سینماسینما، محمد حقیقت -پاریس: مدت ها پیش آقای مهدی فرد قادری، تهیه کننده فیلم پسر(که خود کارگردان فیلمهای بسیارخوب جاودانگی وبی وزنی است) فیلم تازه به اتمام رسیده پسر را برایم فرستاد، همان موقع دوبار آنرا دیدم و سخت شیفته آن شدم.سپس قرار شد برای پخش بینالمللی آنرا در اختیار پرشیافیلم، آقای علی قاسمی قرار دهدکه این عمل انجام شد. این فیلم در نخستین حضور جهانی اش درجشنواره مسکو در بخش مسابقه پذیرفته شد و جایزه بهترین بازیگر مرد را برای سهیل قنادان به شایستگی به دست آورد و همچنین از سوی انجمن منتقدین روسیه فیلم برتر شناخته شد، از همان زمان ما آنرا برای بخش جشنواره پراد درفرانسه(بخش زنان سینماگر ایران انتخاب کرده بودیم و بدین منظور زیرنویس فرانسه آنرا هم انجام دادیم). بدین مناسبت و همچنین به مناسبت به پرده آمدن این فیلم در سینماهای هنر وتجربه در ایران، با کارگردان آن به گفتگو پرداختیم. البته فیلم پسر به جشنواره رتردام هلند(بخش آینده روشن) نیز راه یافته بود که ازتاریخ ۲ تا ۶ ژوئن ( ۱۲ تا ۱۶ خرداد) برپا شد.
خانم معراجی، برای ساخت نخستین فیلم بلند خود چه انگیزه ای باعث شد که سراغ چنین سوژه ای بروید؟ پسری در سن ۴۰ سالگی با مادرش تنها زندگی میکند و نمی تواند از او جدا شود، برادر او مدتی است به آمریکا مهاجرت کرده، او بسیار تنهاست و حتی تلاشهائی برای خارج شدن از حالتی که در آن گرفتار است، میکند، میخواهد به شکلی این حباب را بشکند، و بیرون بیاید، ارتباطاتی هم که به شکل ناموفق با دیگران برقرار میکند. اما آنها هم سرانجام بی ثمر می مانند. جالب است که او میخواهد ناخودآگاه به زنان پناه ببرد! البته تمام تلاشهای او ناکام می ماند، گوئی در جامعه به شدت بسته و سلولی بدون دریچه گیر افتاده که هرچه سر به دیوار می کوبد روزنه امیدی بر او باز نمیشود (البته این قرائت من از فیلم است). دراین راستا، پسر قادر نیست از مادرش (جامعه بسته) جدا شود. این همه وابستگی از کجا ناشی میشود؟
مساله وابستگی و عدم رشد روانی افراد همیشه برای من سوژه ای جذاب و قابل تحقیقی بوده است. همیشه آدم های اطراف را از همه جهات روانشناختی مورد بررسی قرار می دهم. مثلا چرا اینطور حرف می زنند، چرا اینطور عصبانی می شوند و غیره. بنابراین تصمیم گرفتم در نخستین فیلم خود یک فضای مینیمال و خلوت که به خلوتی روابط آدمهای آن است را ترسیم کنم.
تمام دیالوگ ها بسیار با دقت نوشته شده و به شکل مینیاتوری و بسیار هوشمندانه در سناریو به کار رفته. حاصل کار نشان از بلوغ یک سناریست / فیلمساز میدهد، یکی از تاثیرگذارترین آنها دیالوگ بین پسر و دختر همسایه است وقتی که پسر مقابل درب آپارتمان با حالتی ملتماسانه می گوید: من که پرنده نیستم که برایم دانه آوردهای… اودرواقع نیاز به محبت و دیده شدن دارد. زیرا که مادرش هم به حدی که باید، به او توجه نکرده و نمی کند. آیا قبلا برای کسان دیگری سناریو نوشته بودید؟ و برای نوشتن همین سناریو از مشاوره یا همکاری کسی برخوردار بودید؟
من سالهاست که فیلمنامه نویس هستم و در کنار آن فیلمساز فیلم کوتاه هستم. به فیلمنامه خیلی اهمیت می دهم و آنرا زیربنای هر فیلم می دانم. از زیاده گویی بیزارم و دوست دارم در کوتاه ترین جملات، بلندترین پیام ها را به مخاطب انتقال بدهم. برای نوشتن این سناریو در حین تمرین با عوامل فیلم، مشورت و صحبت می شد و نقطه نظرات مثبت آنها را در فیلمنامه استفاده کردم.
در نخستین صحنه فیلم که مادر وپسر به آپارتمان جدید و نوسازی نقل مکان کرده اند، ما به شکل نمادین شاهد فروپاشی میشویم، هنگامیکه بسته کارتن پر از وسایل از دست پسر به زمین می افتد و همه چیز پخش زمین میشود، آیا این صحنه از قبل در سناریو آورده شده بود یا اینکه فیالبداهه انجام گرفت؟
کاملا برنامه ریزی شده بود و در فیلمنامه نوشته شده بود که این کارتن پس از چه دیالوگی از هم باز شود. من به تمام مسائل و نکات ریز فیلم اهمیت می دهم و معمولا نود درصد اتفاقات از قبل با چیدمان طراحی شده من اتفاق می افتد مگر لحن بازیگرها که گاهی در صحنه لازم می دانند آن را به روش خود تغییر دهند.
تمامی کادربندی ها و نورپردازی ها، و حتی رنگهای داخل آپارتمان، گویای فضایی خاص و در خدمت محتوای فیلم است تا چه حد شما بهعنوان کارگردان یا طراح چنین مقوله ای، در آرایش آن سهیم بوده اید؟
همه این مسائل را من طراحی کرده بودم و از قبل چیزی شبیه استوری بورد به طراح صحنه ارائه داده بودم و با صحبت هایی که با هم داشتیم به یک چیدمان واحد رسیدیم. رنگها کاملا به انتخاب من بود و با راهنمایی طراح صحنه درجه کمرنگی و پررنگی آن را اصلاح می کردیم. دوست داشتم فضا مثل زندگی خلوت مادر و پسر، خالی و خلوت باشد و بسیار فکر شده به این دکور رسیدم.
رابطه عاطفی/ احساسی بین مادر وپسر، و همچنین رابطه پسر و دختر همسایه، و رابطه پسر با برادرش، که مدتهاست در خارج زندگی کرده و حالا برای باخبر شدن از حال مادر بسیار مریض اش برگشته، از درخشانترین پرداختهایی است که امروزه در یک فیلم ایرانی، به ویژه فیلم اول دیده میشود، تا چه حد خودتان این چنین موقعیت ها را از نزدیک دیده اید و یا اینکه از کجا برای خلق آن الهام گرفته اید؟ آیا فیلم ها یا کتاب هایی در این راستا بر شما تاثیراتی داسته اند؟
از نظر شما بسیار ممنونم. من آدمهای اطرافم و روابط خصوصی شان را بسیار دقیق آنالیز می کنم. به خاطرات و درددل های دوستان و آشنایان بسیار دقیق گوش می دهم. به عقیده من برای نوشتن باید دقیق دید و دقیق شنید. همچنین داستان های چخوف برای من همیشه جذاب بوده اند و به صورت ناخودآگاه شاید الهام بخش پیچش رفتاری کاراکترهای قصه های من هستند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- درباره سرژ رضوانی هنرمند ۹۶ ساله/ انتشار مشهورترین ساختههای آهنگساز ایرانی فیلمهای تروفو و گدار
- پایان کار جشنواره فیلم کوروش با معرفی برگزیدگان
- «سرانجام»، وصیتنامه کلود للوش است؟
- بزرگداشت داریوش مهرجویی در جشنواره کوروش
- بازگشت محمد حقیقت با مستندی با حضور فرخ غفاری و هنری لانگلوآ!
- نمایش «بانو» در جشنواره فیلمهای ایرانی کوروش/ برگزاری یادبود داریوش مهرجویی در تورنتو
- «بربرها»؛ آیا پناهندگان برای غرب فقط دردسرآفریناند؟
- گفتوگو با علی صمدی احدی/ «هفت روز» را با بیانِ فعالان حقوق بشر ساختم
- در حال و هوای جشنواره ونیز/ جایزهای به لیدی گاگا میرسد؟
- یادداشت محمد حقیقت درباره جشنواره ونیز/ آیا شاهکاری در راه است؟
- در حال و هوای جشنواره ونیز/ انتظارها از آلمادوار بالا بود، اما…
- آغاز جنگ ستارگان در ونیز از سوی منتقدان
- سینماگران ایرانی در اسکار ۲۰۲۵ چقدر شانس دارند؟
- «امیلیا پرز» گزینهای برای اسکار / چگونه سردسته باند مواد مخدر، به زنی خیرخواه تبدیل میشود؟
- گفتوگو با سازنده فیلم پذیرفته شده در جشنواره ونیز / قصه مهاجری که راهی «هرکجا هرزمان» است
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- انتخاب هیات رییسه جدید انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما
- رقابت ۲۸۵ فیلم در ۳ بخش انیمیشن، مستند و بینالمللی اسکار نود و هفتم
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟