سینماسینما، عزیزالله حاجیمشهدی
اگر چه بسیاری از ما به تولیدات سینمایی، همواره به عنوان یک محصول فرهنگی- هنری نگاه می کنیم، با این همه، به دلیل ویژگی دوگانه ی هنر- صنعت سینما، باید هم به وجه فرهنگی این تولید ظریف و دشوار نگاه کنیم و هم به جنبه ی فنی و صنعتی آن نظر داشته باشیم که از قضا، شاید عمده ترین دلیل گرانی این تولید فرهنگی- هنری را باید در همین وجه فنی و صنعتی آن جست وجو کرد! ناگفته پیداست که چنین تولید پرهزینه ای، برای بقا و ادامه ی حیات خود نیاز به «بازگشت سرمایه» دارد تا چراغ این صنعت روشن بماند و در سایه ی بازار گرم فروش فیلم، تولید آثار سینمایی تازه نیز دچار رکود نشود.
به گمان من، در فروش مناسب فیلم ها باید به دو دسته از عوامل موثر توجه داشته باشیم:
– دسته ی اول، عواملی هستند که به کیفیت خود فیلم ها مربوط می شود. یعنی به جذابیت اثر، گیرایی و کشش داستان فیلم، درونمایه و مضمون غیر تکراری و قابل اعتنای اثر و در مجموع کیفیتی که باعث جلب و جذب مخاطبان فیلم می شود.
– دسته ی دوم، به مخاطبان فیلم و سینما دوستان برمی گردد و همچنین به زمان و فصل و ماه مناسب پخش و نمایش فیلم نیز ربط مستقیم دارد. به ویژه که می دانیم مثلا بیش تر تهیه کنندگان و کارگردان ها و فیلمسازان ایرانی، هفته های پایانی سال و اسفندماه را به دلیل درگیری های بیش از حد معمولِ مردم، زمان مناسبی برای نمایش عمومی فیلمها نمی دانند. بیش تر به این دلیل که در پایان ماه بهمن، بعد از فرو کش کردن تب و تاب های مربوط به ایام جشنواره ی فیلم فجر، انگار زمان استراحت سینما دوستان فرا می رسد و از سوی دیگر، همزمان با برگزاری جشنواره، خارج از فضای پر رونق و گرم جشنواره، فیلم هایی به نمایش در می آیند که در دیگر فصل ها و ماه های سال، فرصت نمایش نداشته اند!
گاهی نیز ممکن است حتی در ماه های کم رونق پایانی سال نیز آثاری با اقبال تماشاگران و فروش مناسب رو به رو شوند، به این دلیل که عوامل کیفی برخی از فیلم ها و جذابیت ها و مضامین و کیفیت مناسب برخی آثار، توانسته است حتی بر کم رونق بودن زمان نمایش فیلم نیز غلبه نماید. البته فروش مناسب برخی از فیلم هایی که به هر دلیل برای دریافت پروانه ی نمایش دچار مشکل می شوند،گذشته از کیفیت خود فیلم، به فضا سازی های مرتبط با تاخیر چند ساله در نمایش این گونه فیلم ها نیز بی ارتباط نمی باشد. چرا که هر تماشاگری بعد از شنیدن خبر توقیف یک فیلم، به طور طبیعی، برای تماشا ی آن کنجکاوی بیش تری نشان می دهد! گذشته از این ها، صدالبته که تاثیر نوع تبلیغات و تعداد دفعات پخش آگهی های تلویزیونی فیلم ها و کیفیت و کمیت اطلاع رسانی در فضاهای شهری را نیز نباید درمیزان فروش آن ها نادیده گرفت که درشرایط کنونی، از میان همه ی گروه ها و کسانی که از محل درآمد حاصل از فروش فیلم ها بهره مند می شوند، به طور معمول ،کسی جز «تهیه کننده» و یا «کارگردان – تهیه کننده» متعهد به تامین هزینه های سنگین تبلیغ فیلم خود نمی باشد، در حالی که می دانیم ، مثلا نزدیک به ۵۰ درصد از درآمد فروش سهم «سینمادار» می شود و ۱۰ درصد آن را «پخش کننده ی فیلم» – با وجودی که کاری حرفه ای و تخصصی انجام می دهد – بر می دارد و ۴۰ درصد باقی مانده نیزسهم تهیه کننده خواهد شد!
موضوع قابل تامل بازنگری در تداوم نمایش فیلم هایی که در ماه های پایانی سال در برنامه نمایش همگانی قرار می گیرند، به طور طبیعی، به نوع سیاست گذاری و برنامه ریزی شورای اکران ونمایش فیلم برمی گردد، اما به نظر می رسد که برای پرهیز از هر گونه بی عدالتی و تبعیض در نمایش همگانی فیلم ها، همچنان که برخی ازتهیه کنندگان نیز پیشنهاد داشته اند، برای آثاری که همه ساله در اسفندماه به نمایش در می آیند، در صورتی که به اصطلاح به «کف فروش» نرسند، بهتر است که نمایش آن ها در نیمه ی اول فروردین ماه نیر در کنار سایر فیلم هایی که برای نمایش در ایام نوروز انتخاب می شوند، ادامه یابد. شاید بااندیشیدن ِ چنین تمهیداتی، بتوان ماه های پایانی سال را از حالت ماه های کم رونق و به اصطلاح «ماه های مرده»» خارج کرد! علاوه بر این ها، به نظر می رسد که برخی از فیلم های ضعیف و گاه دارای کیفیت نازل یا مشابه فیلم های تلویزیونی (تله فیلم ها) را نیزمی توان به جای نمایش در سینما ها و تالارهای نمایش همگانی ، تنها در چرخه ی نمایش خانگی قرار داد وبه این ترتیب، حجم و تعداد فیلم های در انتظار نوبت پخش و نمایش را کاهش داد.
واقعیت این است که اگر اقتصادمان در تب وتاب باشد و بیمار به نظر برسد، بازتاب همان تب ولرزهای یک اقتصاد بیمار را در همه ی عرصه های تولید از جمله در حوزه ی تولید فیلم نیز شاهد خواهیم بود. از جمله این که در فضای بیمارگونه ی اقتصادی ، نه تنها تولید فیلم دچار نارسایی خواهد شد، متاسفانه مناسبات ناسالم ویژه خواری ها و واسطه گری ها نیزآشکارا رونق می گیرد و مانع رشد و شکوفایی سینمای ملی ما می شود.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- نگاهی کوتاه به نمایشِ «سگِ نگهبان و درختی در باغ»؛ بازجویی یک جنایتِ خیالی!
- خوابِ شیرینِ درختِ سیب های سرخ!/ نگاهی به فیلم «شور عاشقی»
- از یاد رفتگان کوچه رندان!/ نگاهی گذرا به کارنامه درخشان ناصر تقوایی
- نگاهِ تازه و نوجوییهای امیدبخش/ نگاهی به نمایش «بیانیهی کمیسیون صندلی»
- نمایش و بررسی «شبح کژدم» در موزه سینما
- شورِ زندگی و جادوی سینما/ نگاهی به کتاب «ریو براوو»
- زیر سایه ترس و بی اعتمادی!/ نگاهی به نمایش «خمره»
- کالبد شکافی کارنامهی سینمایی بهرام بیضایی/ نگاهی به کتاب «موزاییک استعارهها»
- هنرِ زنده ماندن در آرزوی آزادی!/ نگاهی به نمایش «ماراساد شاه لیر را شکار میکند»
- از «پلّکان» تا «شب، روی سنگفرشِ خیس»، در هفت پرده!/ نگاهی به نمایش «پرده در پرده»
- آرزوهای بر باد رفتهی عدالتجویی!/ نگاهی به نمایش «شب، روی سنگفرش خیس»
- کارنامهی درخشانِ یک پژوهشگرِ دلشیفتهی سینما/ نگاهی به کتاب «افسون پردهی نقرهیی»
- در فاصلهی خُنَک شدنِ یک استکان چای داغ!/ نگاهی به فیلم «وقتی خروس خواند»
- نمایشِ فروپاشی اشرافیّتِ پوشالی/ نگاهی به نمایش «باغ آلبالو»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- نامه یک دستیار کارگردان به همایون اسعدیان/ به ماجرای فساد در سینما، پلتفرم و تلویزیون، کلانتر نگاه کنید
- «علت مرگ: نامعلوم»؛ اثری با ارزش و کمیاب در سینمای امروز ایران
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاصی سینماسینما/ نامه امیر اثباتی به کمال تبریزی؛ کنجکاوم بدانم قرار است در شورای پروانه نمایش چه گلی به سر سینما بزنید
- هیچی ازش نمونده جز یه سایه*
آخرین ها
- مرگهای سینمایی در سال ۲۰۲۴؛ فقدان آلن دلون، دونالد ساترلند، مگی اسمیت و چند چهره دیگر
- سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری مطرح کرد؛ ترانه علیدوستی ممنوع از پرواز نیست
- فوت آنگوس مکاینز/ بازیگر «جنگ ستارگان: یک امید جدید» درگذشت
- رکوردداران بازبینی فیلمهای راه یافته به فجر؛ روزگاری که شمقدری جوان فیلمهای کیمیایی، حاتمی و بیضایی را قضاوت کرد
- برگزاری سومین دوره فراخوان جایزه همراه اول برای پایاننامههای برتر در حوزه مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات
- انتشار فراخوان جشن «تصویر سال» و جشنواره «فیلم تصویر»
- بزرگداشت مسعود کیمیایی برگزار شد؛ «قیصر» سخنگوی جامعه است/ کیمیایی بهزودی فیلم جدیدش را میسازد
- چهل و سومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر؛ معرفی هیات انتخاب یک بخش و اعلام آثار نهایی دو بخش
- «قیصر»؛ خندقی در گذر زمان
- معرفی هیأت داوران فیلمهای مستند چهل و سومین جشنواره فیلم فجر
- استوری رضا کیانیان درباره وضعیت استادیوم آزادی
- توسط انجمن جلوههای ویژه آمریکا؛ تجلیل از کارگردان و بازیگر ژاپنی برای جلوههای ویژه سینمایی
- تاریخسازی محصول یونیورسال/ «شرور»؛ پرفروشترین فیلم اقتباسی از نمایشهای تئاتر برادوی
- مهران مدیری و الناز شاکردوست در فیلم جدید هاتف علیمردانی
- معرفی آثار راه یافته به یک بخش و هیئت انتخاب دو بخش از جشنواره تئاتر فجر
- ویدیو/ واکنش هنرمندان و نویسندگان نسبت به توهین به مزار غلامحسین ساعدی
- «علت مرگ: نامعلوم»؛ اثری با ارزش و کمیاب در سینمای امروز ایران
- فوت سازنده کمدیهای موفق دهه ۸۰و ۹۰؛ چارلز شایر درگذشت
- نمایش و بررسی فیلم «عکس» در سینما اندیشه
- بازار بازیگر حباب دارد؛ مقصر دستمزد نجومیِ تعدادی از هنرمندان پلتفرمها هستند؟
- لطفا از نردبان «فسیل» بالا نروید
- گزارش گیشه سینماها؛ بیش از ۵۳ میلیارد سهم فروش فیلمها در هفته گذشته
- ناگفته های سینما از زبان یک روحانی که با نقد فیلم تبلیغ دین می کند/حاج آقا؛ دوربین؛ حرکت
- مهدی فرجی اعلام کرد: اسامی هیات دوران و رشته های جشنواره نمایش خانگی «دیدار»
- جشنواره تئاتر فجر؛ اعلام آثار بخش دیگرگونههای اجرایی و نامزدهای بخش نمایشنامه نویسی
- نامه یک دستیار کارگردان به همایون اسعدیان/ به ماجرای فساد در سینما، پلتفرم و تلویزیون، کلانتر نگاه کنید
- برای سومین بار طی امسال بلیت کنسرت گران شد/ کنسرت؛ کالایی لوکس و در انحصار قشری خاص
- تغییرات نادرست توسط گروهی دیگر انجام شده/ واکنش ابراهیم حقیقی به انتقادات درباره پوستر جشنواره فیلم فجر
- با بازی تام کروز؛ فیلم بعدی ایناریتو ۲ سال دیگر اکران میشود
- درباره پوستر جشنواره فیلم فجر وفاقخواهی مادرانه، تحولخواهی دخترانه