سینماسینما، محمد حقیقت
نادر ساعی ور یکی از فیلمسازان نسل جدید است که با آثارش به جشنواره های گونان راه یافته و جوایز مختلفی از جمله جایزه بهترین سناریو جشنواره کن ۲۰۱۸ برای سه رخ که مشترک با جعفر پناهی نوشته بود و پناهی آنرا کارگردانی کرد بدست آورد. ساعی ور در ۳۰ تیر سال ۱۳۵۳ در تبریز بدنیا آمد. شروع کارش از ۱۳۷۰با فیلم های ۸ میلیمتری در انجمن سینمای جوان بود. از دانشگاه اراک در رشته ادبیات نمایشی در سال ۱۳۸۴ و در تهران از دانشکده هنرهای زیبا در سال ۱۳۸۷ فارغ التحصیل شد.
در زمینه سریال های تلویزیونی دست به تجربه فیلمنامه نویسی زد و از سال ۱۳۹۴ تعدادی سریال هم ساخت. عمده فیلم های بلند او «نامو بیگانه» در سال ۱۳۹۸ به بخش فروم جشنواره برلین راه یافت که وی را فیلمسازی خلاق و مستعد معرفی می کرد. « بی پایان» در سال ۱۴۰۰ این نکته را تایید کرد. این فیلم به جشنواره های مختلف راه یافت و توانست جایزه بزرگ گوا در هندوستان را بدست آورد. وی جدا از فیلمسازی رمان یاشماق را نیز به رشته تحریر در آورده است. تازه ترین فیلم او شاهد است که به جشنواره ونیز بخش افق ها اکسترا راه یافته است.
این اثر به زبان فارسی است که داستان آن در ایران اتفاق می افتد. ماجرا به زندگی یک خانم مسن که معلم مدرسه بوده می پردازد که روزی شاهد قتل یکی از شاگردانش می شود. اگرچه در ابتدا بخاطر شرایط خاص قاتل واهمه دارد که او را لو دهد اما سرانجام بر تردید خود پیروز می شود. این اثر محصول آلمان به حساب می آید. جعفر پناهی که در سالهای اخیر برای ساخت آثارش همواره ساعی ور را در زمینه های گوناگون درکنار خود داشته – در نوشتن سناریو با او همکاری کرده است.
نادر ساعی ور درباره ایده اولیه برای نوشتن سناریواش می گوید:
« ایدهی اولیه ی فیلم اورژینال است. اما متاثر از وقایع روز وافراد آشنا بخصوص در حوزه های اجتماعی است. برای همین شما با دیدن فیلم ممکن است به یاد نمونه های عینی کاراکترها در جامعه ایران بیفتید.»
ساعی ور سوژه های خود را مستقیم از وقایع جاری در جامعه می گیرد و اعتقاد دارد:
«فیلم ساختن حداقل برای من؛ ابتدا آب ریختن روی آتش درون خودم است. مهم این است فیلمساز در برخورد با خود واقعی اش، صادق باشد. شاید با ثبت وقایع روز، کمی از سنگینی وظیفه ی اخلاقی و اجتماعی از دوش من برداشته می شود. به هر حال انسان دشواری وظیفه است!»
در پاسخ به اینکه سناریو را با همکاری جعفر پناهی نوشته و اینکه متد و روش کارشان چگونه است توضیح می دهد:
«جعفر پناهی برای من استاد و راهنما بوده و هست. من مثل پرنده ای هستم که با شوق و ذوق و بسیار سریع بال می زنم. اما راه برگشت به خانه را جعفر پناهی به من نشان می دهد. شاید اگر راهنمائی های او نباشد من آن قدر پرواز می کنم و می روم که حتی خودم را هم گم می کنم. بارها اتفاق افتاده که در مرحله ی نوشتن فیلمنامه؛ بدون حضور او، خودم را گمشده در فضای بی انتها احساس کرده ام. به این معنی که نخ تسبیح از دستم در رفته و اصلا فراموش کرده ام برای چه و رسیدن به کدام نقطه تلاش میکنم…. »
ولی مسله ای که هم در مورد پناهی و هم ساعی ور -مثل بسیاری دیگر فیلمسازان ایرانی طی سالها پیش امده و هم بدتر هم شده – اینکه فیلمهای این سینماگران در خود کشور ایران نمی توانند بنمایش در آیند!
ساعی ور می گوید:
« طبیعی است که من هم از این که فیلم هایم در ایران نمایش داده نشده ناراحت می شوم. اما چیز عجیبی هم برایم نبوده. چون از همان شروع به نوشتن فیلمنامه می دانستم که قرار نیست حداقل در چرخه ی طبیعی، فیلم هایم در ایران نمایش داده شوند. اما امروزه با تکنولوژی دیگر جلوی نمایش فیلم ها را گرفتن به بازی بچه گانه شبیه است. فیلم های من هم یه روزی بالاخره به دست مخاطبان خودش خواهد رسید. حالا به هر طریقی! البته این مردم از خیلی چیزهای واجب تر محروم هستند که فیلم های من شاید در اولویت هزارم هم نباشد. برای همین، آدم خجالت می کشد در برابر مردمی که برای نان شبشان جان می کنند، داد و فریاد کند که چرا فیلم مرا نمایش نمی دهید!»
در دو فیلم قبلی این فیلمساز- ریتم میزانسن وحرکات دوربین وهمچنین حضور پرسوناژها آرام و گاه کند است که البته مناسبت و توجیه خود را می تواند داشته باشد- اما در فیلم « شاهد» شاهد تغیری در زمینه ریتم هستیم. در دوفیلم قبلی شخصیت ها مفعول و بی اراده بنظر می آیند اما حالا از خود واکنش نشان می دهند. یکی از عوامل این تحرک حضور رقص در فضای داستان است که در دو زمینه عمل می کند. یکی ایجاد آموزگار رقص و انرژی که به غزل دختر جوان می دهد و وی سر انجام خود را رها می کند و دیگری ساکت ننشتن خانم معلمی است که شاهد قتل بوده.
ساعی ور می گوید:
«ریتم فیلم را اتفاقات داستانی خود فیلم رقم می زند. در فیلم های قبلی با یک موضوع سوبژکتیو که به مرور در زندگی کاراکترها تاثیر می گذارد روبرو بودیم. برای همین کات کمتری داشتیم تا فرصت برای رسوب داستان و اتمسفر صحنه به وجود بیاید. اما در این فیلم، اتفاق به صورت وقیحانه و غیرمنتظره و خیلی سریع می افتد. این اتفاق را نمی توانستم با همان ریتم فیلم های قبلی روایت کنم. از طرفی کاراکتر این فیلم برخلاف فیلم های قبلی ام، آدم عملی تر و عدالت خواهانه تری بود. در دو فیلم قبلی، کاراکترها می بینند و عملا کاری از دستشان برنمی آید. اما در این فیلم بالاخره شخصیت اصلی می خواهد عمل کند. می خواهد قدمی برای اجرای عدالت بردارد. از این زاویه شاید سه فیلمی که ساخته ام، نمود زیست خودم در این ده سال اخیر در یک جامعه ی پرافت و خیز باشد. از نظاره گر بودن و بهت و سرکوب و ترس و تردید، رسیدن به اقدام عملی! مسیری پرچالش که خیلی از ما در این ده سال اخیر طی کردیم.»
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- درباره دو فیلم حاضر در جشنواره فجر/ استعدادهای تازه در سینما
- «علت مرگ: نامعلوم»؛ اثری با ارزش و کمیاب در سینمای امروز ایران
- آرای یک منتقد به برترینهای سینما در سال ۲۰۲۴
- موقعیت فیلمهای ایران و سینماگران فراملی در فرانسه
- فیلمهای بینالمللی نامزد گلدن گلوب و گمانهزنی درباره خوششانسترینها
- درباره سرژ رضوانی هنرمند ۹۶ ساله/ انتشار مشهورترین ساختههای آهنگساز ایرانی فیلمهای تروفو و گدار
- پایان کار جشنواره فیلم کوروش با معرفی برگزیدگان
- «سرانجام»، وصیتنامه کلود للوش است؟
- بزرگداشت داریوش مهرجویی در جشنواره کوروش
- بازگشت محمد حقیقت با مستندی با حضور فرخ غفاری و هنری لانگلوآ!
- نمایش «بانو» در جشنواره فیلمهای ایرانی کوروش/ برگزاری یادبود داریوش مهرجویی در تورنتو
- «بربرها»؛ آیا پناهندگان برای غرب فقط دردسرآفریناند؟
- گفتوگو با علی صمدی احدی/ «هفت روز» را با بیانِ فعالان حقوق بشر ساختم
- جایزه افقهای اکسترای جشنواره ونیز برای نادر ساعیور
- در حال و هوای جشنواره ونیز/ جایزهای به لیدی گاگا میرسد؟
پربازدیدترین ها
- با امضای بیانیهای؛ ۱۵۷ نفر از فعالان هنری خواستار آزادی نوید میهندوست شدند
- پاسخ متقابل سعید مستغاثی به امیر اثباتی؛ اما به تخممرغهایش نیاز دارم!
- رونمایی از پوستر «زال و رودابه» در آستانه جشنواره فیلم فجر
- «ماهی سیاه کوچولو» نه سفارشی است نه سیاسی/ حاشیهنگاری بر سال ۱۳۶۰
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
آخرین ها
- نشست خبری جشنواره فیلم فجر / گزارش تصویری
- پاسخ دوبارهی امیر اثباتی به جواب سعید مستغاثی؛ گفتوگو ادامه دارد
- پاسخ سعید مستغاثی به یادداشت علی زرنگار؛ حکایت پوری فِش فِشو و نگهبانی از دایی جان ناپلئون
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ بزرگداشت بابک، والیزاده و الوند در افتتاحیه جشنواره
- در نشست خبری جشنواره فیلم فجر مطرح شد؛ جشنواره نباید محل تنبیه کسی قرار گیرد/ سیمرغ اقتباسی باز میگردد؟
- علی زرنگار کارگردان «علت مرگ: نامعلوم»: آقای مستغاثی در حدود تخصصتان سخن بگویید
- رئیس سازمان سینمایی مطرح کرد: پیشنهاد تغییر تاریخ جشنواره جهانی فجر/ ضرورت بازنگری در آییننامههای صدور مجوز
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ داوران مسابقه سینمای ایران معرفی شدند
- «علت مرگ: نامعلوم»؛ این هفت نفر و دنیایشان
- رونمایی رسمی از سامانه مدیریت هوشمند حملونقل همراه اول در نمایشگاه خودرو تهران
- پاسخ متقابل سعید مستغاثی به امیر اثباتی؛ اما به تخممرغهایش نیاز دارم!
- فیلم جدیدی به جشنواره اضافه نمیشود/ خروج فیلم نیکی کریمی از جشنواره فجر
- آغاز طرح ویژه فروش سیمکارت جوانان همراه اول با شمارههای جذاب
- با امضای بیانیهای؛ ۱۵۷ نفر از فعالان هنری خواستار آزادی نوید میهندوست شدند
- رونمایی همراه اول از بستههای ویژه عید مبعث به همراه هدایای دیجیتال
- واکنش امیر اثباتی به حرفهای سعید مستغاثی/ سینمای ایران گرفتار و قربانیِ همین شوراهاست
- زندهباد سینما/ مروری بر کارنامه مصطفی کیایی
- امضای تفاهمنامه همکاری بین همراه اول و بانک شهر
- رونمایی از پوستر «زال و رودابه» در آستانه جشنواره فیلم فجر
- به کارگردانی دیوید آیر؛ برد پیت، بازیگر و تهیه کننده یک اکشن ماجراجویی میشود
- «چیزهای کوچک اینچنینی» بررسی میشود
- انتشار اثر عکاس ایرانی در کتاب فرانسوی
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ اعلام نامزدهای مسابقه تبلیغات سینمای ایران
- نشست خبری جشنواره موسیقی فجر / گزارش تصویری
- واکنش کارگردان فیلم عزیز به اظهارات سعید مستغاثی در برنامه خط فرضی
- اعضای شورای سینمای ایران معرفی شدند
- نگاهی به انیمیشن کوتاه «در سایه سرو»/ پیرمرد و دریا
- فوت آهنگساز جوان؛ امیر ملوکپور درگذشت
- نامزدی دو بازیگر فیلم علی عباسی در اسکار
- یک فیلم از کارگردان ایرانی در ساندنس/ آغاز جشنواره آمریکایی بعد از آتشسوزی لسآنجلس