سینماسینما، ساسان گلفر
مدتی است که نام یک رسانه اجتماعی جدید مدام به گوش میرسد و مخصوصاً رسانههای فارسی خارج از کشور برای آن تبلیغ میکنند. این رسانهی جدید کلابهاوس نام دارد و مزیت آن نسبت به رسانههای دیگر یک جمله است: «در این اپلیکیشن فقط از صدا برای ارتباطگیری استفاده میشود.» جملهای است که ظاهر جذاب و فریبندهای دارد؛ دیگر لازم نیست به انگشت و چشم و مخصوصاً به مغزتان فشار بیاورید و تایپ کنید؛ کافی است حرف بزنید و صدایتان را به طرفتان منتقل کنید. به همین راحتی. ظاهراً خیلی خوب است. چه چیزی از این بهتر؟ میگویند احتیاج مادر اختراع است؛ گرچه در مواردی تنبلی را باید مادر اختراع یا لااقل مادربزرگ اختراع دانست که بهویژه در این مورد صدق میکند. اما تنبلی خطرهای بزرگی هم در پی دارد و خطر بسیار بزرگی که جلوی چشممان است و نمیبینیم این است که داریم نوشتار فارسی را به گورستان تاریخ میفرستیم و وقتی فرستادیم، خودمان بیسواد، بیهویت، بیتاریخ، ناآگاه و نادان میشویم و باید به دنبال نوشتارمان به گورستان برویم.
سیر تحولات نوشتار فارسی در چند دهه اخیر را میتوانیم در چند جمله خلاصه کنیم. کتاب که زمانی رسانهی آگاهیبخشی بود، به کالایی نه چندان مطلوب تبدیل شد که ممیزی و حذف و جرح و تعدیل به یاری قیمت نسبتاً بالا و مشکلات روزافزون اقتصادی اکثریت خانوادهها که در تأمین مایحتاج اولیهشان دچار مشکل شدند و نبود انگیزه و آگاهی برای خرید از کتاب یا حمایت از آن در دهکهای بالاتر مالی، روز به روز تیراژ از دست داد. به این ترتیب، اشیای اغلب بیمصرف و حداکثر مناسب چشموهمچشمی جای کتاب را روی طاقچهها و داخل ویترینها گرفتند. رسانههای چاپی نیز که زمانی چنان پرتیراژ بودند و خواننده داشتند که به آنها «رسانههای ارتباط جمعی» میگفتند، به مرور سرنوشتی مانند کتاب پیدا کردند و علت بیاقبالی امروز رسانههای نوشتاری بداقبال نیز کمابیش همان بلایی است که بر سر کتاب آمده. شبکههای اجتماعی و رسانههای اجتماعی تقریباً آخرین سنگر خط فارسی و نوشتار مردم ما بودند که آنها نیز این روزها در سایه کمتوجهیها و ضعفها و تنبلیها و بیارادگیها به محل جولان بیسوادی و شلختگی در نوشتار تبدیل شدهاند؛ توضیح بیشتر لازم نیست، به کامنتها و کپشنها و نظرها و یادداشتها و تحلیلها دقت کنید تا متوجه منظورم بشوید. و اکنون، پدیدههایی مانند کلابهاوس در مقام تیر خلاص…
حالا زمانی رسیده که برای حفظ نوشتار فارسی باید بجنگیم. باید از خودمان مایه بگذاریم. باید از مادهی خاکستری، حتی اگر شده یکذره، خرج کنیم. اگر این کار را نکنیم، حسابمان با کرامالکاتبین است. ملتی که نوشتار ندارد، هویتش را از دست میدهد و چه بسا تعریفش را از دست میدهد. به راحتی در معرض هرگونه تهاجم قرار میگیرد و کاملاً بیدفاع است. بدون رودربایستی باید گفت چنین ملتی منقرض میشود.
اما درست که به مسئله نگاه کنیم، میبینیم حل این مشکل و دفع این خطر کار سختی هم نیست و واقعاً کمی همت و از خود مایه گذاشتن میخواهد. به جای پیغام صوتی گذاشتن، بنویسیم. موقع نوشتن یکخرده دقت کنیم و تا میتوانیم، به زبان معیار بنویسیم و اگر احساس کردیم لازم است محاورهای و به اصطلاح شکسته بنویسیم، لااقل بر اساس قواعد معقولی که خودمان هم با کمی دقت میتوانیم به فراست دریابیم، شکسته بنویسیم. چه معلم هستیم و چه استاد یا دانشآموز یا دانشجو در کلاسهای درس این روزها به اجبار آنلاین شده، تا آنجا که ممکن است، نوشتار را جایگزین گفتار کنیم.
به هر حال خطر از میان رفتن نوشتار فارسی که بخش بزرگی از هویت ملی ماست، خطری جدی است. جدی بگیریم. میگویند تنها صداست که میماند، اما با این روندی که داریم پیش میرویم، همین صدا هم نمیماند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «تهرانِ عاشق» رونمایی میشود
- «کتاب تندرستی و شادی» با ترجمه نغمه دانش آشتیانی منتشر شد
- واکنش نصیریان به حذف دروس عمومی از کنکور/ زبان و ادبیات فارسی هویت و بخشی از شناسنامه ماست
- «جامعهشناسی تفاخر» منتشر شد
- واکنشهایی به حرفهای حاشیهساز داور عصر جدید
- «درسهای فارسی»؛ الهام از هزار و یک شب
- «طوفان در زنجیر» منتشر میشود /با طرحی از اردشیر رستمی
- اشتباهی که موجب انتقاد از «زوجینو» شد
- کتاب «تنها در قاب» درباره کامران شیردل رونمایی میشود
- کتاب مجموعه مقالات منتخب چهارمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران منتشر شد
- مجموعه داستان «تهران، قلهک، کوچه آفتاب» منتشر شد
- قهر سینماگران با کتاب/ گزارشی از نبود رغبت برای مطالعه کتاب های سینمایی توسط سینماگران
- رونمایی از کتابی درباره سال های آغازین سینما در ایران در موزه سینما
- کتاب «چگونگی درک فیلم» به چاپ سوم رسید
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- چهار مستند ایرانی در جشنواره هات داکس
- به انتخاب تماشاگران و به یاد شانتال آکرمن؛ ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن جایزه جدید میدهد
- رقابت «آنیتا، گمشده در اخبار» در جشنواره استانبول
- پایان تور کنسرت علیرضا قربانی در تهران
- تلفیق شادی و شایستگی؛ نگاهی به برنامه «آی نسیم سحری عید شد»
- همکاری دوباره با یونیورسال؛ کیلین مورفی وارد ماجراهای جنجالی زغال سنگ آمریکا شد
- نگاهی به سریال افعی تهران
- علی اصغر رضایی نیک درگذشت
- ۱۰ روز مانده به شروع اجرا؛ نمایشِ بهرام افشاری ۲ میلیاردی شد
- برنامه تعطیلی سینماها در شبهای قدر
- به کارگردانی مهیار علیزاده؛ بازیگران نمایش «و تو هم برنگشتی» معرفی شدند/ اولین حضور شمس لنگرودی در تئاتر
- کنسرت «علیرضا قربانی» / گزارش تصویری
- بهار «مولوی» با متن محمد چرمشیر آغاز میشود
- شروع فیلمبرداری فیلم «پیکی بلایندرز» از ماه سپتامبر با حضور کیلین مورفی
- الهه نوبخت داور بخش اصلی جشنواره هلند شد
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- تلاش برای تحریف تاریخ/ نگاهی به فیلم «پرویزخان»
- فریاد، فضیلت است/ یادداشتی بر فیلم «داگویل» با نگاهی به پرفورمنس «ریتم صفر» مارینا آبراموویج
- جورج میلر با «فیوریوسا» به کن میرود
- نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم با حمایت همراه اول در حال برگزاری است
- سفری به سوی ناشناخته ها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- پوسترهای ۲ بخش جنبی جشنواره کن منتشر شدند
- جان تراولتا در یک فیلم درجه ۳ دیگر بازی کرد/ نمایش در آوریل
- عیدی همراه اول با سبدی از محصولات دیجیتال
- احمدرضا عابدزاده از عوامل «پرویز خان» شکایت کرد
- صدور پروانه نمایش غیرسینمایی برای ۴۱ اثر
- اجرای طرح «اکران شبانه» سینماها در تعطیلات نوروز