پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

سینماسینما، تابناک: با وجود آنکه بیش از هفت ماه از درخواست برای شفاف سازی درباره پرداخت‌های گسترده عمدتاً تحت عنوان کمک به گروهی برای پخش فیلم‌های سینمایی در فضای بین المللی می‌گذرد، سازمان سینمایی هنوز حاضر نشده درباره گروهی که در این سال‌ها این ارقام را دریافت کرده‌اند، کیفیت این پرداخت و سرنوشت آنها اطلاعات ارائه کند و این بخش از شفافیت اطلاعات همچنان بلاتکلیف مانده است.
سازمان سینمایی در دوران کنونی و معاونت سینمایی به عنوان نهاد سلف متولی سینما، در دوره‌ای طولانی مبالغ قابل توجهی را به گروهی از سینماگر و اشخاصی که خود را پخش کننده فیلم معرفی می‌کنند، اختصاص داده که این پرداخت‌ها عموماً در قالب کمک بلاعوض رخ داده است. عناوین پرداختی برای این کمک‌ها عمدتاً «حمایت از پخش بین‌المللی فیلم‌های سینمایی ایران»، «حمایت از حضور بین المللی سینمای ایران» و «حمایت از پخش کنندگان بین المللی سینمای ایران» بوده است.

این پرداخت‌ها به واسطه آنکه مدعیان و طالبانش رو به فزونی نگذارد و متولیان سینما به هر گروهی که صلاح دانستند، این کمک‌ها را پرداخت کنند، غیرعلنی بود. به همین دلیل، کمتر سینماگری از اصل موضوع چنین پرداخت‌هایی باخبر است، چه رسد به آنکه در جریان جزئیات این پرداخت‌ها باشد. از این منظر این ساختار پرداخت غیرشفاف که می‌تواند ناعادلانه و رانتی باشد، ظرفیت نقد‌های جدی را دارد که به واسطه غیرعلنی و ایجاد محرمانگی برای شکل گیری حاشیه امن اساساً امکان طرح‌شان وجود دارد. در چنین شرایطی طبیعی است که پرسش‌ها نسبت به نوع توزیع این منابع که تا این حد مخفیانه رخ می‌دهد، رو به فزونی بگذارد.
با توجه به اجرای قانون دسترسی آزاد به اطلاعات در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به ویژه اقدامات موثری که در این زمینه در سازمان سینمایی در دوره حضور حسین انتظامی در مصدر امور رخ داد، دبیر سرویس فرهنگی «تابناک» متکی به این قانون در سوم مرداد ۱۳۹۸ از سازمان سینمایی درخواست رسمی انتشار این اطلاعات را مطرح کرد تا بخشی از اطلاعات کلیدی درباره روند توزیع این منابع عمومی، اشخاصی که این منابع را دریافت کرده‌اند و عناوینی که منتهی به این بخشش‌ها شده برای عموم ناظران به ویژه اهالی سینما و جامعه صنفی مشخص شود.

در این درخواست‌ها آمده است: «درخواست می‌شود لیست پرداخت‌های صورت پذیرفته برای پخش فیلم‌های سینمایی در حوزه بین الملل اعم از وام یا کمک‌های بلاعوض یا هر جنس مساعدت مالی به اشخاص حقیقی و حقوقی در راستای پخش بین المللی فیلم‌های سینمایی با جزئیات اعم از میزان دقیق رقم پرداختی به هر شخص یا موسسه در هر سال و هدف از پرداخت و نوع پرداخت (کمک یا وام) و جنس پرداخت (دلار دولتی، دلار آزاد، دلار نیمایی، ریال و…) طی سال‌های ۱۳۹۲ تا پایان ۱۳۹۷ به اینجانب اعلام شود. بنا بر اطلاع واصله اینجانب، مسئولیت پرداخت این ارقام پیش از این بر عهده موسسه رسانه‌های تصویری بوده و اکنون بر عهده بنیاد سینمایی فارابی است.»
برآورد‌ها حکایت از آن دارد که مجموع این پرداخت‌ها در سال‌های متمادی، مشتمل بر صد‌ها هزار دلار است، اما رقم دقیق هر پرداخت، دریافت کنندگانش و مجموع ارقام پرداختی در هر سال و رقم تجمیع شده تا زمان پایان استنکاف از اطلاع رسانی و شفاف‌سازی، دقیق قابل تشخیص نیست. این شفافیت می‌تواند وضعیت بخش دیگری از سینما را که همواره پرچم استقلال برافراشته، اما همواره از این منابع بهره برده را مشخص کند و بیش از پیش عیان شود که کمتر چهره‌ای را می‌توان یافت که از منابع عمومی متنعم نشده باشد.
با وجود آنکه بیش از هفت ماه از این درخواست می‌گذرد، هنوز به آن پاسخی داده نشده و چنین برداشتی را در پی داشته که بر خلاف شعار‌های اعلامی، درباره برخی بخش‌ها سیاست شفاف سازی برقرار نیست. این در حالی است که با توجه به آنکه ظاهراً اغلب این پرداخت ها در قالب کمک بلاعوض بوده و بر خلاف دیگر بخش‌ها وام محسوب نمی‌شود، حساسیت درباره دریافت کنندگان چنین مبالغی بسیار قابل توجه است. انتظار می‌رود در واپسین روز‌های سال ۱۳۹۸، نه تنها اطلاعات سال‌های پیشین، بلکه اطلاعات پرداخت‌های سال ۱۳۹۸ نیز از سوی سازمان سینمایی رسماً اعلام شود.