سینماسینما، کیوان کثیریان
در زمانهای که دارند پیکر نیمه جان روزنامهنگاری را تشییع میکنند، شاید حرف زدن از جسارت و شجاعت کمی عجیب به نظر برسد. اصولا در دورانی که فضای بیدروپیکر مجازی، جولانگاه انواع خبرهای ریز و درشت و راست و دروغ شده و در دورانی که هر کسی اراده کند، میتواند یک رسانه مجازی داشته باشد و اینستاگرام مچ رسانههای رسمی را خوابانده، سخت میشود با تعاریف مالوف، روزنامهنگار ماند.
در زمانی نه چندان دور روزنامهنگاری کمی سروسامان داشت، مردم روزنامه میخواندند و مطبوعات تاثیرگذار بودند، تفاوت میان رسانهها را میزان جسارت آنها و عبور از خطوط ظاهرا قرمز تعیین میکرد. طبیعتا جسارت و شجاعت به میزان دسترسی به اطلاعات، شناخت خطوط قرمز و همچنین قوه تحلیل بیربط نبود.
خطوط قرمز، همواره به عنوان نکته کلیدی این مبحث محل تامل است. شناخت دقیق خطوط قرمز نوشته و نانوشته که گاه بسیار خطرناک و دردسرساز میشوند، یکی از عوامل موثر در میزان جسارت روزنامهنگار است. یقینا سانسور و تعریف خط قرمزهای تنگ و تاریک از مهمترین – و بلکه مهمترین- عوامل لطمه به مجموعه روزنامهنگاری امروز ایران و عامل مهم نابودی آن است. چه بسیار روزنامهنگاران شجاعی که خطوط قرمزها را برنتافتند و با گذشتن از آنها به دردسر افتادند، اما این به بازتر شدن فضای رسانهای- البته در مقاطعی- منجر شد.
اما اگر با واقعگرایی بیشتری به ماجرا نگاه کنیم، باید بگویم؛ روزنامهنگار باهوش میداند، لحن و زاویه دیدش به رویدادها را چطور تنظیم کند و تا کجای ماجرا پیش برود که هم در بیان و افشای حقایق جسور و صادق باشد و هم برای خودش و رسانهاش دردسر نسازد و هزینه غیرلازم نتراشد.
یک روزنامهنگار شجاع، وجودش در رسانه همواره مفیدتر از حضورش در جایی مثل زندان است.
اینها را که میگویم قطعا و یقینا تایید سانسور نیست که واقعگرایی در شرایط موجود است؛ شاید به دلایل اینچنینی رسانهها دارند از نویسندگان شجاع و باسواد خالی میشوند، شاید به همین دلایل است که بسیاری از روزنامهنگاران شجاع و حرفهای شغلشان را تغییر دادهاند و شاید به دلیل همین هزینهتراشیهاست که روزنامهنگاری ما هم اینک به این روز افتاده است.
جسارت و شجاعت بالطبع با اقدام انتحاری تفاوت دارد. در تعاریف، شجاعت توام با عقل و دانایی است و وابسته به آن. با تهور تفاوتهایی دارد. شجاعت، حرکت بر مدار عقل است. نترسیدن با تکیه بر عقل و صبر و تعادل. بدون بیگدار به آب زدن، بدون اقدامات احساسی و با تسلط بر خود، بر دانستههای خود و بر شرایط موجود.
به گمانم روزنامهنگار شجاع و تحلیلگر، صبور است ولی به وقتش فرصتها را شکار میکند و به وقتش هم دست به اقدامات مخاطرهآمیز میزند.
شجاعت مفرط که از عقل، فارغ است و دست زدن به کار خطیر به همراه اجتناب از عقل، آدم را به مهلکههایی میاندازد که ضررهایش بیش از منافع است. همین مهلکهها اتفاقا باعث ایجاد و گسترش ترس عمومی در فضای رسانه میشود و همین هزینهها، خودسانسوری، عافیتطلبی و محافظهکاری میان روزنامهنگاران را موجب میشود که قریب به اتفاق این محافظهکاریها البته غیرضروری است. حالا دیگر روزنامهنگار ما حتی جاهایی که میتواند اثر بگذارد و به خط قرمزها هم ربطی ندارد و دردسر چندانی هم ندارد، وارد نمیشود، هیچ ریسکی نمیکند و قید شجاعت را زده و عافیتطلبی را انتخاب کرده است.
طبیعتا در شرایطی که علاوه بر سانسور، خودسانسوری نیز بر روزنامهنگاری حاکم میشود، باید همه چیز را از دست رفته دانست؛ اتفاقی که حالا در روزنامهنگاری ما افتاده، همین است.
منبع: اعتماد
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- اولین روز مسترکلاس «شکوه سینما» برگزار شد
- در برنامه خط فرضی مطرح شد؛ باید راوی این دوران باشیم تا گرفتار جعل نشود
- تلاش برای تحریف تاریخ/ نگاهی به فیلم «پرویزخان»
- در سینماتک خانه هنرمندان ایران مطرح شد؛ «شکارچی گوزن» از تراژدی جنگ تا جادوی سینما/ دنبال داستان نباشید!
- پیمان معادی پاسخ میدهد؛ واکنشها به اتهام دو بازیگر زن به سعید پورصمیمی چه بود؟
- گفتوگوی خبرگزاری دانشجو با کیوان کثیریان (بخش دوم)/ هنر دستوری نیست و هنرمند باید بتواند در یک فضای باز خیالش را پرواز بدهد
- گفتوگوی تصویری اختصاصی سینماسینما با علی دهباشی
- معرفی هیات انتخاب چهارمین جشن فیلم کوتاه ده
- خاطرات تحریریه/ رشته الفتی که هرگز گسسته نمیشود
- پروژه های «نیویورک ۲۰۲۰» و «پاریس به وقت کرونا» در جشن تصویر سال/ تشریح جزئیات جشن تصویر سال
- نعل وارونه جشنواره فجر
- جشنواره فیلم فجر؛ یک خودزنی غمانگیز
- کیوان کثیریان: تکصدایی نتیجه سپردن نظارت بر تولید محتوای فضای مجازی به صداوسیماست
- کاناپه در کمد، روزهای ابدی روی آنتن
- کیوان کثیریان: سیستم داوری در جشنواره فیلم فجر باید اصلاح شود
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
آخرین ها
- «دانه انجیر معابد» در میان نامزدهای جایزه بهترین فیلم اروپا
- نشست خبری اپرای عروسکی مولوی / گزارش تصویری
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- رایان رینولدز و هیو جکمن در یک فیلم غیرمارولی همراه میشوند
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- از ۱۶ آبان؛ «خورشید آن ماه» ساخته ستاره اسکندری آنلاین اکران میشود
- حضور همراه اول در نمایشگاه کیشاینوکس با هدف گسترش فرصتهای جدید سرمایهگذاری
- ادعای سازندگان پربازدیدترین سریال تاریخ نتفلیکس؛ چالشهای فصل دوم «بازی مرکب» جذابتر است
- تهیهکننده سینما مطرح کرد: کوچ سینماگران حرفهای به پلتفرمها و فیلمهایی که تعطیل میشوند
- «فصل فرار اسبها» آماده نمایش شد