید جشن، جشنواره نشود
- اعلام جزییات افتتاحیه جشن مستقل سینمای مستند
- جشن زادروز علیاکبر صادقی در خانه هنرمندان برپا شد/ صادقی: خواب کودکانی را نقاشی میکنم که پدرانشان شهید شدند
- پیروزی اراده
- بدرقه کاروان المپیک ایران با فیلمهای ورزشی
- «جایی برای فرشتهها نیست» و «اکسدوس» راهی پاریس میشوند
- همان همیشگی/ نگاهی به فیلم «آنا»
- داوران بخش مستند و فیلم کوتاه سیو نهمین جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- فیلمی متفاوت نه البته بینقص/ نگاهی به فیلم «گزارش یک قتل»
- گروتسک، مرزها، محدودهها و همپوشانیها/ معرفی کتاب گروتسک فیلیپ تامسن
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
آخرین ها
- نشست خبری اپرای عروسکی مولوی / گزارش تصویری
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- رایان رینولدز و هیو جکمن در یک فیلم غیرمارولی همراه میشوند
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- از ۱۶ آبان؛ «خورشید آن ماه» ساخته ستاره اسکندری آنلاین اکران میشود
- حضور همراه اول در نمایشگاه کیشاینوکس با هدف گسترش فرصتهای جدید سرمایهگذاری
- ادعای سازندگان پربازدیدترین سریال تاریخ نتفلیکس؛ چالشهای فصل دوم «بازی مرکب» جذابتر است
- تهیهکننده سینما مطرح کرد: کوچ سینماگران حرفهای به پلتفرمها و فیلمهایی که تعطیل میشوند
- «فصل فرار اسبها» آماده نمایش شد
- عرضه یک فیلم کوتاه با بازی هوتن شکیبا در شبکه نمایش خانگی