سینماسینما، گلاره محمدی
ملی شدن صنعت نفت، سرقت از بانک توسط مهدی بلیغ، دادگاه دکتر محمد مصدق و خرده داستانهایی دیگر، فیلمی ۱۱۸ دقیقهای را تشکیل داده که «خائن کشی» نام دارد. مسعود کیمیایی در آخرین اثر سینماییاش تلاش کرده برههای از تاریخ معاصر را به تصویر بکشد که از اهمیت ویژهای برخوردار است. حضور کاراکتری مثل دکتر محمد مصدق با بازی فرهاد آئیش به علت قضاوتهایی که همواره پیرامون این شخصیت ملی وجود دارد، ظرافت خاصی را میطلبد و آنچه بر پرده میبینیم حکایت از آن دارد که حساسیت لازم برای به نمایش درآمدن کاریزمای شخصیت مصدق وجود نداشته است. برای نمونه به سکانس جلسه دکتر مصدق دقت کنید؛ نخستوزیر کشور روی تخت و زیر پتو مشغول اداره امور است! یکی دیگر از شخصیتهای شناخته شده که فیلم به آن پرداخته مهدی بلیغ است که کلاهبرداری باهوش در دهههای ۳۰ و ۴۰ بوده و در ابتدای فیلم هم در حال سرقت از بانک دیده میشود. اما نه شخصیتهایی که در عالم واقع حضور داشتند و نه آنها که به فراخور قصه (بر فرض وجود قصه) در فیلم حضور دارند، تبدیل به کاراکتری ملموس و پذیرفتنی نشدهاند.
«خائن کشی» علیرغم بهرهمندی از فضای بصری ویژه و کم نظیرش به واسطه طراحی صحنه و دکور سهیل دانش اشراقی و فیلمبرداری قابل قبول مسعود سلامی در خلق موقعیتهای دراماتیک ناتوان است؛ گویی نخ تسبیحی وجود ندارد که دانههای آن (بخوانید شخصیتها و روایتهایشان) را کنار یکدیگر قرار دهد. دیالوگها بیش از حد شعاری و باورنکردنیاند. تعدد شخصیتهای فرعی و قصه نداشتن آنها عملاً حضورشان در فیلم را زیر سئوال برده و بیننده را با این پرسش روبرو میسازد که چگونه است فیلمی از مسعود کیمیایی فاقد کاراکتری جاندار، باورپذیر و ماندگار است؟ حذف شخصیتهایی با بازی الهام حمیدی، فریبا نادری، شکیب شجره، سام درخشانی آیا لطمهای به روند فیلم میزند؟ البته که این موضوع به معنای آن نیست که سایر بازیگران اصلی یا فرعی حضوری تاثیرگذار و فراموش نشدنی دارند! لحظاتی از بازی مهران مدیری، امیر آقایی و حمیدرضا آذرنگ جذاب و تاثیرگذار است اما به یاد ماندنی؟ بعید میدانم. برای مثال شخصیت ماطاووس (یدالله رضوانی) را با کافهداری که حمیدرضا آذرنگ نقشش را بازی میکند مقایسه کنید. گرچه آذرنگ تلاش کرده بازی قابل قبولی ارائه دهد اما به گمانم همچنان ماطاووس با اختلاف زیادی بهترین است.
در «خائن کشی» صحنهها و گاه دیالوگهایی از فیلمهای پیشین کیمیایی نیز دیده و شنیده میشود؛ از نماهای داخل حمام عمومی که شبیه «قیصر» است تا فضای سرد و مه آلود که «سرب» را به خاطر میآورد، از مرد ارمنی صاحب کافه که یادآور شخصیت ماطاووس در «ضیافت» است تا اسبهایی که خاطره «رد پای گرگ» را به یاد میآورد و در نهایت نارنجکهایی که انفجار آنها پایان فیلم «سلطان» را در خاطر زنده میکند. اما این نمونهها فقط و فقط یک حسرت را در دل مخاطب مینشاند؛ اینکه کارگردان صاحبنامی چون کیمیایی که ۵۰ سال پیش دومین فیلمش «قیصرر اثری جریانساز در تاریخ سینمای ایران بود، حالا و پس از ساختن بیش از ۳۰ فیلم سینمایی، کلاژی از آثار موفق خود را تکرار کرده و نتوانسته فیلمی بسازد که تاثیرگذار و ماندگار باشد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- بازگشت ایرج طهماسب و فرزاد حسنی/ موضع صداوسیما درباره مهران مدیری
- گفتوگو با علیرضا رئیسیان درباره مهمترین رویداد سینمایی کشور؛ جشنوارهای که انحصاری بود
- چه بودیم و چه شد!
- چرا سیمرغ فیلمنامه حذف شد؟/ نامه سرگشاده کانون فیلمنامهنویسان به رئیس سازمان سینمایی
- عدالت به سبک قیصر مسعود کیمیایی/یادداشتی از کامبیز نوروزی
- توضیح خزاعی درباره اشتباه خواندن دعای تحویل سال: فسیلهای سیاسی مرا تخریب کردند!
- فیلم سروش صحت بدون حتی یک نامزدی/ کاندیداتوری جشنواره فیلم فجر در قبضه ارگانیها
- بالاخره در روز هشتم جشنواره اتفاق افتاد؛ معرفی داوران چهل و دومین جشنواره فیلم فجر
- احتمال حضور «بیبدن» در سودای سیمرغ جشنواره فجر
- اتفاق عجیب در جشنواره فیلم فجر؛ شکست رکورد سانس فوقالعاده با چه فیلمهایی؟
- افخمی: «بی بدن» را به جای «صبح اعدام» وارد مسابقه کنید
- اعتراض خانواده مقتول به «بی بدن»
- انتقادات نویسنده فیلم «بیبدن» از برخورد جشنواره فجر با این اثر
- نمایش فیلم با پرده سبز در جشنواره فیلم فجر!
- علیرضا رضاداد: ادغام بخش ملی و بینالمللی فیلم فجر نیازمند بازنگری است
نظر شما
پربازدیدترین ها
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
آخرین ها
- در جشنواره فیلم کلاسیک؛ جشن ۳۰ سالگی «داستان عامهپسند»/ بازیگران گرد هم آمدند
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول