سینماسینما، محمد حقیقت
نادر ساعی ور یکی از فیلمسازان نسل جدید است که با آثارش به جشنواره های گونان راه یافته و جوایز مختلفی از جمله جایزه بهترین سناریو جشنواره کن ۲۰۱۸ برای سه رخ که مشترک با جعفر پناهی نوشته بود و پناهی آنرا کارگردانی کرد بدست آورد. ساعی ور در ۳۰ تیر سال ۱۳۵۳ در تبریز بدنیا آمد. شروع کارش از ۱۳۷۰با فیلم های ۸ میلیمتری در انجمن سینمای جوان بود. از دانشگاه اراک در رشته ادبیات نمایشی در سال ۱۳۸۴ و در تهران از دانشکده هنرهای زیبا در سال ۱۳۸۷ فارغ التحصیل شد.
در زمینه سریال های تلویزیونی دست به تجربه فیلمنامه نویسی زد و از سال ۱۳۹۴ تعدادی سریال هم ساخت. عمده فیلم های بلند او «نامو بیگانه» در سال ۱۳۹۸ به بخش فروم جشنواره برلین راه یافت که وی را فیلمسازی خلاق و مستعد معرفی می کرد. « بی پایان» در سال ۱۴۰۰ این نکته را تایید کرد. این فیلم به جشنواره های مختلف راه یافت و توانست جایزه بزرگ گوا در هندوستان را بدست آورد. وی جدا از فیلمسازی رمان یاشماق را نیز به رشته تحریر در آورده است. تازه ترین فیلم او شاهد است که به جشنواره ونیز بخش افق ها اکسترا راه یافته است.
این اثر به زبان فارسی است که داستان آن در ایران اتفاق می افتد. ماجرا به زندگی یک خانم مسن که معلم مدرسه بوده می پردازد که روزی شاهد قتل یکی از شاگردانش می شود. اگرچه در ابتدا بخاطر شرایط خاص قاتل واهمه دارد که او را لو دهد اما سرانجام بر تردید خود پیروز می شود. این اثر محصول آلمان به حساب می آید. جعفر پناهی که در سالهای اخیر برای ساخت آثارش همواره ساعی ور را در زمینه های گوناگون درکنار خود داشته – در نوشتن سناریو با او همکاری کرده است.
نادر ساعی ور درباره ایده اولیه برای نوشتن سناریواش می گوید:
« ایدهی اولیه ی فیلم اورژینال است. اما متاثر از وقایع روز وافراد آشنا بخصوص در حوزه های اجتماعی است. برای همین شما با دیدن فیلم ممکن است به یاد نمونه های عینی کاراکترها در جامعه ایران بیفتید.»
ساعی ور سوژه های خود را مستقیم از وقایع جاری در جامعه می گیرد و اعتقاد دارد:
«فیلم ساختن حداقل برای من؛ ابتدا آب ریختن روی آتش درون خودم است. مهم این است فیلمساز در برخورد با خود واقعی اش، صادق باشد. شاید با ثبت وقایع روز، کمی از سنگینی وظیفه ی اخلاقی و اجتماعی از دوش من برداشته می شود. به هر حال انسان دشواری وظیفه است!»
در پاسخ به اینکه سناریو را با همکاری جعفر پناهی نوشته و اینکه متد و روش کارشان چگونه است توضیح می دهد:
«جعفر پناهی برای من استاد و راهنما بوده و هست. من مثل پرنده ای هستم که با شوق و ذوق و بسیار سریع بال می زنم. اما راه برگشت به خانه را جعفر پناهی به من نشان می دهد. شاید اگر راهنمائی های او نباشد من آن قدر پرواز می کنم و می روم که حتی خودم را هم گم می کنم. بارها اتفاق افتاده که در مرحله ی نوشتن فیلمنامه؛ بدون حضور او، خودم را گمشده در فضای بی انتها احساس کرده ام. به این معنی که نخ تسبیح از دستم در رفته و اصلا فراموش کرده ام برای چه و رسیدن به کدام نقطه تلاش میکنم…. »
ولی مسله ای که هم در مورد پناهی و هم ساعی ور -مثل بسیاری دیگر فیلمسازان ایرانی طی سالها پیش امده و هم بدتر هم شده – اینکه فیلمهای این سینماگران در خود کشور ایران نمی توانند بنمایش در آیند!
ساعی ور می گوید:
« طبیعی است که من هم از این که فیلم هایم در ایران نمایش داده نشده ناراحت می شوم. اما چیز عجیبی هم برایم نبوده. چون از همان شروع به نوشتن فیلمنامه می دانستم که قرار نیست حداقل در چرخه ی طبیعی، فیلم هایم در ایران نمایش داده شوند. اما امروزه با تکنولوژی دیگر جلوی نمایش فیلم ها را گرفتن به بازی بچه گانه شبیه است. فیلم های من هم یه روزی بالاخره به دست مخاطبان خودش خواهد رسید. حالا به هر طریقی! البته این مردم از خیلی چیزهای واجب تر محروم هستند که فیلم های من شاید در اولویت هزارم هم نباشد. برای همین، آدم خجالت می کشد در برابر مردمی که برای نان شبشان جان می کنند، داد و فریاد کند که چرا فیلم مرا نمایش نمی دهید!»
در دو فیلم قبلی این فیلمساز- ریتم میزانسن وحرکات دوربین وهمچنین حضور پرسوناژها آرام و گاه کند است که البته مناسبت و توجیه خود را می تواند داشته باشد- اما در فیلم « شاهد» شاهد تغیری در زمینه ریتم هستیم. در دوفیلم قبلی شخصیت ها مفعول و بی اراده بنظر می آیند اما حالا از خود واکنش نشان می دهند. یکی از عوامل این تحرک حضور رقص در فضای داستان است که در دو زمینه عمل می کند. یکی ایجاد آموزگار رقص و انرژی که به غزل دختر جوان می دهد و وی سر انجام خود را رها می کند و دیگری ساکت ننشتن خانم معلمی است که شاهد قتل بوده.
ساعی ور می گوید:
«ریتم فیلم را اتفاقات داستانی خود فیلم رقم می زند. در فیلم های قبلی با یک موضوع سوبژکتیو که به مرور در زندگی کاراکترها تاثیر می گذارد روبرو بودیم. برای همین کات کمتری داشتیم تا فرصت برای رسوب داستان و اتمسفر صحنه به وجود بیاید. اما در این فیلم، اتفاق به صورت وقیحانه و غیرمنتظره و خیلی سریع می افتد. این اتفاق را نمی توانستم با همان ریتم فیلم های قبلی روایت کنم. از طرفی کاراکتر این فیلم برخلاف فیلم های قبلی ام، آدم عملی تر و عدالت خواهانه تری بود. در دو فیلم قبلی، کاراکترها می بینند و عملا کاری از دستشان برنمی آید. اما در این فیلم بالاخره شخصیت اصلی می خواهد عمل کند. می خواهد قدمی برای اجرای عدالت بردارد. از این زاویه شاید سه فیلمی که ساخته ام، نمود زیست خودم در این ده سال اخیر در یک جامعه ی پرافت و خیز باشد. از نظاره گر بودن و بهت و سرکوب و ترس و تردید، رسیدن به اقدام عملی! مسیری پرچالش که خیلی از ما در این ده سال اخیر طی کردیم.»
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- گفتوگو با علی صمدی احدی/ «هفت روز» را با بیانِ فعالان حقوق بشر ساختم
- جایزه افقهای اکسترای جشنواره ونیز برای نادر ساعیور
- در حال و هوای جشنواره ونیز/ جایزهای به لیدی گاگا میرسد؟
- یادداشت محمد حقیقت درباره جشنواره ونیز/ آیا شاهکاری در راه است؟
- از «قیام» نتفلیکس تا آثار ایرانی در جشنواره بوسان
- در حال و هوای جشنواره ونیز/ انتظارها از آلمادوار بالا بود، اما…
- آغاز جنگ ستارگان در ونیز از سوی منتقدان
- سینماگران ایرانی در اسکار ۲۰۲۵ چقدر شانس دارند؟
- «امیلیا پرز» گزینهای برای اسکار / چگونه سردسته باند مواد مخدر، به زنی خیرخواه تبدیل میشود؟
- گفتوگو با سازنده فیلم پذیرفته شده در جشنواره ونیز / قصه مهاجری که راهی «هرکجا هرزمان» است
- رونمایی از پوستر «شاهد» + عکس
- گفتوگوی محمد حقیقت با عبدالرضا کاهانی به بهانه «یک زیارتگاه»/ در این ۱۰ سال از پا ننشستم
- گفتوگو با مدیر جشنواره ونیز؛ سینما همچنان مؤثرترین راه برای اندیشیدن به دنیای معاصر است
- اعلام فیلمهای جشنواره ونیز؛ «شاهدِ» ایرانی در بخش افقها
- فیلمهای بخش هفته منتقدان ونیز معرفی شدند/ فیلم یک سینماگر ایرانی در لیست
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- پس از ۳ سال؛ «برف آخرِ» امین حیایی به سینماها میآید
- حضور همراه اول در سومین نمایشگاه رصتا
- اکران فیلم کلینت ایستوود و احتمال وداع با دنیای فیلمسازی
- فراخوان سیزدهمین جشن مستقل سینمای مستند منتشر شد
- تحولات سیاسی و جریان موسوم به موج نو در سینمای ملی/ بهمناسبت روز ملی سینما
- «جهان غیرموازی» در لندن و بوداپست اکران شد
- «گُم، میان منزویترین زاویه» از امروز روی صحنه میرود
- سینمای مستقل و آینده سینمای ایران بررسی شد؛ سینمای مستقل آزادی، سلطه ناپذیری، عشق و ارزش زن را بازتاب میدهد
- برندگان جوایز امی ۲۰۲۴ اعلام شد/ رکوردشکنی سریال «شوگان» با کسب ۱۸ جایزه در امی
- کتاب «داریوش خنجی» رونمایی شد؛ فرهنگ در برنامه هفتم توسعه بسیار ضعیف است/ سینمای ایران گوهر نایاب هستند
- دیپلم افتخار جشنواره اسپانیایی برای «پتتیک»
- نشست بررسی آسیبهای سینمای ایران / گزارش تصویری
- نشست بررسی سیمای مستقل ایران / گزارش تصویری
- معرفی بستههای ویژه همراه اول بهمناسب هفته وحدت
- کهنترین شرح جامع مثنوی معنوی مولانا منتشر شد
- اعلام اسامی فیلمهای مرحله نهایی داوری جایزه ایسفا
- راهیابی فیلم کوتاه «گوسفند» به جشنواره هلندی
- راهیابی «خورشید میاد؟» به جشنواره آمریکایی
- تله؛یکی از بدترین های فیلم های امسال
- نگاهی به فیلم «مرا تا ماه پرواز ده»
- نشست «بررسی ارتباط میان کتاب و سینما»؛ کیانوش عیاری: نمیدانم اگر سینما نباشد باید چه کار کنم؟
- حضور جمعی از سینماگران در قطعه هنرمندان
- نشست کتاب و سینما در نشر چشمه / گزارش تصویری
- «ارکستر اقلیتها» رونمایی شد/ اسد امرایی: در این ترجمهها دنبال خود گمشدهمان میگردیم
- صدرالدین حجازی درگذشت
- «صبحانه با زرافهها» آبان اکران میشود
- در چهارمین شب سینمایی سوره برگزار شد؛ تجلیل از کمال تبریزی، محسن شاهابراهیمی و محمدعلی فارسی
- در نشست خبری مطرح شد؛ ستاره اسکندری: من به جادوی بلوچستان دچار شدم / امیدوارم تئاتر واسطهای برای شناخت قوم بلوچ باشد
- درباره فیلم «دانه انجیر معابد»/ هبوط
- پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به سومین جشن مهر سینمای ایران