پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

 مهدی کرم‌پور در جریان میزگرد بررسی سینمای سیاسی ایران در برنامه «هفت» تاکید کرد اگر امروز به تماشای فیلم‌‌های محسن مخملباف بنشینیم، از کیفیت آن راضی نخواهیم بود.

به گزارش سینماسینما، شامگاه جمعه ۵ آذر ماه برنامه دیگری از «هفت» با اجرای بهروز افخمی با موضوع سینمای سیاسی روی آنتن رفت و مهدی کرم‌پور به همراه مهدی آذرپندار به بحث و گفت‌وگو درباره این موضوع پرداختند.

کرم پور در ابتدای این بحث درباره ماهیت سینمای سیاسی گفت: «اساسا زمانی که از سینمای سیاسی صحبت می‌کنیم، در واقع درباره نقد قدرت صحبت می‌کنیم. به یاد ندارم در تاریخ سینمای ایران هیچ زمان فرصت و اجازه این داده شده باشد تا نقد حاکمیت صورت گرفته باشد. هرچند سینمای پروپاگاندا و در جهت تبلیغ سیاست های حکومت بوده است و از سوی مقابل سینمایی که کارش غر زدن بوده است نیز بوده است.»

آذرپندار نیز در ادامه افزود: «دلایل عمده‌ای دارد که یک بخش از آن به حکومت و سیاست‌های حاکمیتی مربوط می‌شود. بخش دیگر آن به جشنواره‌های خارجی و سیاست مدیران سینمایی مستقر مربوط می‌شود. چون اهل دردسر نیستند و فیلم خود را فیلم جشنواره پسند، شاعرانه و لطیف تعبیر می‌کنند. جشنواره‌های خارجی نیز آن به آن دسته از فیلم‌های سیاسی استقبال نشان می‌دهند که اساسا فیلم اجتماعی هستند و چند تکه سیاسی نیز در بستر آن بیان شده باشد. نظیر فیلم‌های جعفر پناهی. از این سو نیز سیستم فرهنگی ما نیز ظرفیت ندارد. بهروز شعیبی با جنس تولیدات قبل خود نشان می‌دهد نوعی سینمای اخلاقی و دینی را بلد است و علاقه دارد، اما به ناگهان یک فیلم سیاسی مثل «سیانور» می‌سازد و از سوی اکثر محافل سینمایی طرد می‌شود.»
کرم پور نیز گفت: «من به این شکل، این فیلم‌ها را سینمای سیاسی محسوب نمی‌کنم. بیشتر به سینمای پروپاگاندا شبیه هستند. اما چون بیشتر نگاه‌هایمان حزبی و جناحی است، ممکن است خوانش دولت‌ها از یک فیلم متفاوت باشد. چون نگاه به این سینما نگاه سیاسی است نه اینکه فیلم‌ها، فیلم‌های سیاسی باشد. فضای دوقطبی در کشور داریم. سینمای سیاسی آسیبی دارد که می‌تواند آن را از عمق به سطح ببرند. امروز در تاکسی که سوار می‌شوید تحلیل‌های عمیق‌تری از سوی عموم مردم درباره مسائل سیاسی می‌بینید، اما وقتی به عرصه سینما می‌آید این دوقطبی علیه یا له موضع فیلم، حرف فیلم را قیچی می‌کنند.»

آذرپندار در ادامه گفت: «بررسی جشنواره سی‌ام و جشنواره سی و پنجم نشان می‌دهد نگاه دولت‌ها به سوژه‌های سیاسی متفاوت است. مثلا در جشنواره گذشته فیلم «بادیگارد» که به نوعی یک خرده فیلم سیاسی محسوب می‌شود و تصویر رئیس جمهور را در فیلمش نشان می‌دهد، از سوی هیئت داوران نادیده گرفته می‌شود. یا فیلم «سیانور».»

کارگردان فیلم «پل چوبی» در پاسخ به آذرپندار اظهار داشت: «نادیده گرفته شدن «سیانور» از جشنواره‌ها ممکن است ناشی از سلیقه داوران باشد. من این را قبول ندارم. در همان جشنواره به فیلم «امکان مینا» توجه می‌شود و در رشته‌های مختلف کاندیدا می‌شود.»

آذرپندار نیز گفت:« مسئله نوع رویکردهاست. وقتی کارگردان فیلم «امکان مینا» خود ابراز می‌کند من برای اولین بار یک زن و شوهر را در فیلمم روی یک تختخواب نشان دادم، این فیلم دیگر سیاسی نیست! فیلمی با این همه نما از تهران ۹۴ و ۹۵ و بسیاری از بدیهیات غلط در طراحی صحنه، چطور می‌شود این همه نامزد می‌شود؟»

کرم پور در ادامه این بحث گفت: «در سال‌هایی فضای کشور ملتهب است و لذا فیلم‌هایی ساخته می‌شود، که مورد استقبال مردم قرار می‌گیرد. احتمال دارد نمایش مجدد آنها در حال حاضر حتی مورد استقبال کسی قرار نگیرد. مثلا فیلم‌های محسن مخملباف در دوره‌ای مورد استقبال زیادی قرار می‌گرفت که اگر انها را الان ببینید، می‌گویید این چه فیلم‌های بدی بودند که استقبال می‌شدند.»

بهروز افخمی در این بحث نیز اظهار داشت: « کسی که از جریان طرفدار و حامیان دولت فعلی است فیلمی درباره یک مسئله سیاسی می‌سازد که در بسیاری از رشته‌ها کاندیدا می‌شود و کسی که این نزدیکی را ندارد فیلم بهترش کنار گذاشته می‌شود. این بیشتر تائید کننده این تئوری‌ست که برخی نگاه‌ها و مسائل بایکوت می‌شوند.»

آذرپندار همچنین گفت:« ما کسی مثل آقای فرمان‌آرا را داریم که وقتی مخالف حاکمیت است واقعا در همین موضع می‌ایستد، اما برخی فیلم سیاسی با متلک‌های سیاسی علیه حاکمیت می‌سازند اما همان زمان فیلم مناسبتی برای ماه محرم برای تلویزیون تولید می‌کنند. این میانه راه رفتن و دو طرفه بودن بد است. شما در فیلم «پل چوبی» یک داستان عاشقانه را در بستری از سیاست با تیکه‌های سیاسی روایت کردید من می‌گویم ما فیلم سیاسی ساختن را بد ندادیم و اگر متلک سیاسی می‌اندازیم سرمان را بالا بگیریم و بگوییم فیلم سیاسی ساخته‌ایم. فیلم «پول چوبی» شما پر از متلک، زندانی سیاسی و … است..»

کرم پور در دفاع از فیلم خودش پاسخ آذرپندار را اینگونه داد: «شما استدلال‌های درست می‌کنید، استنتاج‌هایتان غلط است. آنچه دیدید را غلط تعریف می‌کنید. چون شما صرفا خوانش خود را می‌بینید. این دشمن سینمای سیاسی است. گروه شما و روشنفکران هر دو یک برخورد را دارید. یک نگاه ایدئولوژیک، خطی و جناحی که صرفا خوانش خود را دارد. فیلم «پول چوبی» من اصلا فیلم سیاسی نیست و یک جمله درباره تقلب در آن وجود ندارد. این برداشت شما از فیلم من است. من با همان عقایدی که برای محرم فیلم می‌سازم، با همان عقاید برای مسائل سیاسی فیلم می‌سازم. اشارات سیاسی فیلم در بستر یک روایت عاشقانه و برای شکل‌گیری این درام است.»

کرم پور در بخش دیگری از «هفت» گفت: «ظرفیت دولت آقای احمدی‌نژاد در برخی زمینه‌ها نشان داده شد بیشتر است. حداقل مدیران سینمایی او این را نشان دادند.»

آذرپندار همچنین اضافه کرد: «در دولت قبل فیلم های سیاسی متعددی ساخته شد، حتی تصویر احمدی‌نژاد در گورستان به نمایش درآمد، اما نه تنها توقیف نشد بلکه مورد حمایت قرار گرفت. اما سانسور در جریان روشنفکری بیشتر است. می‌خواهید من تجربه بازیگرانی را بگویم که با فیلمنامه من مشکلی ندارند اما بعد از صحبت با دیگران به ناگهان روز تولید شانه خالی می‌کنند. این شدت از سانسور که در حین تولید مانع از بازی بازیگر شوند عجیب است. امروز جریان روشنفکری در حال نابودی ست که دست به چنین کارهایی می‌زند. من آرزو می‌کنم زمانی برسد که بازیگران بعد از رسیدن فیلمنامه به دست‌شان برای بازی در آن فیلم آزاد باشند. فشار از طرف کسانی است که اسم خودشان را سینماگر گذاشته‌اند».

در بخش دیگری از «هفت» جمعه شب عوامل فیلم سینمایی «جاودانگی» به بحث و گفت و گو درباره این اثر پرداختند. مهدی فرد قادری کارگردان، جواد نوروزبیگی تهیه کننده و مارال فرجاد بازیگر این فیلم با بهروز افخمی درباره این فیلم صحبت کردند.

فردقادری در ابتدا صحبت‌هایش درباره پروسه تولید این اثر گفت: « ما ۶ ماه برای این فیلم بازی را تمرین می کردیم. و همزمان عوامل فیلمبردار و صدابردار تمرین می کردند. فیلم را ۱۲ بار تاانتهای ضبط کردیم و این فیلم، یکی از آن ۱۲ بارهاست. برخی پلان ها هم که خیلی دوست شان داشتیم خراب شد و مجبور شدیم کنار بگذاریم. در شب های اول کار کمی سخت بود و گیج بودیم اما به مرور بهتر شد تا اینکه در شب ششم اولین پلان درست را برداشت کردیم. برای تمرین در این مدت ۶ ماه در دفتر آقای نوروزبیگی اتاق ها را به شکل واگن های قطار تبدیل کرده بودیم و در آن تمرین می کردیم.»

مارال فرجاد بازیگر این اثر نیز تصریح کرد: « حس بازیگران از روز اول این بود که شاید اولین برداشت قطعی شود و نمی‌دانستیم که برداشت‌ها خوب نشده است. قرار بود یک ماه در قطار بمانیم ولی این مدت خیلی کمتر شد. ما قصه واگن‌های دیگر و خانواده‌های دیگر را نمی‌دانستیم و به ما نگفتند به این دلیل که تمرکزمان بر بازی و نقش خود کم نشود.»

فردقادری درباره شیوه پلان سکانس که در اثر تجربه کرده اظهار داشت: « من تجربه فیلم کوتاهی به همین صورت داشتم که «جاودانگی» نمونه بلند همان فیلم کوتاه است. در آن فیلم به این تجربه رسیدم که بهتر است بازیگران قصه خانواده های دیگر را ندادند تا تمرکزشان از بین نرود و حس کنند که در یک نمایش زنده تئاتر در حال بازی هستند. قصه ای این فیلم به نظر من قصه ای بود که به من می گفت نباید کاتی زده شود. چون روایت فیلم شبیه به یک رویاست که ممتد است و بدون هیچ مکثی در حال اتفاق است. چون قصه فیلم درباره پیرمردی است که به او گفته اند ۳ روز دیگر عمرش به پایان می رسد، و به مرور خاطرات گذشته اش می پردازد.»

جواد نوروزبیگی که تهیه کننده فیلم پر حاشیه این روزها «سلام بمبئی» هم هست در «هفت» گفت: «وقتی مهدی فیلمنامه این فیلم را برایم آورد نزدیک به ۵۰۰ صفحه بود فکر کردم بعید است که یک فیلم سینمایی باشد، چون تقریبا ما این میزان از متن را برای یک سریال داریم. اما با تجربه ای که در فیلم «ماهی و گربه» دیدم، علاقمند شدم در این اثر همکاری کنم و تجربه خوبی بود.»

او افزود: «تجربه همکاری با سینمای هند در پروژه «سلام بمبئی» نیز تجربه بزرگی بود و فیلم سختی بود امیدواریم اکران خوب و پرفروشی داشته باشیم. تقریبا تمام بلیت‌های سینماهایی که پیش فروش شان آغاز شده است، تمام شده‌اند و به فروش رسیده‌اند.»

نوروزبیگی درباره شیوه اکران «جاودانگی» در گروه هنر و تجربه اظهار داشت: «من این نقد را به آقای علم الهدی نیز گفتم، این حق بچه‌های «هنر و تجربه» است که سانس‌های این فیلم‌ها را به فیلم‌های پرفروش ندهند. اما ایشان دلایل خودشان را داشتند. اما من قانع نشدم به هرحال فیلمی مثل «فروشنده» در حال اکران در همه سینماها هست و باید سالن های «هنر و تجربه» را وقف همین فیلم‌ها کرد.»

فردقادری نیز در همین باره افزود: « وضعیت نمایش فیلم در شهرستان ها کمی دچار مشکل شده است. مثلا در شهر اصفهان سینما سوره متعلق به حوزه هنری است و اگرچه فیلم در سایت سینماتیکت برای اکران در این سینما قرار گرفت، اما هیچگاه به فروش بلیط نرسید و نهایتا از این سینما کنار گذاشته شد. کاش دوستان توضیحی درباره علت این تصمیم شان بیان می‌کردند.»

منبع: خبرآنلاین