سینماسینما، افشین اشراقی
در نظرِ بسیاری از نویسندگان، فیلم‌سازان و تهیه‌کنندگانِ سراسرِ دنیا صدا هم‌چنان اهمیتِ درخوری ندارد. این بی‌توجهی تا جایی پیش رفته که حتی سوژه‌ی شوخی‌های فراوانی در فضای مجازی شده. به نظر می‌رسد که ادبیاتِ سینمایی و ساز و کارِ تدوین دو عاملی هستند که صدا را – البته ناخواسته – به حاشیه رانده‌اند.
این معضل زمانی دوباره در ذهنم پررنگ شد که مشغولِ خواندنِ کتابی سینمایی بودم. فیلم‌های پازلی: داستان‌گوییِ پیچیده در سینمای امروز. ویراسته‌ی وارن باکلند. که محمد شهبا ترجمه و نشرِ هرمس به‌تازگی منتشر کرده است. در صفحه‌ی ۱۱۵ آمده: «ضربه‌ی موسیقی در حاشیه‌ی صوتی فیلم، هراس‌مان از این حرکت را می‌افزاید.» عبارتِ «حاشیه‌ی صوتی» بیش‌تر یادآور و میراثِ آنالوگ است. دورانی که صدا در حاشیه‌ی نوار، ضبط یا به آن منتقل می‌شد. این‌که عبارتِ پیشین از نویسنده است یا مترجم در اصل بحث فرقِ چندانی ایجاد نمی‌کند. حتی با در نظر گرفتنِ این نکته که، نویسنده‌ی مقاله، تحلیلی نوشته بر حسِ ششم (۱۹۹۹، ام. نایت شیامالان). فیلمی که نسخه‌ی اصلی‌اش آنالوگ است و در آستانه‌ی یک انقلاب ساخته شده. سالی که بعد از آن، سینما آرام‌آرام به سمت دیجیتال رفت.
اصلاً بحث بر سر کتابِ یادشده نیست. در هر صورت روشن است که با به‌کارگیریِ «حاشیه‌ی صوتی» چه جایگاهی به صدا در ذهنِ خواننده و شنونده می‌دهیم. تصویر در کانون و مرکز است و صدا عنصری جداافتاده و در حاشیه. با این کار تقابلی دوگانه ایجاد می‌کنیم، ضدِ آراءِ دریدا: این‌که مرکز، دیگری یا غیر را به حاشیه می‌راند.
از این گذشته، به گمانم ساز و کارِ تدوین نیز – که این‌جا محلِ ایراد نیست – به مهجور ماندنِ صدا دامن زده. حتی در دوره‌ی دیجیتال هم، بعد از گذراندنِ مرحله‌ی بسیار مهمِ صداگذاری و طراحی و ترکیب، صدا به تدوین‌گر تحویل داده می‌شود و به فیلم افزوده می‌شود. صدا پایینِ تصویر قرار می‌گیرد و یا بدان افزوده/ اضافه می‌شود: گویی جایگاهِ حاشیه‌ایِ صدا بدونِ تغییر مانده و از آنالوگ به دیجیتال رسیده. چه در عمل و چه در نظر.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
پربازدیدترین ها
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» می‌شود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- موقعیت سیاسی امروز جهان روی جوایز اسکار فیلم خارجی تاثیر میگذارد؟
- جایی که ترس نیست/ نگاهی به فیلم «خرس نیست»
- نگاهی به فیلم اتاق تاریک / قصهی آدمهای خوبی که شکلنگرفتهاند!
آخرین ها
- فیلمساز مستقل ایرانی در جشنواره هندی؛ ناهید حسنزاده داور جشنواره بینالمللی فیلم کلکته شد
- در بیانیهای مشترک مطرح شد؛ ابراز نگرانی خانه سینما، خانه تئاتر و خانه موسیقی درباره قانون حجاب و عفاف
- نگاهی به فیلم «باغ کیانوش»؛ پرهیز از شعارزدگی
- همکاری کارگردان ایتالیایی با ستاره فیلم برنده اسکار
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «نوسفراتو»؛ ادای احترام رابرت اگرز به یک کلاسیک ژانر وحشت خونآشامی
- موزه سینما برگزار میکند: «مهرجویی؛ سینماگر فیلسوف»
- برترینهای سال ۲۰۲۴ سینما از نگاه انجمن منتقدان فیلم نیویورک اعلام شد
- «نان و گل سرخ»؛ مستندی درباره زنان شجاع افغان در برابر محدودیتهای طالبان
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ شان پن: آکادمی اسکار با بزدلی عجیبش، تخیل و تنوع فرهنگی را محدود کرده است
- «بازنده»؛ حکایت آدمهای بازندهی زخمی
- نگین کیانفر: ناصر ممدوح از هویت و باورپذیری صدای خود مراقبت کرد
- مدیر پلتفرم فیلیمو خبر داد؛ دریافت ابلاغیه شکایت صداوسیما به دلیل پخش فوتبال و «جوکر» و چند سریال
- درگذشتِ نیلز آرستروپ و پارک مین جه
- «دو پرتره از دو نقاش معاصر» بررسی شد/ دانشگاهها نباید تنها به آموزش تئوریک بسنده کنند
- «مردی متفاوت» بهترین فیلم جوایز گاتهام شد
- تصاویری از پشت صحنه سریال«آیدا بین»
- کنسرت-نمایش لیلای بی مجنون / گزارش تصویری
- انتشار فراخوان اولین جشنواره عکس و فیلم تهران؛ «لالهزار»
- برنامه کارگاههای جشنواره «سینماحقیقت» اعلام شد
- علیرضا رئیسیان مطرح کرد؛ مرگ مغزی سینمای ایران بر اثر یک شوک غیرعادی
- رکوردهایی که با یک فروش انفجاری جابهجا شد/ فروش ۳ روزه «موآنا ۲»؛ بهترین افتتاحیه انیمیشنی از والت دیزنی
- معرفی مستندهای بلند و نیمهبلند هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت»
- میزبانی صربستان از سومین جشنواره فیلم مستند ایران
- فوت یکی از برندگان اسکار/ مارشال بریکمن درگذشت
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ ۱۷ فیلم برتر برای تماشای آنلاین در آذر ۱۴۰۳؛ از «بیتلجوس ۲» تا «ماریا»
- کارگردان «کابین» مطرح کرد/ یاسر خیر: گفتوگو، گمشده فرهنگ ماست
- حسین توشه درگذشت
- معرفی ۲۰ مستند کوتاه راه یافته به بخش ملی جشنواره «سینماحقیقت» هجدهم
- اکران آنلاین از سینماحقیقت حذف شد/ رأیگیری مردمی جشنواره زیر نظر خانه سینما
- موقعیت سیاسی امروز جهان روی جوایز اسکار فیلم خارجی تاثیر میگذارد؟
