سینماسینما، حمید باباوند
اگر تیتر «بازی نوازنده» به جای فارسی، انگلیسی بود (Musician Play!)؛ احتمالاً استعارهٔ جالبتری پیدا میکرد! اما از تیتر که بگذریم باید بگویم در این یادداشت کوتاه بنا دارم دو فیلم «Woman at War» و «جهان با من برقص» را مقایسه کنم!
این روزها گفتهٔ بهروز افخمی (کارگردان) دربارهٔ فیلمهای «۱۹۱۷» و «دیدهبان» مایهٔ شوخیهای زیادی در توییتر شده است. شما شوخی مناسب این دو فیلم را خودتان بسازید اما اجازه بدهید به دلیل تقدم ساخت من ابتدا به فیلم «زن در جنگ» بپردازم.
نمیخواهم دربارهٔ داستان فیلم یا شخصیتها بگویم؛ بنابراین چه کار دارم که اسامی ایسلندی را چطور باید خواند و چه معنایی دارند؛ فقط میخواهم به گروه موسیقی اشاره کنم. یک گروه کر سهنفره بانوان اکراینی و یک گروه سهنفره موسیقی با سازهای پیانو/آکاردئون (ساز کلیدی)، سوسافون (ساز بادی)، درام (ساز کوبهای). رنگآمیزی هنرمندانهٔ آن را میتوان از بین همین سطور هم دید. قبول ندارید؟
دو گروه موسیقی در فیلم «جهان با من برقص» حضور دارند. یک گروه موسیقی سنتی سهنفره شامل خواننده/تار، تنبک و کمانچه و یک ارکستر شامل ۴ ویولن، ۳ ویولا، ۴ ویولنسل و یک کنترباس و یک رهبر گروه است. (که حداکثر ۱۰ نفر در صحنه حضور دارند.)
همینجا میشود بقیهٔ مقایسه را کنار گذاشت؛ اما به اندازهٔ چند سطر دیگر به من فرصت بدهید.
اول: بر اساس زمان تولید و نمایش این دو اثر دور از ذهن نیست که کارگردان ایرانی به تقلید از کارگردان ایسلندی به سراغ استفاده از گروه موسیقی رفته است. حُسْنِ تَقَدُّم و قبح تأخر در کار نیست اما کارگردان ایسلندی نشان داده است که موسیقی بخشی از زندگی روزمرهاش است، اما کارگردان ایرانی فقط خواسته است گروه موسیقی را نشان دهد. اگر قرار باشد اثر وَضْعی ایران امروز را به شرایط ساخت اثر اضافه کنیم؛ شاید باید بگوییم که کارگردان ایرانی ممنوعیت نمایش ساز در صداوسیمای جمهوری اسلامی را خواسته تلافی کند و تا میتواند به نمایش سازها در فیلمش بپردازد.
دوم: کارگردان ایسلندی توانسته است گروه موسیقی را مانند گروه همسرایان در دل گروه نمایشش جای دهد. علاوه بر آن شوخطبعی و هوشمندی او باعث شده تا این همنوازان را از عمق صحنه یک قدم جلوتر آورده و به آنها نقشهای کوتاهی بدهد. آنها بازیگر نیستند و حضورشان داستان را جلو نمیبرد؛ ایدهٔ فاصلهگذاری برشت با ترجمهٔ بندیکت ارلینگسون (کارگردان فیلم)! همهٔ عوامل تولید فیلم زن در جنگ حضور گروه موسیقی را پذیرفتهاند؛ بنابراین برای جای دادن آنها در صحنه، نورپردازی و حرکت آنها برنامه دارند.
ارکستر موسیقی در فیلم ایرانی هویتی مستقل از بقیهٔ فیلم دارد. این را میشود از نوع پوشش آنها فهمید که هیچ نسبتی با بازیگران ندارد. فعالیت گروه موسیقی مستقل از فعالیت بازیگران است و حضورشان در فیلم پیوند نمیخورد. مثل برچسبی که روی بدنهٔ ماشین نشسته است و همراه با حرکت ماشین اینسو و آنسو میرود اما جزئی از هویت اتومبیل نمیشود. عوامل تولید هم برای حضور ارکستر برنامهای ندارند.
سوم: برگردیم به تیتر این یادداشت؛ واقعاً تصور میکنید بشود «بازی نوازنده» را با «Musician Play» جایگزین کرد؟ درست است که Play معنای بازی، بازیگری و نواختن میدهد و به نوازنده هم میگویند Musician اما این دو را نمیشود کنار هم گذاشت و افاده معنا کرد. فیلم ایسلندی چنان با موسیقی آمیخته شده است که پس از پایان نمایش؛ ناخودآگاه میخواهی بایستی و به افتخار کارگردانی که توانسته است اینچنین طنازانه موسیقی را به دل زندگی بکشاند، دستانت را از شوق بر هم بکوبی. بسیار خوشحالم که توانستم «زن در جنگ» را ببینم و بفهمم احتمالاً الگوی سروش صحت (کارگردان) در ساخت «جهان با من برقص» چه اثر فاخری بوده است!
حمید باباوند
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟
- یک فانتزی دوست داشتنی/ نگاهی به فیلم «صبحانه با زرافهها»
- صبحانه لذیذ/ نگاهی به فیلم «صبحانه با زرافهها»
- افخمی: «بی بدن» را به جای «صبح اعدام» وارد مسابقه کنید
- «صبحانه با زرافهها»ی سروش صحت؛ دومین گام در عینِ صحت
- اولین تصویر از «صبحانه با زرافهها»/ پایان فیلمبرداری فیلمی با بازی بهرام رادان،پژمان جمشیدی و هوتن شکیبا
- ادعای عجیب مدیر شبکه۴؛ مدیری، علیخانی، جوان و صحت جرأت نمیکنند به تلویزیون بروند
- سروش صحت و کتاب باز با سالن پر در کانادا؛ آقای تلویزیون! کی ضرر میکند، من یا تو؟
- شوکرانِ خنده در عزا/ درباره بهروز افخمی
- لبخندزنان در میان اتاقهای خونآلود/ درباره بهروز افخمی و حضورش در خانه مهرجویی
- جهان با ما برقص/ نگاهی به سریال «مگه تموم عمر چند تا بهاره»
- زندگی را میشود آسان گرفت/ نگاهی به سریال «مگه تموم عمر چند تا بهاره»
- با حضور بهروز افخمی؛ سرهنگ ثریای واقعی مهمان اولین برنامه «از سرگذشت» میشود
- برگزاری کارگاه نویسندگی سروش صحت
- افخمی ماجرای اعدام طیب حاج رضایی را میسازد
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- جزئیات برنامههای جشنواره ترایبکا اعلام شد/ نمایش فیلمهای خاطرهانگیز هیچکاک، اسکورسیزی و اسپیلبرگ
- برگزاری دوازدهمین کارگاه بینالمللی تئوری اطلاعات و مخابرات با حمایت همراه اول
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- جشنواره «هاتداکس» در ایستگاه پایانی؟/ گرفتاریهای تهدید کننده
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- نظارت سازمان سینمایی به نمایش آثار سینمایی خارجی در پلتفرمها
- پل استر درگذشت
- رامین حسینپور بهترین آهنگساز فستیوال لسآنجلس شد
- رقابت ویژه چند فیلم و تعطیلی یک روزه سینما
- «پر» در جشنواره ورونژ روسیه نمایش داده میشود
- مسعود اسکویی درگذشت
- برگزیدگان جشنواره فیلم پکن معرفی شدند/ تجلیل از چن کایگه با حضور ییمو
- «سیم خاردار» در کازابلانکا
- راهیابی مستند «دوربین فرانسوی» به جشنواره ارمنستانی
- نمایشگاه نقاشی «درخت جان» در گالری کاما
- رضا شیخی فیلمبردار سینمای ایران درگذشت
- پایان فیلمبرداری «خالد» در زیگورات
- معرفی آثار راه یافته به بخش فیلمنامه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- امیر جدیدی، منصور بهرامی میشود
- زیر پوست شهر/ نگاهی به سریال «افعی تهران»
- هیات داوران جشنواره فیلم کن معرفی شدند/ گلادستون، کورئیدا و بایونا در فهرست
- هفته دوم «مجنون آن لیلی» هم به سانس فوقالعاده رسید/ «فین جین» پرمخاطب ترین نمایش عمارت نوفللوشاتو شد
- حسام منظور به سراغ دراکولای برام استوکر میرود
- بزرگداشت بهرام شاه محمدلو برگزار میشود
- ده جایزه جشنواره هندی برای «انتقام تیرهروزان» ایرانی/آمریکایی
- بستههای مکالمه پرتخفیف همراه اول بهمناسبت روز ملی خلیجفارس
- به تو هم سخت میگذرد؟/ نگاهی به فیلم «منطقه تحت نظر»
- معرفی پروژه جدید کارگردان «باربی»؛ گرتا گرویگ «نارنیا» را میسازد
- معرفی داوران جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- اختتامیه دومین دوره جشنواره «عروسکخونه»/ پیشکسوتان و فعالان عرصه کودک به سمت احیای نمایشهای عروسکی میروند